Polarisering en wantrouwen domineren Amerikaanse verkiezingen

De Amerikanen voelen zich bedreigd en wel door elkaar. De strijd tussen Republikeinen en Democraten heeft geleid tot grote zorgen aan beide kanten: gaat ons land naar de knoppen?

“Zowel de Democraten als de Republikeinen hebben het idee dat de existentiële toekomst van hun land op het spel staat als de andere partij wint. De polarisering wordt een steeds groter component in de verkiezingen.” Aan het woord is Amerikaanse én amerikanist dr. Markha Valenta van de Universiteit Utrecht. Valenta is met name gespecialiseerd in de Amerikaanse politiek en geschiedenis.

De strijd wordt harder
“De trend van polarisering is eigenlijk eind jaren 70, begin jaren 80 ingezet. Die polarisering begon in het Congres en verschoof geleidelijk van Congres naar burgers. Iedere verkiezing is de polarisering weer een stuk radicaler dan de vorige. De partijen trekken fellere kleuren aan en de strijd wordt steeds harder uitgevochten. Ook in de achterban van de partijen zie je een steeds duidelijker tweedeling. Was het in de jaren ‘60 nog heel goed mogelijk een progressieve Republikein te zijn of een conservatieve Democraat, tegenwoordig zijn de Republikeinen witter en conservatiever dan ooit en de Democraten meer consequent progressief en diverser dan ooit, wat betreft etniciteit, ras en seksuele voorkeur.

Als zij winnen, zijn de VS verloren!
Het is een reactieve strijd, waarbij de partijen al decennia op elkaar reageren in wat ze roepen en wat ze doen. Tijdens de recente Republikeinse nationale conventie werd het publiek toegesproken en herinnerd: Als wij niet winnen, is ons land verloren! Dan voel je je dus behoorlijk bedreigd. Burgers nemen die bedreigde gevoelens over, maar jagen ze ook aan. Toen ik laatst met een New Yorkse bankier sprak, gaf ook hij aan, zich grote zorgen te maken over de VS: Als Joe Biden wint, dan weet je gewoon niet wat er gaat gebeuren hier, vanwege de mensen ‘achter hem’. En dan is Biden nog wel gematigd,” aldus Valenta.

Afbeelding: RJA1988 from Pixabay.

De inzet aan beide kampen is hoog en het wantrouwen groot, volgens de Amerika-deskundige. “Van de Democraten verwachten Republikeinen dat, ongeacht wie er naar voren wordt geschoven, er toch wel radicalere krachten en plannen achter zitten zoals universal healthcare, het opheffen van grenzen, het afschaffen van de politie en het kwijtschelden van studieschulden. Dit wordt als anti-Amerikaans beleid gezien. Ze houden niet echt van Amerika en zullen het verwoesten als we dat toelaten. Dat is hoe de Republikeinen denken. Andersom geldt hetzelfde. Onder Trump hebben de Democraten een flinke ruk naar links gemaakt. Ze zijn steeds banger dat de Republikeinen alle normen en waarden van de Amerikaanse samenleving aan hun laars zullen lappen en zien Trump als een structurele leugenaar zonder normen of geweten.”

QAnon openlijk gesteund
Valenta noemt Marjorie Taylor Greene als voorbeeld van de steeds zichtbaar wordende polarisering. Deze republikeinse sprak zich openlijk uit als aanhanger van de extreemrechtse complottheorie-beweging QAnon. “Georgia is van oudsher een Republikeinse staat, dus deze mevrouw wordt waarschijnlijk wel congreslid. Als je dan gaat kijken waarvoor QAnon staat: dat is een heel bizarre verzameling aan complottheorieën over een geheim bureaucratisch en zelfs kannibalistisch netwerk, dat handelt in kinderen om een verborgen anti-Amerikaanse strijd tegen Trump te financieren. Een gedeelte van de beweging wordt door de FBI als binnenlands terrorisme bestempeld, maar het feit dat miljoenen Amerikanen hierin geloven en dat er intussen een breed publiek voor bestaat op sociale media zoals Facebook, YouTube, en Twitter maakt het aantrekkelijk voor een gedeelte van de Republikeinen om zich in verwante termen uit te spreken.”

