Hoe ovaalvormiger de baan van een planeet is, hoe hoger de gemiddelde temperatuur is. Nieuw onderzoek veegt die aanname van tafel.
En dat kan zomaar goed nieuws zijn voor de planeten die rond de rode dwergster Wolf 1061 (zie foto hierboven) draaien. Deze planeten – die in een sterk ovaalvormige baan rond de rode dwerg cirkelen, worden nu als onleefbaar beschouwd, omdat ze te warm zouden zijn. Maar is dat wel zo?
Een ovaalvormige baan
De aarde draait in een vrij cirkelvormige baan om de zon heen. Datzelfde geldt voor de zeven planeten die vorige week rond TRAPPIST-1 werden ontdekt. Maar er zijn ook heel veel planeten die in een ovaalvormige baan rond hun ster draaien. Zo’n ovaalvormige baan brengt de planeten soms heel dicht bij hun ster. Maar soms zijn deze planeten ook heel ver van hun ster verwijderd.
De temperatuur
Ook de mate waarin deze planeten door hun ster worden opgewarmd, varieert dus. Op grote afstand van de ster ontvangt een planeet immers veel minder energie dan wanneer deze dicht bij zijn ster staat. En hoe langgerekter de baan van een planeet is, hoe meer energie deze van zijn ster ontvangt. Onderzoekers namen dan ook aan dat tevens gold: hoe ovaalvormiger de baan van de planeet is, hoe hoger de gemiddelde temperatuur van de planeet ligt. Maar een nieuw onderzoek trekt die aanname nu in twijfel. Een nieuw model suggereert namelijk dat een sterk ovaalvormige baan juist leidt tot lagere gemiddelde temperaturen.
Mars
De onderzoekers lieten het nieuwe model onder meer los op de planeet Mars. “Als we enkele eerder ontwikkelde modellen aanhielden, zou Mars – een planeet met een ovaalvormige baan – een evenwichtstemperatuur (zie kader, red.) van -43 graden Celsius hebben,” vertelt onderzoeker Edgard Rivera-Valentín. Het nieuwe model komt uit op een evenwichtstemperatuur van -63 graden Celsius. “En dat komt overeen met wat we geobserveerd hebben.”
Voor planeten met ovaalvormige, maar bijna cirkelvormige banen is het verschil tussen wat het nieuwe model en oude modellen lieten zien, verwaarloosbaar. Maar voor planeten met een zeer langgerekte baan is dat anders. Hun temperatuur valt in het nieuwe model zodanig lager uit dat ze van onleefbaar opeens potentieel leefbaar worden. Dat kan bijvoorbeeld wel eens het geval zijn voor planeten rond de rode dwergster Wolf 1061. En mogelijk ook voor exomanen die rond hete Jupiters cirkelen. Het zou betekenen dat het aantal potentieel leefbare werelden veel groter is dan nu wordt aangenomen.