Oudste en grootste Afrikaanse apenbroodbomen vallen massaal om

En niemand weet hoe dat komt.

Wetenschappers bestudeerden tussen 2005 en 2017 zo’n zestig apenbroodbomen in en buiten Afrika. Ze hoopten zo meer inzicht te krijgen in hoe deze bomen precies groeien. Maar in plaats daarvan deden ze een schokkende ontdekking. Voor hun ogen gingen maar liefst acht van de dertien oudste apenbroodbomen in Afrika (gedeeltelijk) dood (zie kader). En maar liefst vijf van de zes grootste apenbroodbomen op het continent legden (gedeeltelijk) het loodje.

Meerdere stammen
Wanneer apenbroodbomen jong zijn, hebben ze één stam. Maar naarmate ze ouder worden, kunnen ze meerdere stammen ontwikkelen. Grote en oude apenbroodbomen in Afrika hebben dan ook eigenlijk altijd meerdere stammen. En wat de onderzoekers zagen, is dat de oudste en grootste apenbroodbomen in Afrika óf helemaal doodgingen óf in ieder geval de grootste of oudste stam zagen instorten en sterven.

Panke
Eén van de bomen die na 2005 in verval raakte, was Panke, een heilige apenbroodboom in Zimbabwe. Koolstofdatering heeft uitgewezen dat deze boom al zo’n 2450 jaar meegaat. En daarmee is het de oudste apenbroodboom in Afrika. Maar zelfs deze boom – die er al was toen Alexander de Grote op aarde rondliep – viel in 2011 letterlijk om. Hetzelfde overkwam de zes stammen tellende en tamelijk beroemde Chapman-apenbroodboom in Botswana. De boom zou al zo’n 1400 jaar meegaan, maar in 2016 vielen de zes stammen tegelijkertijd om. En ook de Sunland-apenbroodboom in Zuid-Afrika is niet meer. De veelbezochte boom was met een hoogte van 22 meter en een omtrek van zo’n 47 meter de grootste apenbroodboom in Afrika. Maar recentelijk vielen ook zijn vijf stammen om.

De Chapman-apenbroodboom in betere tijden. Afbeelding: abi.bhattachan (via Wikimedia Commons).

Ongeëvenaard
“De dood van het merendeel van de oudste en grootste Afrikaanse apenbroodbomen in de afgelopen 12 jaar is een ongeëvenaarde gebeurtenis,” zo schrijven de onderzoekers. “De sterfte wordt niet veroorzaakt door een epidemie en er lijkt ook sprake te zijn van een toename in sterfte onder andere volwassen apenbroodbomen.”

Hoe is dat te verklaren? De onderzoekers weten het niet. Mogelijk heeft het deels te maken met klimaatverandering. “Maar nader onderzoek is nodig.”

Bronmateriaal

"The demise of the largest and oldest African baobabs" - Nature Plants

Afbeelding bovenaan dit artikel: abi.bhattachan (via Wikimedia Commons)

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd