Astronomen hebben twee planeten ontdekt rond één van de oudste sterren nabij de zon. Eén van de planeten bevindt zich in de leefbare zone. De planeten zijn bovendien stokoud: hun leeftijd wordt geschat op 11,5 miljard jaar!
De planeten hebben de namen Kapteyn b en Kapteyn c gekregen. Kapteyn b heeft een massa die vijf keer groter is dan die van de aarde en heeft 48 dagen nodig om een rondje rond de ster te voltooien. De planeet lijkt zich op precies de juiste afstand van de ster te bevinden: niet te ver weg (zodat eventueel water op de planeet bevriest), maar ook niet te dichtbij (zodat water verdampt). Het zou dus kunnen dat deze planeet over vloeibaar water – een belangrijke voorwaarde voor het ontstaan en bestaan van leven zoals wij dat kennen – beschikt.
De andere planeet
Kapteyn c doet er 121 dagen over om een rondje rond de ster te voltooien en staat dus veel verder van de ster van Kapteyn verwijderd. De onderzoekers vermoeden dan ook dat deze planeet te koud is om vloeibaar water te bezitten.
Galactische halo
De twee planeten cirkelen dus om de ster van Kapteyn. Deze rode dwerg werd in de negentiende eeuw door de Nederlandse astronoom Jacobus Kapteyn ontdekt. De ster bevindt zich op dertien lichtjaar van de aarde en maakt deel uit van de galactische halo. De ster heeft een massa die gelijk is aan ongeveer één derde van de massa van onze zon. De ster van Kapteyn ontstond in een dwergsterrenstelsel dat door de jonge Melkweg werd geassimileerd en verstoord. Door het ingrijpen van onze Melkweg belandde de ster in de galactische halo. Onderzoekers vermoeden dat Omega Centauri – een bolvormige sterrenhoop op 16.000 lichtjaar van de aarde – het restant is van de kern van het dwergsterrenstelsel waartoe de ster van Kapteyn behoorde. Deze bolvormige sterrenhoop bevat namelijk honderdduizenden vergelijkbare sterren.
Oud
Met die interessante geschiedenis in het achterhoofd moeten de onderzoekers concluderen dat de planeten die nu rond de ster van Kapteyn zijn ontdekt waarschijnlijk rond de 11,5 miljard jaar oud zijn. Daarmee zijn ze 2,5 keer zo oud als de aarde en ‘slechts’ twee miljard jaar jonger dan het universum. “Het zorgt ervoor dat je je gaat afvragen wat voor soort leven er in zo’n lange periode op deze planeten kan zijn ontstaan,” stelt onderzoeker Guillem Anglada-Escude.
Overigens moeten we niet op de zaken vooruit lopen. Want Kapteyn b mag zich dan in de leefbare zone – waar vloeibaar water tot de mogelijkheden behoort – bevinden: het is nog niet bewezen dat er ook daadwerkelijk water op de planeet aanwezig is. Pas met de volgende generatie telescopen zijn astronomen in staat om dat vast te stellen.