Ze vliegen, ze kruipen, ze eten vlees of juist enkel planten, dinosaurussen komen in vele soorten en maten. En af en toe duikt er weer een nieuwe op. Wetenschappers hebben onlangs in Marokko fossielen gevonden van de primitieve neefjes van de Tyrannosaurus rex. Ze leren ons meer over hoe de dino’s zijn uitgestorven.
De twee nieuwe soorten behoren tot de Abelisauriërs, een familie van oude carnivoren. Je kunt ze beschouwen als de zuidelijke tegenhangers van de tyrannosaurussen. Ze leefden aan het eind van het Krijt samen met de veel grotere Chenanisaurus barbaricus, wat laat zien dat er veel verschillende dinosoorten rondliepen in Marokko, vlak voor een gigantische asteroïde een eind maakte aan het tijdperk van de dinosauriërs zo’n 66 miljoen jaar geleden.
Verrassende vondsten
De twee nieuwe soorten zijn ontdekt net buiten Casablanca aan de Marokkaanse kust. Van de ene is een 2,5 meter lang voetbot teruggevonden en van de andere een scheenbeen van wel 5 meter lang. “Wat zo verrassend is, is dat we de fossielen hebben gevonden op mariene bodem”, vertelt hoofdonderzoeker Nick Longrich van de University of Bath. “Het is een ondiepe, tropische zee vol plesiosaurussen, mosasaurussen en haaien. Het is niet bepaald een plaats waar je veel dino’s verwacht te vinden. Maar wij vinden ze.”
In de regio zijn enorm veel fossielen gevonden. Die van de dinosaurussen vormen slechts een klein deel daarvan. Toch is daardoor het beste beeld ontstaan van de Afrikaanse dinosaurussen tegen het eind van het Krijt. Het bijzondere is dat er steeds weer fossielen worden gevonden van nieuwe soorten, in plaats van steeds dezelfde al bekende dino’s. Het maakt duidelijk dat de fauna in de regio extreem divers was.
Van klein tot groot
Tot nu toe zijn er vijf verschillende soorten dinosaurusfossielen aangetroffen. Eentje van de Ajnabia, een vrij kleine soort met een grote eendensnavel, een titanosaurus met een lange nek, de gigantische Chenanisaurus en nu de twee nieuwe abelisauriërs. “We hebben ook nog andere fossielen gevonden, maar die bestuderen we nog. Dus daar kunnen we nog niet veel over zeggen, behalve dat er een geweldig diverse dinosaurusfauna aanwezig was”, aldus Longrich.
Zwaar leven
De laatste dinosaurussen verdwenen zoals gezegd zo’n 66 miljoen jaar geleden, samen met 90 procent van alle soorten op Aarde. Het patroon van deze enorme massa-extinctie en de oorzaken ervan zijn al meer dan tweehonderd jaar onderwerp van discussie.
Een gigantische asteroïde-inslag op het schiereiland Yucatan in Mexico wordt gelinkt aan de ondergang van de dino’s, maar er zijn ook signalen dat de reusachtige dieren het al langer zwaar hadden. De Marokkaanse dinosaurusvondsten doen echter vermoeden dat de dieren het in ieder geval in Noord-Afrika tot het allerlaatste moment prima naar hun zin hadden.
Geen zin in kou
“Het eind van het Krijt in het westen van Noord-Amerika lijkt zeker minder divers op het laatst”, beaamt Longrich. “Maar dat is maar zo’n klein deel van de wereld. Het is niet duidelijk of je wel kunt generaliseren van de dinosaurussen in Wyoming en Montana naar de rest van de wereld. Het werd ook kouder aan het eind van het Krijt dus het is misschien niet zo verrassend dat de dinosaurussen op hogere breedtegraden minder divers werden. En we weten nog weinig van dinosaurussen op lagere breedtegraden.”
Top van de voedselketen
In Marokko lijkt het er in ieder geval op dat de dinosaurussen tot het eind divers en succesvol bleven voortbestaan. “Toen de T. rex de dienst uitmaakte als megapredator in Noord-Amerika, bevonden de abelisauriërs zich aan de top van de voedselketen in Noord-Afrika”, legt onderzoeker Nour-Eddine Jalil uit. “De overblijfselen van de dinosaurussen geven, ondanks hun zeldzaamheid, hetzelfde signaal af als de overvloedig aanwezige resten van zeereptielen. Ze vertellen ons dat vlak voor de massa-extinctie aan het eind van het Krijt, de biodiversiteit niet afnam, maar juist floreerde.”
