Posten op Facebook: werkgeheugentraining voor ouderen

vrouwlaptop

Inloggen op Facebook en dagelijks een bericht plaatsen. Het kan uitkomst bieden voor de eenzaamheid en mentale achteruitgang van ouderen.

Naast de vele onderzoeken naar Facebookgebruik onder jongeren, weten we nog maar weinig af van de oudere ‘facebookers’ terwijl volgens Pew Internet & American Life Project een derde van de online senioren gebruik maakt van een sociale netwerksite zoals Facebook.

Cognitieve boost
Eerder onderzoek van University of Arizona wees al uit dat het leren gebruiken van Facebook 65-plussers een cognitieve boost kan geven. Voor ouderen die hun mentale vaardigheden willen aanscherpen is het sociale netwerk dus misschien de oplossing. Janelle Wohltmann, ook werkzaam aan de universiteit van Arizona, zette een onderzoek op. Hierbij werd gekeken of het aanleren van ‘facebooken’ ouderen kan helpen hun cognitieve prestaties te verbeteren en hun ook sociaal meer verbonden kan laten voelen.

Haar bevindingen tonen dat ouderen na het leren van hoe zij Facebook kunnen gebruiken, 25 procent beter presteren op taken waarbij gemeten wordt hoe zij continue monitoren en hierbij informatie toevoegen of verwijderen uit hun werkgeheugen. Een functie die in psychologie bekend staat als ‘updating’.

Facebookcursus
Wohltmann, wiens onderzoek doorgaat als onderdeel van haar proefschrift, verzorgde een Facebook-training voor veertien ouderen. Zij hadden nog niet eerder de website gebruikt of gebruikten het minder dan één keer per maand. Ze moesten ‘vrienden’ worden met de andere ouderen uit de trainingsgroep en dienden minimaal eenmaal per dag een Facebookbericht te posten. Een andere groep van veertien ouderen die geen Facebook gebruikten, hielden in plaats van Facebook een online dagboek bij op Penzu.com. Berichten hierop zijn privé in plaats van gedeeld met anderen. Ook zij plaatsten dagelijks een bericht dat net zoals op Facebook niet langer was dan drie tot vijf zinnen. Ook was er een derde groep van veertien ouderen. Zij stonden zogenaamd op de wachtlijst voor de Facebookcursus, maar gingen er nooit mee aan de slag.

Voorafgaand vulden alle ouderen, met een leeftijd tussen de 68 en 91 jaar, een vragenlijst in en deden neuropsychologische testen waarbij sociale variabelen gemeten werden zoals eenzaamheid, sociale steun en mentaal vermogen. Hetzelfde deden zij na de trainingsperiode van acht weken. Na deze kleine twee maanden scoorden de Facebookcursisten ongeveer 25 procent beter dan ervoor op taken waarin ze informatie aan hun werkgeheugen moesten toevoegen of waarin ze informatie uit hun werkgeheugen haalden. De twee andere groepen presteerden na de taken niet veel beter.

‘Use it or lose it’ en sociale interactie
Volgens Wohltmann, andere onderzoekers en hoogleraar psychologie Elizabeth Glisky, het bewijs dat het aanleren van nieuwe taken ouderen kan helpen bij hun cognitieve functioneren en er mogelijk ook een link is tussen sociale verbondenheid en cognitieve prestatie.

“Nieuwe dingen leren en actief blijven, leidt tot betere cognitieve prestatie,” zegt ze. “Het is een soort van ‘use it or lose it’ hypothese. Ook lijkt het erop dat mensen die meer sociale bezigheden hebben, minder eenzaam zijn, meer sociale steun hebben, meer sociaal geïntegreerd zijn en hierdoor op latere leeftijd het mentaal beter doen.”

Eenzaamheid…

Er is wel meer onderzoek nodig om vast te stellen of het gebruik van Facebook de deelnemers minder eenzaam maakt en zij zich sociaal meer verbonden voelen. Eveneens is er onderzoek nodig om te bepalen óf en in welke mate het sociale aspect van Facebook leidt tot de cognitieve verbeteringen. Wohltmann verwacht wel dat de complexheid van Facebook in vergelijking met het online dagboek, in grote mate verantwoordelijk is hiervoor. “Op Facebook zie je ook constant de updates van anderen,” zegt de onderzoekster. “Deze informatie verwerk je en de oude informatie ‘delete’ je of onthoud je voor later. Je bent constant bezig met ‘updating’.”

Alternatief geheugenspellen
Wohltmann ziet Facebook bovendien als alternatief voor online geheugenspellen aangezien deze gaan vervelen. Hiernaast houdt Facebook de mensen sociaal betrokken met bijvoorbeeld kleinkinderen en andere familieleden. Maar Wohltmann ziet in dat dit niet voor iedereen kan gelden.

“Het leren gebruiken van Facebook is een manier om cognitieve reserve op te bouwen. Deze kan als bescherming dienen tegen de cognitieve achteruitgang als gevolg van de normale veranderingen in het ouderwordend brein. Maar hier zijn natuurlijk ook andere manieren voor,” zegt ze. Ook vindt de onderzoeker het belangrijk de ouderen te helpen bij de online veiligheid zoals het afschermen van het Facebookprofiel.

Bronmateriaal

"Should Grandma Join Facebook? It May Give Her a Cognitive Boost, Study Finds" – University of Arizona.
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door KimSanDiego (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd