Een Zweedse architectuurstudent stelt voor om de plastic soep om te toveren tot drijvende, zelfvoorzienende huizen. Maak kennis met Villa Nemo.
De drijvende huizen zijn een idee van student Ludvig von Hofsten. Hij bedacht Villa Nemo nadat hij op tv beelden zag van de enorme hoeveelheid plastic in de Stille Oceaan en in een tijdschrift iets had gelezen over het huizentekort in Stockholm. “In alle grote Zweedse steden is het heel lastig om een huis te vinden en er is in deze steden maar weinig ruimte voor de bouw van nieuwe huizen,” zo vertelt hij aan Scientias.nl. De twee problemen zetten Von Hofsten aan het denken. “Wat als we het plastic afval nu uit de oceanen halen en recyclen door er nieuwe huizen van te bouwen die op het water, dicht bij de grote Zweedse steden, drijven?” En Villa Nemo was geboren.
Lekker duurzaam
Plastic dat nu doelloos in de oceanen ronddrijft, zou kunnen worden verzameld en vervolgens de drijvende fundering van de huizen kunnen vormen. “Eén fles gevuld met lucht kan geen groot gewicht dragen, maar als je veel van die flessen bundelt, kunnen ze samen een huis dragen.” Ook zou het plastic ingezet kunnen worden om de huizen te isoleren. Von Hofsten heeft daarnaast goede hoop dat de huizen zelfvoorzienend kunnen zijn. Zo zouden onder de huizen turbines kunnen worden gehangen die de stroming van het water gebruiken om energie te genereren. “Het zou ook mogelijk moeten zijn om zoet water aan de oceaan te onttrekken door het te filteren en het zout eruit te halen.”
Zeshoekige huizen
Het ontwerp van de drijvende huizen is bijzonder. “De huizen hebben een hexagonale vorm, zodat je goed zicht hebt in alle richtingen,” vertelt Von Hofsten. “Het idee is dat deze huizen niet eenzaam ronddrijven, maar samen kleine gemeenschappen vormen op het water.” Die drijvende dorpjes hebben meerdere voordelen. Zo bevinden ze zich dicht bij de grote stad, maar hebben de bewoners geen last van de stadse drukte. En mocht men uitgekeken zijn op de huidige locatie, dan kan de drijvende woning gemakkelijk naar een andere plek worden gesleept.
Vergunningen
Die mobiliteit is in de ogen van Von Hofsten misschien wel het grootste voordeel van Villa Nemo. “Een stuk land een woonbestemming geven, is een heel lang proces. Zelfs wanneer politici weten dat er nieuwe huizen gebouwd moeten worden, omdat een woningtekort dreigt, kunnen vele, vele jaren van discussies en evaluaties voorbijgaan. Voordat een bedrijf toestemming krijgt om te bouwen op een bepaalde plek moeten politici helemaal zeker weten hoeveel huizen er gebouwd mogen worden, hoe hoog ze mogen worden en welke vorm ze moeten krijgen, etc. Maar wanneer je mobiele huizen op het water hebt, zoals Villa Nemo, kan het allemaal veel sneller gaan, denk ik. In dit geval kunnen politici tijdelijke bouwvergunningen afgeven. De politici kunnen zeggen: “We weten nog niet wat we op lange termijn met dit deel van de haven willen gaan doen, maar op de korte termijn mag je er de drijvende huizen bouwen en op termijn moet je misschien verhuizen naar een ander deel van de stad.”
Low-tech
Het klinkt allemaal te mooi om waar te zijn. Zijn we werkelijk nu al in staat om zo’n drijvend, zelfvoorzienend dorp te bouwen? Von Hofsten denkt van wel. “Villa Nemo is redelijk low-tech en gebruikt materialen die nu reeds voorhanden zijn. De innovatie zit ‘m meer in de vernieuwende manier waarop we bestaande materialen gebruiken en dat huizen niet permanent op één specifieke plek worden gebouwd.”
Voorzichtigheid is geboden
Bouwen op zee: niet iedereen zal daar enthousiast van worden. En we moeten daar inderdaad wel goed over nadenken, vindt ook Von Hofsten. Tegelijkertijd denkt hij dat de voordelen opwegen tegen de potentiële nadelen die bovendien met een beetje nuchter denkwerk gemakkelijk te tackelen zijn. “Wanneer je huizen op het water bouwt, moet je natuurlijk oppassen dat je het leven daar niet verstoort. Maar door het verzamelen van plastic afval dat nu rondzwerft in de oceanen, krijgen we wel controle over deze plastic objecten. Het is beter dat het plastic afval belandt in een drijvend huis in Stockholm dan dat het in de maag van een walvis in de Atlantische Oceaan terechtkomt.”
Nederland
Voor nu is Villa Nemo nog niet meer dan een interessant hersenspinsel dat met name interessant kan zijn voor landen die aan zee gelegen zijn. Je kunt dan denken aan landen als Zweden en Nederland. Maar bijvoorbeeld ook aan landen die (deels) ten prooi dreigen te vallen aan een stijgende zeespiegel. Mensen die nu nog in kustgebieden wonen die op termijn onder water komen te staan, kunnen wellicht hun intrek nemen in drijvende dorpen voor de kust.
Mocht Villa Nemo werkelijkheid worden, dan heeft de geestelijk vader ervan zeker interesse. “Ik zou het geweldig vinden om in zo’n huis te wonen.” In gedachten ziet hij de drijvende woningen al dorpen vormen. En misschien ook wel ketens die delen van bestaande grote steden die anders nooit echt met elkaar in contact staan, via water met elkaar verbinden. “Ik werd ook geïnspireerd door Christo’s “The Floating Piers” in het noorden van Italië. Hij bouwde oranje, drijvende wandelpaden over het water. En ook al zijn die verbindingen tijdelijk: ze kunnen veranderingen terweegbrengen die standhouden.”