Dat suggereert Amerikaans onderzoek.
En daarvoor hoeven we niet eens alle etenswaren van een nieuwe prijssticker te voorzien. Het wijzigen van de prijs van zeven soorten voedsel – waaronder fruit, groente en suikerhoudende dranken – is al voldoende om op jaarbasis tot wel 63.000 sterfgevallen (in de VS alleen!) te voorkomen. Dat schrijven onderzoekers in het blad BMC Medicine.
Het onderzoek
De onderzoekers gingen voor verschillende groepen Amerikanen – gesorteerd op leeftijd, geslacht of sociaal-economische status – na hoe groot de kans was dat zij diabetes, een beroerte of hart- en vaatziekten kregen. Ook werd er naar het eetpatroon van deze Amerikanen gekeken. En vervolgens schatten de onderzoekers met behulp van modellen in hoe dat eetpatroon en dus ook de daarmee samenhangende gezondheid zou veranderen als de prijzen van zeven soorten etenswaren zouden wijzigen.
De onderzoekers kozen de volgende zeven soorten etenswaren: fruit, groente, volkoren producten, zaden en noten, verwerkt en onverwerkt rood vlees en suikerhoudende dranken. Deze zeven soorten etenswaren werden gekozen op basis van het bewijs dat er is voor een verband tussen deze etenswaren en zogenoemde cardiometabole aandoeningen (zoals diabetes en hart- en vaatziekten).
Wanneer de prijs van elk van de zeven soorten etenswaren met 10 procent werd aangepast (gezond voedsel werd tien procent goedkoper en ongezond voedsel werd tien procent duurder) zouden op jaarbasis naar schatting 23.000 sterfgevallen voorkomen kunnen worden. Om dat even in perspectief te plaatsen: 23.000 sterfgevallen maken ongeveer 3,4 procent van alle Amerikaanse sterfgevallen door toedoen van cardiometabole aandoeningen uit. Een prijswijziging van 30% zou zelfs resulteren in 63.000 minder sterfgevallen op jaarbasis (daarmee zou 9,2 procent van alle sterfgevallen door toedoen van cardiometabole aandoeningen voorkomen worden).
Fruit en groente
“Wij ontdekten dat matige prijswijzigingen van gezonde en ongezonde etenswaren het totale aantal sterfgevallen door toedoen van cardiometabole aandoeningen beperkt en ook de ongelijkheid tussen sociaal-economische klassen in de VS terugbrengt,” stelt onderzoeker José L. Peñalvo. “De grootste veranderingen treden op door de prijzen van fruit en groente te verlagen en de prijs van suikerhoudende dranken te verhogen.”
Laagopgeleid
Niet elke groep Amerikanen zou de gevolgen van zo’n prijswijziging in dezelfde mate voelen. Zo blijken met name veel sterfgevallen voorkomen te worden onder laagopgeleide Amerikanen: een groep die met de huidige strategieën bedoeld om een gezonde levensstijl te initiëren – labels op voedsel, bijvoorbeeld – lastig bereikt kan worden.
Het onderzoek beperkt zich tot de VS. Maar draait wel om een onderwerp dat veel overheden interesseert. Zo is ook in Nederland al wel eens gerept over een suiker- en vettaks. Maar tot echte maatregelen is het nog niet gekomen. Er is enige twijfel of zo’n taks echt werkt of dat andere strategieën effectiever zijn. De Wereldgezondheidorganisatie probeerde die twijfels vorig jaar weg te nemen met dit rapport dat concludeert dat een suikertaks die ertoe leidt dat suikerhoudende dranken 20% duurder worden, er voor zorgt dat mensen minder van die dranken drinken.