En ook in Nederland vallen ‘s zomers nu al meer doden dan in afwezigheid van antropogene opwarming het geval zou zijn geweest.
In de afgelopen twee eeuwen zijn de temperaturen op aarde gemiddeld met 1 graad Celsius gestegen. De oorzaak? Wijzelf. Als gevolg van menselijke activiteiten zijn veel gebieden op aarde vandaag de dag een stuk warmer dan voorheen. Deze stijgende temperaturen, samen met de toenemende frequentie en ernst van hittegolven, hebben niet alleen gevolgen voor onze planeet, maar ook voor onze eigen gezondheid.
Extreme hitte
Met behulp van gegevens uit 732 plaatsen gelegen in 43 verschillende landen bestudeerden wetenschappers de invloed van antropogene klimaatverandering op de hittesterfte in de afgelopen drie decennia (1991-2018). Het leidt tot een verontrustende ontdekking. Want volgens de onderzoekers heeft de opwarming van de aarde geresulteerd in maar liefst 37 procent meer hittesterfte. Het betekent dat 4 op de 10 hittegerelateerde sterfgevallen toegeschreven kunnen worden aan door de mens veroorzaakte klimaatverandering.
Landen
Hoewel de trend op elk continent zichtbaar is, krijgen sommige delen van de wereld het harder te verduren dan andere. Gemiddeld gezien is meer dan een derde van de hittegerelateerde sterfgevallen te wijten aan klimaatverandering. Maar de percentages variëren aanzienlijk van regio tot regio. Denk aan jaarlijks tientallen tot soms bijna honderden doden per stad (zie kader). Dit is afhankelijk van de lokale klimaatverandering en de kwetsbaarheid van de bevolking. Ironisch genoeg blijkt dat de bevolking in lage- en middeninkomenslanden – die in het verleden verantwoordelijk zijn geweest voor slechts een klein deel van de antropogene emissies – het hardst getroffen worden. Zo blijkt bijvoorbeeld dat Midden- en Zuid-Amerika samen met Zuidoost-Azië de meeste hittesterfte ervaren. In Ecuador en Colombia lopen de percentages zelfs op tot maar liefst 76 procent. In Zuidoost-Azië vallen er 48 tot 61 procent meer doden door de opwarming van de aarde.
Het betekent dat we wereldwijd gezien dus steeds vaker gebukt gaan onder verzengende hitte. En dat kan velen het leven kosten, zo suggereert de studie. Overigens ook in Nederland. Op onderstaande afbeelding is te zien dat er nu ook al ‘s zomers in Nederland meer doden vallen dan in afwezigheid van antropogene opwarming het geval zou zijn geweest.
Hoewel dit zorgelijke bevindingen zijn, is het maar de vraag of we het tij op korte termijn kunnen keren. Klimaatmodellen voorspellen namelijk een aanzienlijke stijging van de wereldwijde gemiddelde temperatuur. En extreme gebeurtenissen zoals hittegolven zullen hoogstwaarschijnlijk leiden tot een grotere druk op onze gezondheid. “We verwachten dat het aantal hittegerelateerde sterfgevallen zal blijven groeien als we niets doen om klimaatverandering aan te pakken,” zegt onderzoeksleider Ana Vicedo-Cabrera. “Tot nu toe is de gemiddelde temperatuur op aarde slechts met ongeveer 1 graad Celsius gestegen. Dit is maar een fractie van wat we gaan zien als we onverstoorbaar doorgaan met de uitstoot van broeikasgassen.”
Het ziet er dus naar uit dat we in de toekomst nog hogere temperaturen gaan zien.Wetenschappers voorspelden bijvoorbeeld onlangs nog dat de kans groot is dat we al ergens in de komende vijf jaar de anderhalve graden-grens (zoals opgesteld in het Parijse klimaatakkoord) gaan overschrijden. Bovendien stelden onderzoekers ook al dat warmere temperaturen één van de belangrijkste bedreigingen voor de volksgezondheid zullen zijn tegen het einde van de eeuw. Dergelijke bevindingen, samen met de resultaten uit de huidige studie, tonen dan ook de dringende noodzaak aan om klimaatverandering een halt toe te roepen. De onderzoekers onderstrepen het belang van een krachtig mitigatiebeleid om toekomstige opwarming te beperken. Want alleen op die manier kunnen we voorkomen dat nog meer mensen sterven als gevolg van extreme hitte.
