Ratio wint als we in vreemde taal nadenken

Mensen nemen rationelere beslissingen wanneer ze er in een andere taal dan hun moedertaal over nadenken, zo blijkt.

Wanneer we voorafgaand aan een beslissing nadenken dan wordt dat denkproces en dus de beslissing – soms zonder dat we ons daarvan bewust zijn – beïnvloed. Vooroordelen komen bijvoorbeeld bovendrijven.

Trucje
Maar er is een trucje om ondanks al dat overwerk van ons brein toch een rationele beslissing te nemen. Dat schrijven wetenschappers in het blad Psychological Science.

Framing effect

Een voorbeeld van het framing effect. Een onderzoeker vertelt een proefpersoon dat er 600 mensen ziek zijn en dat een proefpersoon maatregelen kan treffen om deze mensen te redden: ‘Als je a doet, dan redden 200 mensen het. Als je b doet dan heb je 33 procent kans dat 600 mensen het overleven en 66 procent kans dat niemand het overleeft.’ Of de onderzoeker formuleert het zo: ‘Als je c doet, dan sterven 400 mensen. Als je d doet dan is er 33 procent kans dat niemand aan de ziekte sterft en 66 procent kans dat alle 600 mensen sterven.’ Wie goed kijkt, ziet dat a hetzelfde is als c en b hetzelfde is als d. Maar de vraagstelling is anders en het is aannemelijk dat meer mensen voor optie d kiezen dan voor optie b en minder kiezen voor c dan voor a.

Experiment
In vier experimenten toonden ze aan dat nadenken in een andere taal dan de moedertaal ervoor zorgt dat mensen rationelere beslissingen nemen. In deze experimenten maakten de onderzoekers gebruik van het ‘framing effect‘: door een dilemma of vraag op een bepaalde manier voor te leggen, proberen ze de oplossing of het antwoord van de ander te sturen. Een voorbeeldje van het ‘framing effect‘ ziet u hiernaast.

Rationeler
De onderzoekers legden de proefpersonen een vraagstuk voor en droegen ze op er in hun eigen taal of in een vreemde taal over na te denken. De mensen die het laatste deden, bleken veel minder last te hebben van het ‘framing effect‘ en veel rationelere beslissingen te nemen. In andere experimenten kregen de proefpersonen de kans om aan een gokspel deel te nemen. Ze konden grote of kleine risico’s nemen. Wanneer mensen daar in een vreemde taal over nadachten nam hun angst om te verliezen af en durfden ze zowel hypothetische als echte gokjes met een verwachte positieve uitkomst te nemen.

Mensen laten zich dus minder door de vraagstelling leiden en nemen rationalere beslissingen als ze in een vreemde taal nadenken. Maar hoe kan dat? De onderzoekers hebben wel een vermoeden. “We stellen voor dat dit effect optreedt, omdat een buitenlandse taal een grotere cognitieve en emotionele afstand creëert dan een moedertaal.”