Rugpijn weerhoudt veel mensen ervan om te bewegen. Maar nu blijkt dat wandelen weleens de beste remedie zou kunnen zijn.
Wereldwijd lijden ongeveer 800 miljoen mensen aan lage rugpijn. Het zijn alarmerende cijfers. Deze aandoening veroorzaakt aanzienlijke invaliditeit en vermindert de kwaliteit van leven. Onderzoekers gingen in nieuwe studie dan ook op zoek naar nieuwe manieren om mensen van hun rugklachten af te helpen. En een hele simpele en goedkope optie zou weleens de weg naar succes kunnen zijn.
Wat is lage rugpijn precies?
Het is een vraag die je aan mensen die eraan lijden misschien niet zo snel hoeft te stellen. Maar voor de goede orde vroegen we het onderzoeker Tash Pocovi toch. “Lage rugpijn ontstaat vaak wanneer we onze rug meer belasten dan de spieren, gewrichten en tussenwervelschijven aankunnen,” legt ze desgevraagd aan Scientias.nl uit. “Dit kan gebeuren door bijvoorbeeld te zwaar te tillen, in ongemakkelijke posities te bewegen of te lang in dezelfde houding te blijven zitten. Soms wordt rugpijn veroorzaakt door directe impact of letsel en in zeldzame gevallen kunnen ernstigere oorzaken zoals een fractuur, infectie of kanker een rol spelen. Lage rugpijn wordt erkend als een complex probleem waarbij verschillende factoren een rol spelen, waaronder fysieke, psychologische, sociale en levensstijlfactoren.”
Preventie
Volgens Pocovi is het heel belangrijk dat mensen die regelmatig last van lage rugpijn hebben, beter worden geholpen. “Zeven op de tien mensen die herstellen van lage rugpijn zullen binnen een jaar opnieuw klachten krijgen,” onderstreept ze. “Dit terugkerende patroon draagt aanzienlijk bij aan de belasting voor zowel patiënten als de gezondheidszorg. Gezien deze frequentie, vinden wij preventie buitengewoon belangrijk.”
Huidige aanpak
De meest effectieve aanpak voor het omgaan met en voorkomen van rugpijn is doorgaans een combinatie van lichaamsbeweging en educatie. Helaas zijn sommige vormen van lichaamsbeweging niet voor iedereen toegankelijk vanwege hoge kosten, complexiteit en de behoefte aan professionele begeleiding. “Eerdere onderzoeken naar op oefening gebaseerde interventies waren meestal groepsgericht en vereisten intensieve klinische begeleiding en dure apparatuur, waardoor ze voor de meeste patiënten minder toegankelijk zijn,” vertelt Pocovi. Daarom onderzocht ze of simpelweg wandelen ook een doeltreffende behandelingsoptie zou kunnen zijn.
Studie
In de studie werden 701 volwassenen gevolgd die onlangs waren hersteld van lage rugpijn. Deelnemers werden willekeurig verdeeld over twee groepen: één volgde een op maat gemaakt wandelprogramma en zes educatieve sessies met fysiotherapeuten gedurende zes maanden, de andere groep diende als controlegroep. De onderzoekers volgden de deelnemers gedurende één tot drie jaar, afhankelijk van hun instapmoment. De resultaten zijn nu gepubliceerd in de nieuwste editie van The Lancet.
Pijn
De bevindingen zijn veelbelovend. Zo blijkt dat de groep die wandelde minder pijn ervoer die hun dagelijkse activiteiten belemmerde in vergelijking met de controlegroep. Ook duurde het langer voordat de pijn terugkwam: de gemiddelde periode was 208 dagen in vergelijking met 112 dagen in de controlegroep. Anders gezegd, volwassenen met een voorgeschiedenis van lage rugpijn bleven dus bijna twee keer zo lang pijnvrij als ze regelmatig wandelden. Dit betekent dat wandelen dus een doeltreffende manier is om lage rugpijn te voorkomen. “Wandelen is een betaalbare, voor iedereen toegankelijke en eenvoudige vorm van lichaamsbeweging die vrijwel overal kan worden uitgevoerd, ongeacht waar je woont, je leeftijd of je financiële situatie,” aldus onderzoeker Mark Hancock.
Waarom?
Overigens zijn de bevindingen misschien niet eens zo heel verrassend. Zo weten we bijvoorbeeld al dat wandelen ook tal van andere gezondheidsvoordelen heeft. Zo leidt het onder andere tot een verbeterde cardiovasculaire gezondheid, verhoogde botdichtheid, een gezond gewicht en een betere mentale gezondheid. Een prangende vraag is wel waarom wandelen zo goed is voor het voorkomen van rugpijn. “De voordelen van wandelen kunnen komen door de zachte bewegingen, belasting en versterking van de wervelstructuren en spieren, de ontspanning en stressverlichting die het biedt en de vrijlating van die ‘feel-good’ endorfines,” somt Pocovi op. “De lessen die door de fysiotherapeut werden gegeven, hadden als doel mensen een beter begrip van pijn te geven, angst te verminderen die gerelateerd is aan lichaamsbeweging en mensen het vertrouwen te geven om zelf hun pijn te kunnen managen. Het is lastig te achterhalen welke van deze elementen het grootste effect hebben gehad op het voorkomen van lage rugpijn, maar waarschijnlijk speelt een combinatie van al deze factoren een belangrijke rol.”
Minder zorg nodig
Pocovi merkt daarnaast op dat het programma niet alleen bijdroeg aan langere pijnvrije periodes voor de deelnemers, maar ook zeer kosteneffectief was. “Het verbeterde niet alleen hun kwaliteit van leven, maar verminderde ook de noodzaak voor zorg,” legt ze uit. “Ook halveerde de hoeveelheid tijd die ze van hun werk afwezig waren.”
Verschuiving
De onderzoeker verwacht dat de studie weleens een belangrijke ommezwaai kan bewerkstelligen. “Onze studie heeft aangetoond dat wandelen een effectieve en toegankelijke methode is, die de mogelijkheid heeft om op een veel grotere schaal te worden toegepast dan andere vormen van lichaamsbeweging,” zegt ze. “Bovendien ligt momenteel de nadruk sterk op de behandeling van lage rugpijn wanneer het optreedt, en veel minder op preventie. We hopen dat deze studie de aandacht meer naar preventieve maatregelen zal verschuiven. De resultaten van de studie wijzen ook sterk op het belang van zelfmanagement in plaats van passieve behandelingen door therapeuten. We hopen dat dit patiënten zal aanmoedigen om een actievere rol te spelen in het zelf beheersen van hun pijn.”
Al met al hebben de onderzoekers aangetoond dat wandelen een vrij eenvoudige oplossing is voor een best omvangrijk wereldwijd probleem. Dus haal je wandelschoenen maar tevoorschijn en trek erop uit. Want simpelweg de ene voet voor de andere zetten biedt meer voordelen voor je algehele gezondheid en welzijn dan je misschien zou denken.
