“‘Oumuamua is niet door aliens gebouwd”

Een nieuwe analyse suggereert dat het interstellaire object toch echt een natuurlijke oorsprong heeft.

In het najaar van 2017 ontdekten wetenschappers ‘Oumuamua: een interstellair object in ons zonnestelsel. Het was een primeur. Want nog niet eerder hadden onderzoekers een object dat oorspronkelijk uit een ander stelsel komt in het onze aangetroffen. Geen wonder dat er direct druk gespeculeerd werd over wat dit object – dat ook nog eens een heel opmerkelijke vorm bleek te hebben – nu precies was. Eén van de hypotheses die daarbij het meest in het oog sprong, was het idee dat het om een buitenaards ruimtevaartuig ging (zie kader).

Over ‘Oumuamua
Het lijkt misschien een beetje gek dat sommige onderzoekers vermoedden dat ‘Oumuamua wel eens door aliens kon zijn gebouwd. Maar de denkwijze erachter is wel interessant. Zo moet je weten dat ‘Oumuamua een heel bijzondere vorm heeft. Het object lijkt met een lengte van zo’n 400 meter en een breedte van zo’n 40 meter nog het meeste op een sigaar. En laten eerdere studies nu aangetoond hebben dat een sigaar- of naaldvormige ruimtesonde het meest geschikt is voor interstellaire reizen! Een object met zo’n vorm heeft namelijk het minste te vrezen van interstellair gas en stof, dat voor weerstand en schade kan zorgen. Met dat alles in gedachten is het niet zo heel vreemd dat mensen zich zodra er een mysterieus, interstellair sigaarvormig object het zonnestelsel binnen vliegt, toch even achter de oren krabben en het idee dat er ergens in die sigaar een alien achter het roer staat, in overweging nemen.

Nieuwe analyse
Maar een nieuwe analyse, die vandaag verschijnt in het blad Nature Astronomy veegt die hypothese nu ferm van tafel. Een analyse van alles wat we in de afgelopen anderhalf jaar over ‘Oumuamua te weten zijn gekomen, wijst namelijk uit dat het toch om een door de natuur gesmeed object gaat. “We hebben nog nooit zoiets als ‘Oumuamua in ons zonnestelsel gezien,” stelt onderzoeker Matthew Knight, verbonden aan de Universiteit van Maryland. “Het is echt nog steeds een mysterie (…) De hypothese dat het een buitenaards ruimteschip is, is heel leuk, maar onze analyse suggereert dat er een breed scala aan natuurlijke fenomenen is dat gebruikt kan worden om ‘Oumuamua te verklaren.”

‘Oumuamua zou een rode kleur hebben en qua vorm nog het meeste op een sigaar of naald lijken. Afbeelding: ESO / M. Kornmesser.

Weggeslingerd
Zo noemen Knight en collega’s in hun nieuwe paper verschillende manieren waarop ‘Oumuamua – zonder enige hulp van aliens – uit zijn eigen stelsel kan zijn ontsnapt en uiteindelijk in ons zonnestelsel terecht is gekomen. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk dat ‘Oumuamua door een gasreus die rond een andere ster cirkelde is weggeslingerd. Aangenomen wordt dat onze eigen Jupiter op soortgelijke wijze de Oortwolk – een enorme verzameling kleinere objecten aan de rand van ons zonnestelsel – heeft gecreëerd. En het lijkt niet te kunnen worden uitgesloten dat Jupiter sommige objecten daarbij zodanig heeft versneld dat ze aan de zwaartekracht van de zon zijn ontsnapt en zo net als ‘Oumuamua interstellaire reizigers zijn geworden. “Ik denk dat het het sterkste argument tegen de alien-hypothese het feit is dat er niets bijzonders is aan de route die ‘Oumuamua door ons zonnestelsel volgde,” vertelt Knight aan Scientias.nl. “In een paper, gepubliceerd voor ‘Oumuamua ontdekt werd, werd een vergelijkbare route voorspeld voor een doorsnee interstellair object.”