Nog geen gelopen race
Inmiddels heeft Greene, onder grote druk, haar steunbetuigingen aan QAnon publiekelijk weer herroepen. Maar wat de uitslag van de verkiezingen ook zal zijn, Valenta ziet niet dat Trump zich snel gewonnen zal geven. “De race is zeker nog niet gelopen. Biden is favoriet en niet zo’n beetje ook. In het merendeel van de staten ligt hij voor en er wordt geschat dat zijn kans op winnen rond the 60% ligt, zo niet hoger. Maar zo leken de verhoudingen in de vorige verkiezingen er ook bij te liggen en toen verloren de Democraten alsnog. Ik denk wel dat de Democraten zullen winnen, omdat deze verkiezing ook een oordeel over de Trump-regering inhoudt. De economie doet het slecht, de pandemie heeft meer dan 180.000 Amerikanen het leven gekost, er dreigt een golf aan huisuitzettingen aan te komen en Trump heeft geen wezenlijke internationale successen om te etaleren. Daarnaast zijn de Democratische kiezers veel meer verenigd in hun wezenlijk verlangen om Trump te verslaan. Een stem vóór Biden, is voor velen dan ook nog meer een stem tégen Trump. Trump heeft veel anti-republikeinse gevoelens losgemaakt de afgelopen vier jaar.”

Reorganisatie VS post leidt tot ruk naar links
Tot die tijd zal de Amerikaanse president niet in een hoekje zitten kniezen, meent Valenta. “Het zal heel lastig voor Trump worden om de afbrokkelde steun te accepteren. Hij gaat steeds meer de grenzen opzoeken van wat hij mag en kan maken. De hele affaire rond Louis DeJoy heeft dat wel duidelijk gemaakt.” Louis DeJoy is al jaren een grote fondsenwerver voor Trump en werd recent als Postmaster General aangesteld. Trump maakte er geen geheim van geen vertrouwen te hebben in de mogelijkheid om per post te stemmen in de verkiezingen. DeJoy begon onder Trump aan een reorganisatie, die leidde tot het sluiten van sorteermachines, het afschaffen van overuren van het personeel en het verwijderen van brievenbussen. “Een kapitale fout voor het eigen kamp,” zegt Valenta. “Die actie heeft juist een grote ruk naar links opgeleverd. Agrarische delen van de VS, waar een groot deel van de bevolking voor Trump stemt, zijn sterk afhankelijk van de post. Stel je voor dat je kippenboer bent in zo’n klein dorpje. Je ontvangt honderden nieuwe kuikens via de post. Als die dood aankomen, ben je als boer zwaar gedupeerd. Of stel dat je medicijnen niet aankomen. Dit waren nou net de dingen die gebeuren toen Trump de post liet reorganiseren. Die beslissing heeft nogal wat neveneffecten opgeleverd.”

“We krijgen een uitgebreider, informeler en soms ook wat radicaler kijkje in de Amerikaanse politieke keuken”

De wereld kijkt toe
Ook de rest van de wereld kijkt met belangstelling toe, naar wat er in Amerika gebeurt. “Die interesse is altijd al groot geweest, maar nu zijn er verschillende media bijgekomen, waardoor we beschikking hebben over andere informatie dan normaal. Dankzij het internet en social media kunnen we ook volgen wat niet-officiële kanalen en kranten te melden hebben. Je kunt, wanneer dan ook, op je telefoon kijken en een gigantische hoeveelheid input krijgen. We krijgen een uitgebreider, informeler en soms ook wat radicaler kijkje in de Amerikaanse politieke keuken. Dat maakt het spannender en gelaagder, ook voor mensen buiten de VS,” besluit de Utrechtse wetenschapper.

Of Trump inderdaad het veld moet ruimen voor Biden, moeten we dus echt nog een paar maanden afwachten. Tot die tijd zullen we zien, welke stappen de president nog meer zal maken om de door hem gevreesde doem, af te wentelen.

Bronmateriaal

Interview dr. M. Valenta, amerikanist, Universiteit Utrecht
Afbeelding bovenaan dit artikel: Jill Wellington from Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd