De zeewering moest mensen 7000 jaar geleden beschermen tegen een stijgende zeespiegel, maar dat lukte niet…
Een stijgende zeespiegel is niet alleen iets van vandaag de dag. Oude Neolithische dorpelingen die aan de kust in het plaatsje Tel Hreiz in Israël woonden moesten zich al beschermen tegen ditzelfde fenomeen. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek gepubliceerd in het vakblad PLOS ONE. De lange zeewering die de bewoners besloten te bouwen bleek echter maar een tijdelijke oplossing. Want uiteindelijk werd het oude dorp helaas toch door de golven verzwolgen.
Zeewering
De ontdekte zeewering aan de kust van Carmel is er niet zomaar één. Dit blijkt namelijk de oudste kustbescherming ter wereld te zijn. De zeker honderd meter lange muur was gebouwd van keien afkomstig van rivierbeddingen, één á twee kilometer verderop. De vondst laat goed zien dat de strijd van de mens tegen stijgende oceanen en overstromingen al zeker duizenden jaren teruggaat.
Zeespiegelstijging
Toen het oude dorpje Tel Hreiz werd gebouwd, lag deze op een veilige hoogte van ongeveer drie meter boven de zeespiegel. Daar kwam echter rap verandering in. “Tijdens het Neolithicum kregen mediterrane kustbewoners te maken met een zeespiegelstijging van wel vier tot zeven millimeter per jaar,” vertelt Galili. Dat staat gelijk aan ongeveer twaalf tot eenentwintig centimeter gedurende een mensenleven. De Israëlische nederzetting werd in de loop van meerdere eeuwen dan ook steeds kwetsbaarder. “Deze snel stijgende zeespiegel betekende dat hevige stormen immense schade aan het dorp aanrichtten.”
Oplossing
Om het dorp te beschermen, besloten de inwoners een lange muur te bouwen. “Deze was vergelijkbaar met de zeeweringen die we nu overal ter wereld zien,” zegt Galili. De vondst van de oude kustbescherming is heel uniek. “Er zijn geen bekende of soortgelijke gebouwde structuren in één van de andere verzonken dorpen in de regio gevonden,” zegt Galili. “Dit betekent dat de muur in Tel Hreiz een uniek voorbeeld is die goed de menselijke reactie op een stijgende zeespiegel tijdens het Neolithicum weerspiegeld.”
Huidig
De ontdekking biedt nieuwe inzichten in hoe vroegere bevolkingsgroepen omsprongen met dreigingen waar we in de huidige tijd opnieuw mee te maken hebben. Naar verwachting zal de hedendaagse zeespiegelstijging namelijk zo’n 1,7 tot 3 millimeter per jaar in gaan houden. En dus kunnen we volgens de onderzoekers dan ook wat leren van dezelfde, maar meer extremere uitdagingen waar het Neolithische dorp mee te maken kreeg. “De hedendaagse zeespiegelstijging heeft wereldwijd al voor veel kusterosie gezorgd,” zegt Galili. “Kijken we naar de omvang van kustplaatsen en de voorspelde toekomstige verplaatsing van deze mensen, dan verschilt dit aanzienlijk met de gevolgen voor de mensen tijdens het Neolithicum.”
Toch moeten we dit ook niet onderschatten. Verwacht wordt dat als klimaatverandering verder doorzet en de zeespiegel blijft stijgen, dit grote gevolgen gaat hebben voor mensen die aan de kust en op eilanden wonen. Voorspeld wordt dat de eilandengroep Kiribati bijvoorbeeld binnen dertig jaar al helemaal onder water zal staan. En dus zullen we er rekening mee moeten houden dat in de toekomst steeds meer mensen op de vlucht zullen slaan voor het klimaat.