Vreemde eend in de bijt
De afgelopen jaren hebben onderzoekers herhaaldelijk geprobeerd om ‘Oumuamua – afgaand op wat we allemaal in ons eigen zonnestelsel aantreffen – in een hokje te plaatsen. Maar dat bleek nog niet zo eenvoudig te zijn. Zo had ‘Oumuamua niet alleen een heel opmerkelijke vorm die we nog niet eerder in ons zonnestelsel hebben gezien. Het object bleek daarnaast ook heel vreemd te roteren. Zo draait het niet – zoals planetoïden doen – voorspelbaar rond zijn as, maar tuimelt ‘Oumuamua door de ruimte. Ook heel vreemd is het feit dat het object in 2018 opeens versnelde. Dat laatste zien we kometen ook vaak doen, maar dat gaat dan altijd gepaard met sublimatie: verdamping van ijs, een proces dat de komeet als het ware een extra duwtje in de rug geeft. Zou ‘Oumuamua dan een komeetachtig object zijn? Visueel bewijs daarvoor ontbrak. “Er is geen duidelijk te onderscheiden coma – een wolk van ijs, stof en gas die rond actieve kometen te vinden is – noch een stofstaart of gas-straalstromen,” aldus Knight. Kortom: ‘Oumuamua blijkt lastig in een hokje te plaatsen te zijn. Het is geen pure planetoïde, maar ook geen echte komeet, zoals wij die kennen. “Het is heel natuurlijk om te proberen ‘Oumuamua te verklaren door het object te vergelijken met objecten in ons eigen zonnestelsel, aangezien dat de enige objecten zijn die we kennen,” vertelt Knight aan Scientias.nl. “Het feit dat ‘Oumuamua enkele kenmerken vertoond die in onze optiek vrij ongebruikelijk zijn suggereert dat er waarschijnlijk meer diversiteit zit in de manier waarop zonnestelsels ontstaan en evolueren dan we eerder hadden gedacht. Ik denk niet dat dat heel verrassend is. Zo blijken bijna alle planeten die tot op heden rond andere sterren ontdekt zijn een heel andere configuratie te hebben dan de planeten in ons zonnestelsel, dus de planetoïden en kometen die in deze systemen gevormd zijn, kunnen heel goed andere eigenschappen hebben dan de objecten in ons eigen zonnestelsel.”

WIST JE DAT…

…onderzoekers de afgelopen jaren actief gezocht hebben naar aliens op ‘Oumuamua? Ze deden dat door te kijken of het object soms radiogolven uitzond. “Als er elders in ons sterrenstelsel geavanceerde beschavingen bestaan, kunnen we speculeren dat ze in staat zijn om met een ruimteschip interstellaire afstanden af te leggen en dat die ruimteschepen radiogolven kunnen gebruiken om te communiceren,” vertelde onderzoeker Steven Tingay. Wetenschappers zochten naar radiogolven op frequenties tussen de 72 en 102 megahertz en 1 tot 10 gigahertz. Beide zoekacties leverden echter niets op.

Op jacht naar broertjes van ‘Oumuamua
In andere woorden: ‘Oumuamua vergelijken met planetoïden en kometen die nu nog in ons eigen zonnestelsel te vinden zijn, is eigenlijk appels met peren vergelijken. En dat brengt ons waarschijnlijk niet dichter bij een verklaring voor het bestaan van het interstellaire object. Daarvoor moeten we namelijk verder kijken. En idealiter nog veel meer andere interstellaire objecten bestuderen. Wat dat laatst betreft, kijken onderzoekers hoopvol uit naar de ingebruikname van de Large Synoptic Survey Telescope (LSST). Deze telescoop – die in 2022 actief wordt – is prima in staat om interstellaire objecten zoals ‘Oumuamua te detecteren. “Mogelijk zien we straks zelfs elk jaar een nieuw interstellair object opduiken. En dan pas kunnen we te weten komen of ‘Oumuamua vreemd of heel gewoon is. Als we tien tot twintig van deze interstellaire objecten vinden en ‘Oumuamua er nog steeds vreemd uitziet, moeten we onze verklaringen nog eens onder de loep nemen.”

Voor nu wijst echter alles erop dat ‘Oumuamua niet door aliens is gebouwd. “Wij concluderen dat ‘Oumuamua een natuurlijke oorsprong heeft omdat onze waarnemingen geen enkele aanwijzing bevat die vereist dat het object buitenaards is. Hoewel veel van de waargenomen kenmerken ongebruikelijk zijn, kunnen ze allemaal verklaard worden door natuurlijke fenomenen. We kunnen niet helemaal uitsluiten dat ‘Oumuamua door aliens is gebouwd (…) maar we achten het heel onwaarschijnlijk.”

Bronmateriaal

"'Oumuamua is not an alien spacecraft" - University of Maryland
Interview met Matthew Knight
Afbeelding bovenaan dit artikel: ESO / M. Kornmesser

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd