Prehistorische ski ontdekt in smeltend ijs

De ski complementeert een vergelijkbaar exemplaar dat al in 2014 werd ontdekt. Samen vormen ze het best bewaard gebleven paar ski’s dat ons uit de prehistorie bekend is!

Zo’n zeven jaar geleden werd er in het Noorse Digervarden een 1300 jaar oude skilat aangetroffen. De ski bleek opmerkelijk goed bewaard gebleven. Zo was ie nog volledig intact, inclusief de voetbinding. De verwachtingen waren sindsdien hooggespannen. Want zou er in hetzelfde ijs misschien ook de bijbehorende, tweede skilat verborgen liggen?

IJsvlakte
Onderzoekers hebben de ijsvlakte sindsdien scherp in de gaten gehouden. Want nadat de eerste skilat was aangetroffen, was het hopen en bidden dat ook de tweede lat van het paar in het ijs zou opduiken. “We keerden in 2016 naar het gebied terug, maar het ijs had zich toen nog niet veel teruggetrokken,” zo schrijven de onderzoekers. “Dit jaar onthulden satellietbeelden dat de ijsvlakte in vergelijking met 2014 wel meer was gesmolten. En dus besloten we een archeoloog op pad te sturen.”

De in 2014 ontdekte prehistorische ski. Afbeelding: Aud Hole, secretsoftheice.com

Archeoloog Runar Hole en zijn reisgenoot Bjørn Hessen trokken eropuit, op zoek naar de tweede, oeroude skilat die misschien wel in het ijs begraven lag. Ze keerden met een enthousiast rapport terug. Want de onderzoekers hadden inderdaad een tweede ski in de buurt van de plek waar de eerste was ontdekt – zo’n vijf meter verderop – gezien. De ski zat echter nog stevig vast in het ijs. En dus besloten ze zes dagen later, met een groot team uitgerust met ijsbijlen, naar de veelbelovende plek terug te keren om de ski veilig uit het ijs te bevrijden.

Onderzoekers hakken zich een weg naar de ski. Afbeelding: Espen Finstad, secretsoftheice.com

Paar
Met behulp van verwarmd water dat de onderzoekers op het ijs goten, wisten ze de skilat uiteindelijk uit het ijs te trekken. Het moment van de waarheid kwam toen ze de lat omdraaiden en de voetbinding verscheen. En tot grote blijdschap bleek de voetbinding hetzelfde te zijn als op de skilat die in 2014 werd gevonden. Het betekent dat beide skilatten inderdaad een paartje vormen, die samen, zo’n 1300 jaar geleden, verloren waren gegaan.

Kenmerken
De nieuw ontdekte ski blijkt van hetzelfde type als de ski die eerder is aangetroffen. Het gaat om een vrij brede lat, met een verhoogde steun en een goed bewaard gebleven voetbinding, net als het gevonden exemplaar in 2014. De nieuwe ski is 187 centimeter lang en 17 centimeter breed. Hiermee is ie 17 centimeter langer en 2 centimeter breder dan de eerste ski.
Afmetingen van de nieuw ontdekte skilat. Afbeelding: Espen Finstad, secretsoftheice.com

Opvallend genoeg verkeert deze tweede, complementerende ski in een betere staat dan de eerste. Volgens de onderzoekers heeft dit er hoogstwaarschijnlijk mee te maken dat deze lat zo’n vier a vijf meter dieper in het ijs begraven lag. Dat zou tevens de verschillen in afmetingen tussen de twee ski’s verklaren, zo vermoeden ze.

Best bewaard gebleven prehistorische ski’s
Dat nu ook de tweede ski van het prehistorische paar is gevonden, is erg bijzonder. Samen vormen ze namelijk het best bewaard gebleven paar ski’s dat ons uit de prehistorie bekend is. Bovendien zijn prehistorische ski’s met bewaard gebleven voetbindingen uiterst zeldzaam. En die bindingen zijn cruciaal. Zonder binding is het namelijk veel moeilijker om te achterhalen hoe de ski werd gebruikt.

Identiek
De ski’s zijn overigens niet helemaal identiek aan elkaar. “Maar dat moeten we ook niet verwachten,” aldus de onderzoekers. De ski’s zijn handgemaakt en niet in massa geproduceerd. Bovendien zijn ze elk op hun eigen manier versleten en gerepareerd, voordat ze zo’n 1300 jaar geleden in het ijs belandden.

Wat er is er met de skiër gebeurd?
Een prangende vraag die met de vondst van de ski’s niet vermeden kan worden, is wat er met hun eigenaar is gebeurd. Heeft de skiër ze bewust achtergelaten, misschien door een plotselinge sneeuwval? Of is er een ongeluk gebeurd en is de skiër gevallen en om het leven gekomen? In dat geval zou deze noodlottige persoon nog steeds in het ijs op de Noorse berg Digervarden begraven kunnen liggen…

Tot op dit punt blijft het echter bij speculatie. Maar misschien dat toekomstige vondsten voor opheldering zorgen. “Wat we met zekerheid kunnen zeggen is dat we het laatste nog niet hebben ontdekt,” aldus de onderzoekers. “We zullen terugkomen.”

Bronmateriaal

"The Best-Preserved Pair of Skis from Prehistory" - Secrets of the ice

Afbeelding bovenaan dit artikel:

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd