Maar dat ging niet helemaal zonder slag of stoot.
Chinese onderzoekers maken bekend erin geslaagd te zijn om middels therapeutisch klonen – dezelfde techniek die ook het wereldberoemde schaap Dolly voortbracht – een gezonde makaak op de wereld te zetten. Het is een primeur. Nog niet eerder is een aap met behulp van deze kloontechniek geboren (zie kader).
Zhong Zhong en Hua Hua
In totaal hebben onderzoekers twee langstaartmakaken gekloond. Ze kwamen acht en zes weken geleden ter wereld. De aapjes hebben respectievelijk de namen Zhong Zhong en Hua Hua gekregen. Dat is te lezen in het blad Cell.
Hoe zijn deze aapjes precies gekloond?
Op dezelfde manier als Dolly dus. Men nam een eicel en haalde hier de kern uit. Vervolgens plaatsten de onderzoekers de kern van een lichaamscel afkomstig van een andere makaak in de eicel. Die eicel groeide met een beetje hulp van de onderzoekers uit tot een embryo en die werd in een draagmoeder geplaatst. Het jong dat uiteindelijk het levenslicht zag, is een kloon van het dier dat de celkern doneerde die in de eicel werd geplaatst.
Hindernis
Eerdere pogingen om apen op deze manier te klonen, liepen op niets uit doordat het niet lukte om de eicel uit te laten groeien tot een embryo. Dat het nu wel gelukt is, is te wijten aan de introductie van epigenetische modulators. Deze werden ingezet nadat de gedoneerde kern in de eicel werd geplaatst en remden de genen die de ontwikkeling van een embryo in de weg zaten, af.
Missers
Het klinkt misschien als een gelopen race, maar dat was het zeker niet. “We probeerden verschillende methoden, maar er was er slechts één die werkte,” aldus onderzoeker Qiang Sun. “Er ging veel mis voordat we een manier vonden om met succes een aap te klonen.” Zo probeerden onderzoekers te werken met celkernen afkomstig van volwassen dieren. Maar de klonen die dat opleverde, gingen enkele uren na de geboorte dood. Pas toen er gebruik werd gemaakt van foetale fibroblasten (een belangrijke cel in het bindweefsel) hadden ze succes.
De onderzoekers hopen dat er in de toekomst meer gekloonde makaken geboren worden. Daarnaast worden Zhong Zhong en Hua Hua nauwlettend in de gaten gehouden. Op dit moment groeien ze op flesvoeding net zo goed als hun ‘normale’ soortgenoten van dezelfde leeftijd. De komende tijd wordt gekeken of ze zich zowel fysiek als intellectueel normaal ontwikkelen.
Het onderzoek laat zien dat het dus goed mogelijk is om heel veel klonen van een aap te genereren. Die klonen zijn een interessant diermodel, zo legt Sun uit. “Er zijn veel vragen omtrent de biologie van primaten die bestudeerd kunnen worden met behulp van dit aanvullende diermodel. Je kunt gekloonde apen voortbrengen met dezelfde genetische achtergrond, met uitzondering van een gen dat je gemanipuleerd hebt.” Zo kan de impact van dat gen in kaart worden gebracht en onderzoek gedaan worden naar oorzaken en behandelingen van genetische hersenziekten, kanker, immuun- of stofwisselingsziekten.
