Oudste inslag op aarde suggereert dat een meteoriet de ijzige aarde liet ontdooien

Door de immense klap kwam er veel waterdamp vrij, wat een einde maakte aan de bevroren staat van onze aarde.

Onderzoekers hebben zich in een nieuwe studie – gepubliceerd in het toonaangevende tijdschrift Nature Communications – gebogen over de Yarrabubba-krater. Deze krater is te vinden in het binnenland van West-Australië en is ontstaan door een inslag van een meteoriet. De bevindingen zijn zeer interessant. Want niet alleen hebben de onderzoekers de leeftijd van de krater weten te achterhalen, het is ook gelukt om de gevolgen van de impact bloot te leggen.

Leeftijd
Het team besloot allereerst de precieze leeftijd van de krater te bepalen. “Yarrabubba was al vele jaren erkend als inslagkrater,” zegt onderzoeker Chris Kirkland. “Maar tot nu toe wist men nog niet hoe oud deze eigenlijk was.” Na een grondige analyse van de aangetroffen mineralen zirkoon en monaziet, zijn de onderzoekers erachter gekomen dat de Yarrabubba-krater een slordige 2.229 miljard jaar oud is. En dat is bijzonder oud. Sterker nog, het betekent dat deze krater de oudste op aarde is. De Yarrabubba-krater blijkt daarnaast zo’n 200 miljoen jaar ouder dan de eerstvolgende inslagkrater.

Het mineraal zirkoon dat werd onderzocht om de Yarrabubba-krater te dateren. Afbeelding: Curtin University

Bovendien lukte het de onderzoekers om een beeld van de meteoriet-inslag te schetsen. Waarschijnlijk stortte de meteoriet neer in een met ijs bedekt landschap. Hierdoor verdampte een grote hoeveelheid ijs dat vervolgens naar de atmosfeer werd getransporteerd. De inslag vormde bovendien een enorme krater met een diameter van wel 70 kilometer.

Sneeuwbalaarde
Door verschillende gegevens en informatie over onze aarde naast elkaar te leggen, kwamen de onderzoekers erachter dat de inslag een grote klimaatverandering teweeg heeft gebracht. En dat is interessant. Waarschijnlijk heeft de meteoriet-inslag er namelijk voor gezorgd dat de eens bevroren aarde begon te ontdooien. “De Yarrabubba-krater ontstond aan het einde van wat ook wel de sneeuwbalaarde wordt genoemd,” legt Kirkland uit. In die tijd was de aarde volledig bedekt met ijs en herbergde bevroren oceanen. Maar op een bepaald moment werden oceanen zuurstofrijker en verdween het ijs. En het zou best weleens kunnen dat de meteorietinslag in de Yarrabubba-krater daarvoor het startschot gaf. “De leeftijd van de inslagkrater komt overeen met de ondergang van een reeks oude ijstijden,” legt onderzoeker Nicholas Timms uit. “Na de inslag zien we in de data 400 miljoen jaar lang geen ijsafzettingen. Deze speling van het lot suggereert dat de grote meteorietinslag invloed kan hebben gehad op het wereldwijde klimaat.”

Waterdamp
Om daar een goed beeld van te krijgen, besloten de onderzoekers er wat modellen op los te laten. “Berekeningen gaven aan dat een dergelijke inslag op een met ijs bedekt continent een half biljoen ton waterdamp – een belangrijk broeikasgas – de atmosfeer in stuurde,” zegt Timms. En het zou heel goed kunnen dat dit een einde heeft gemaakt aan de bevroren staat van onze planeet.

De bevindingen hebben belangrijke implicaties voor toekomstige ontdekkingen van inslagkraters. “De resultaten benadrukken dat het belangrijk is om de precieze leeftijd van kraters te achterhalen,” zegt onderzoeker Aaron Cavosie. “Het bestaan van de Yarrabubba-krater was al zeker twee decennia bekend, maar nu pas weten we hoe oud hij is.” En dankzij deze informatie krijgen wetenschappers een steeds beter beeld van de geschiedenis van de aarde. De vraag is nu of de Yarrabubba-krater de oudste zal blijven, of dat onderzoekers op nóg oudere inslagkraters gaan stuiten. “Het roept de vraag op of alle oudere inslagkraters zijn geërodeerd, of dat ze nog steeds wachten om ontdekt te worden,” besluit Cavosie.

Bronmateriaal

"New research finds Earth’s oldest asteroid strike linked to ‘big thaw’" - Curtin University

Afbeelding bovenaan dit artikel: Родион Журавлёв via Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd