Het kwik kruipt bijna overal ter wereld langzaam omhoog en dat gaat gepaard met allerlei extreem weer: hoosbuien, stormen of juist droogte en hitte. Bijna driekwart van de wereldbevolking kan in de komende twintig jaar al te maken krijgen met snelle en extreme veranderingen in temperatuur en neerslag.
Ook als het ons wel lukt om de klimaatdoelen uit het Parijs-akkoord te halen – en de temperatuurstijging dus te beperken tot 1,5 graad – loopt een vijfde van de wereldbevolking nog kans op veel extremere weersomstandigheden. Dat stellen onderzoekers van het CICERO Center for International Climate Research en de University of Reading. Zonder drastische maatregelen loopt dit percentage op tot 70 procent.
Extreem weer
En die extreme weersomstandigheden moet je niet onderschatten. De studie toont aan hoe de opwarming van de aarde in combinatie met normale weersvariaties kan leiden tot tientallen jaren waarin zeer snelle veranderingen optreden op het gebied van extreme temperaturen en neerslagpatronen.
Weinig studies hebben gekeken naar de impact van extreem weer op verschillende landen. Hoofdonderzoeker Carley Iles van CICERO zegt daarover: “We richten ons op regionale veranderingen, omdat die meer van invloed zijn op de ervaringen van mensen en op ecosystemen dan het wereldwijde gemiddelde. We hebben regio’s geïdentificeerd die de komende decennia aanzienlijke veranderingen in één of meer extreme weersindices zullen ervaren.”
Vooral in de tropen
De onderzoekers gebruikten uitgebreide klimaatsimulaties. Die lieten zien dat in een scenario met hoge uitstoot grote delen van de tropen en subtropen, waar 70 procent van de huidige wereldbevolking woont, waarschijnlijk sterke veranderingen in temperatuur- en neerslagextremen gaan meemaken in de komende 20 jaar. Mochten we de uitstoot wel flink omlaag brengen dan kan dit percentage dalen tot 20 procent, ofwel ongeveer 1,5 miljard mensen.
Snelle veranderingen vergroten het risico op extreme gebeurtenissen, die momenteel verantwoordelijk zijn voor een onevenredig groot deel van de gevolgen van klimaatverandering. Hittegolven kunnen bijvoorbeeld hittestress en oversterfte bij zowel mensen als vee veroorzaken, druk op ecosystemen uitoefenen, de landbouwopbrengsten verslechteren, problemen geven bij de koeling van energiecentrales, en transport ontregelen. Evenzo kunnen neerslagextremen leiden tot overstromingen en schade aan huizen, infrastructuur, gewassen en ecosystemen, erosie verergeren en de waterkwaliteit verminderen. De samenleving lijkt bijzonder kwetsbaar voor snelle veranderingen in weersextremen, vooral als het gevaar van meerdere kanten tegelijk komt.
Schonere lucht
Onderzoeker Laura Wilcox van de University of Reading, voegt daaraan toe: “We ontdekten ook dat de verbetering van de luchtkwaliteit, vooral in Azië, leidt tot een versnelde toename van warme periodes wat invloed heeft op de Aziatische zomermoessons. Hoewel schone lucht cruciaal is voor de volksgezondheid, heeft luchtvervuiling ook sommige effecten van de opwarming gemaskeerd. Nu kan de noodzakelijke schonere lucht gecombineerd met de opwarming sterke veranderingen in extreme weersomstandigheden veroorzaken in de komende decennia.”
De onderzoekers benadrukken dat de resultaten belangrijke gevolgen hebben voor klimaatadaptatie. “In het beste geval zullen snelle veranderingen 1,5 miljard mensen treffen wereldwijd. De enige manier om hiermee om te gaan, is door ons voor te bereiden op een situatie met een veel grotere kans op ongekende extreme weersomstandigheden, al in de komende een tot twee decennia”, zegt onderzoeker Bjørn Samset van CICERO.
En er is eigenlijk maar één echte oplossing: we moeten als de wiedeweerga die CO2-uitstoot terugdringen. Pas dan zal de aarde niet verder opwarmen en blijven ons al die klimaatrampen bespaard.
