Planetaire parade voltooid: Mercurius voegt zich bij de hemelse show

Deze update op onze eerdere planetaire parade toont nu alle zeven planeten, met als hoogtepunt de zichtbaarheid van Mercurius, en geeft praktische data voor observatie de komende dagen.

In ons vorige artikel bespraken we de prachtige planetaire parade die onlangs werd waargenomen. Nu is er nog één planeet bijgekomen: Mercurius. In dit vervolgartikel nemen we je mee door de nieuwe samenstelling van de uitlijning, waarin alle zeven planeten tegelijkertijd zichtbaar zijn. We lichten de omstandigheden, de datums en de ideale waarnemingsomstandigheden voor verschillende locaties op.

Mars, Jupiter, Uranus, Venus en Saturnus tezamen in één frame gefotografeerd, op 23 januari jongstleden vanuit Essex, Verenigd Koninkrijk door Rob Abbott.

Een overzicht van de planetaire parade
De nieuwste observaties geven aan dat op 22 februari 2025, vlak na zonsondergang, een indrukwekkende planetaire uitlijning plaatsvindt. Onderstaande afbeelding (een schermafdruk uit Stellarium) toont de hemel waarbij Mars, Jupiter, Uranus en Venus hoog aan de hemel staan, terwijl Neptunus, Saturnus en nu ook Mercurius net boven de horizon verschijnen. Deze configuratie maakt het mogelijk om met het blote oog een complete planetaire parade te ervaren, mits je op een geschikte locatie bent:

Deze schermafdruk, verkregen via Stellarium, toont de planetaire uitlijning op 22 februari 2025. In het beeld zijn Mars, Jupiter, Uranus en Venus duidelijk zichtbaar aan de westelijke hemel, terwijl Neptunus, Saturnus en Mercurius net boven de horizon opkomen. Afbeelding: Stellarium

Venus en Mercurius: de binnenplaneten
Onderstaande afbeelding toont de posities van Venus en Mercurius op 28 februari 2025 vlak na zonsondergang. Venus straalt helder in het schemerlicht, terwijl Mercurius laag aan de horizon ligt en gedeeltelijk wordt overschaduwd door de nog neergaande zon. Deze bijzondere opstelling benadrukt dat Mercurius, hoewel meestal moeilijk waar te nemen, nu volledig deel uitmaakt van de parade.

Deze illustratie, gebaseerd op Stellarium-data, toont de posities van Venus en Mercurius op 28 februari 2025 omstreeks zonsondergang. Venus straalt in het avondschemerlicht, terwijl Mercurius, met een hogere magnitude, gedeeltelijk wordt overschaduwd door de nog neergaande Zon. Afbeelding: Stellarium

Mars en Jupiter: de buitenplaneten
Mars en Jupiter bevinden zich op 28 februari 2025 hoog aan de hemel, boven het sterrenbeeld Orion. Mars, met een roodachtige gloed, en Jupiter, met een opvallend heldere uitstraling, vormen samen een spectaculair duo. Deze planeten zijn gemakkelijk met het blote oog te zien en vormen het middelpunt van de buitenste uitlijning:

Deze schermafdruk toont de posities van Mars en Jupiter op 28 februari 2025, hoog aan de hemel boven het sterrenbeeld Orion. Mars vertoont een kenmerkende roodachtige gloed met een magnitude van -0,5, terwijl Jupiter met magnitude -2,4 helder en prominent aanwezig is in het beeld. Afbeelding: Stellarium

Saturnus: de uitdaging van lage zichtbaarheid
De positie van Saturnus blijkt, zoals te zien in onderstaande afbeelding, pal boven de horizon te liggen op 28 februari 2025 rond zonsondergang. Hierdoor is de planeet moeilijk waar te nemen, zeker in combinatie met de nabijheid van de Zon:

Deze illustratie toont de positie van Saturnus op 28 februari 2025 vlak na zonsondergang. De planeet bevindt zich zeer laag aan de horizon, wat de observatie bemoeilijkt door de nabijheid van de Zon, en heeft een magnitude van +1,2. Afbeelding: Stellarium

Wat Saturnus’observatie eveneens niet erg vooruit helpt, is de afnemende helling van Saturnus’ ringen; de ringen zijn bijna volledig afgevlakt door de stand van de planeet ten opzichte van Aarde, wat de waarneming nog uitdagender maakt:

Deze compositiefoto toont de zich langzaam voltrekkende afnemende kanteling van Saturnus’ ringen, een vergelijking tussen opnames uit 2016 tot aan 2024. De afvlakking weerspiegelt de veranderende oriëntatie van Saturnus ten opzichte van de Aarde nu Saturnus in diens baan richting de ecliptica toe beweegt, wat invloed heeft op de visuele helderheid en de observatiecondities. Compositiefoto: Roger Hutchison

Uranus en Neptunus: de buitenste ijsreuzen
Onderstaande afbeeldingen helpen bij het lokaliseren van Uranus, die met een magnitude van +5,8 niet met het blote oog zichtbaar is (te zwak), maar alsnog een relatief makkelijke observatie kan zijn bij gebruik van een verrekijker. Terwijl Neptunus, zoals in de afbeelding daaronder toont, met een magnitude van +7,8 een nog grotere uitdaging vormt en eerder een simpele telescoop benodigd. Beide planeten bevinden zich in het uiterste van de uitlijning. Hun posities in het sterrenbeeld Stier, respectievelijk Vissen, geven extra aanwijzingen voor de spreiding van de planeten over de hemel:

De huidige positie van Uranus in het sterrenbeeld Stier. Met een magnitude van +5,8 is Uranus een relatief eenvoudige binoculaire waarneming, hoewel een telescoop voor meer details aanbevolen wordt. Afbeelding: Stellarium
Deze illustratie toont Neptunus in het sterrenbeeld Vissen bij schemering. Met een magnitude van +7,8 vormt Neptunus een uitdaging voor het blote oog, waardoor een telescoop nodig is om de planeet nauwkeurig te identificeren. Afbeelding: Stellarium

Deze update op onze eerdere bespreking van de planetaire parade laat zien dat de hemel in 2025 een compleet en spectaculair schouwspel biedt. Door de toevoeging van Mercurius is de parade nu volledig en kunnen astronomen en geïnteresseerden alle zeven planeten gelijktijdig observeren. We adviseren iedereen die de parade wil bekijken om eens hemel.waarnemen voor actuele observatietijden te raadplegen, een app als ‘Sky Tonight’ of ‘Starwalk’ te gebruiken en een donkere locatie op te zoeken. Vergeet niet om een telescoop (of goede verrekijker) mee te nemen als je ook Uranus of Neptunus wilt observeren. Deze unieke gebeurtenis bewijst opnieuw hoe dynamisch en fascinerend ons zonnestelsel is.

De afgelopen decennia zijn er prachtige foto’s gemaakt van interstellaire nevels, sterrenstelsels, planeten, andere hemellichamen en in de ruimtevaart. Ieder weekend halen we een indrukwekkende ruimtefoto uit het archief. Genieten van alle foto’s? Bekijk ze op deze pagina. Heb je zelf bijzondere (astro)foto’s die je wil delen met ons? Stuur ze in via ons mailadres o.v.v. ‘Ruimtefoto’!

Bronmateriaal

"Mercury Completes the Planetary Parade at Dusk" - Universe Today
"Mercury Completes the Planetary Parade at Dusk" - BBC Sky
Afbeelding bovenaan dit artikel: Peter Zay/Anadolu via Getty Images

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd