Paracetamolgebruik tijdens zwangerschap vergroot mogelijk de kans op autisme en ADHD

Het bewijs dat er een verband bestaat tussen prenatale blootstelling aan de pijnstiller en gedragsproblemen, stapelt zich op.

Paracetamol is een veelgebruikte pijnstiller. Ook onder zwangeren. Naar schatting slikt ongeveer 46 tot 56 procent van de zwangere vrouwen op een bepaald moment tijdens de zwangerschap wel een tabletje. Hoewel paracetamol als de veiligste pijnstiller onder zwangere vrouwen en kinderen wordt beschouwd, klinkt het tegengeluid steeds harder. Want mogelijk heeft paracetamol toch invloed op het ongeboren kind.

Niet voor het eerst
Wetenschappers hebben in een nieuwe studie een verband aangetoond tussen paracetamolgebruik tijdens de zwangerschap en een vergroot risico op ADHD en enkele vormen van autisme. Dat is overigens niet voor het eerst. Eerdere studies hebben ook al een dergelijk verband gesuggereerd. De adviezen lopen daarom uiteen, maar over het algemeen wordt nog altijd gesteld dat paracetamolgebruik tijdens de zwangerschap geen kwaad kan. De nieuwe studie trekt dit echter ernstig in twijfel.

Studie
In het nieuwe onderzoek pakten de onderzoekers enkele zwakke punten van eerdere meta-analyses aan. Die eerdere studies zijn namelijk bekritiseerd vanwege hun heterogeniteit. “In de nieuwe studie hebben we daarom een poging gedaan om de beoordeling van autisme en ADHD en de definitie van paracetamol blootstelling te harmoniseren,” legt onderzoeksleider Sílvia Alemany uit. “Bovendien is de steekproef groot. Het omvat deelnemers uit meerdere Europese landen, waaronder het Verenigd Koninkrijk, Denemarken, Nederland, Italië, Griekenland en Spanje.” In totaal bogen de onderzoekers zich over gegevens over de prenatale of postnatale blootstelling aan paracetamol van maar liefst 73.881 kinderen. Aan de moeders werd op verschillende momenten tijdens de zwangerschap gevraagd of ze paracetamol hadden gebruikt. “We volgden de kinderen vanaf de vroege zwangerschap tot de kindertijd,” vertelt onderzoeker Jordi Sunyer in interview met Scientias.nl.

Paracetamol
Uit de bevindingen blijkt dat kinderen die vóór de geboorte aan paracetamol zijn blootgesteld, 19 procent meer kans hadden op de ontwikkeling van autisme dan kinderen van moeders die geen paracetamol tijdens de zwangerschap hadden geslikt. Bovendien liep 21 procent een hoger risico op ADHD. “Onze bevindingen komen overeen met eerder onderzoek,” aldus Alemany. Het betekent dat paracetamolgebruik tijdens de zwangerschap dus mogelijk toch gedragsproblemen bij kinderen kan veroorzaken. En dus is voorzichtigheid geboden.

Voorzichtig
De studie onderstreept dat het slikken van paracetamol tijdens de zwangerschap mogelijk toch niet helemaal veilig is. “Dat klopt,” zegt Sunyer. “Dit heeft zoals gezegd te maken met een iets groter risico op de ontwikkeling van bepaalde symptomen van autisme en ADHD. Hoewel de toename van dit risico klein is, zou toch moeten worden voorkomen dat dit geneesmiddel tijdens de zwangerschap zonder recept kan worden ingenomen.”

“Het moet voorkomen worden dat paracetamol tijdens de zwangerschap zonder recept kan worden ingenomen”

Bijwerkingen
De onderzoekers bepleiten dat er nog voorzichtiger met medicatie tijdens de zwangerschap moeten worden omgesprongen. “Paracetamol is de veiligste pijnstiller voor het ongeboren kind,” vertelt Sunyer. “Maar zelfs paracetamol heeft bijwerkingen. Hoewel deze pijnstiller zwangere vrouwen en kinderen niet onthouden mag worden, zijn we het wel met eerdere aanbevelingen eens, die stellen dat het beter zou zijn als het alleen geslikt wordt als het écht nodig is. Zeker gezien het toenemende bewijs over het verband tussen paracetamolgebruik en de neurologische ontwikkeling.”

Afweging
Het betekent dat er dus wel redenen kunnen zijn om paracetamol te gebruiken. Alleen moet het risico zorgvuldig worden afgewogen. En in sommige gevallen kan het behandelen van koorts of pijn tijdens de zwangerschap met paracetamol zwaarder wegen dan de mogelijke schade die de pijnstiller aan het nageslacht toebrengt.

Waarom paracetamol mogelijk de kans op autisme en ADHD vergroot? Sunyer moet ons het antwoord schuldig blijven. “We weten het nog niet,” zegt hij desgevraagd. “Er zijn studies uitgevoerd onder dieren en er liggen verschillende mogelijke mechanismen aan ten grondslag. Maar niemand weet het nog zeker. We onderstrepen dan ook de noodzaak voor vervolgonderzoek om de onderliggende mechanismen te verduidelijken.” Ook is het nog niet helemaal duidelijk of het risico groter wordt als een moeder veelvuldig paracetamol slikt ten opzichte van iemand die dat maar sporadisch doet.

Hoewel er veel nog verder moet worden onderzocht, lijken de bevindingen toch een bepaalde kant op te wijzen. “Prenatale blootstelling aan paracetamol kan de ontwikkeling van de hersenen van het ongeboren kindje beïnvloeden,” concludeert Sunyer. In afwachting van nader onderzoek lijkt enige voorzichtigheid met paracetamol tijdens de zwangerschap dus op zijn plaats.

Bronmateriaal

"Prenatal Exposure to Paracetamol Associated With ADHD and Autism Symptoms in Childhood" - ISGlobal

Interview met Jordi Sunyer

Afbeelding bovenaan dit artikel: Pexels via Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd