Wetenschappers hebben ontdekt dat orka’s in rap tempo nieuwe jachttechnieken kunnen ontwikkelen. Zo hebben ze inmiddels geen partner meer nodig om een witte haai aan te kunnen vallen.
Orka’s klimmen in rap tempo naar de bovenkant van de voedselketen. In Zuid-Afrika is er namelijk een orka geobserveerd, genaamd Starboard, die het voor elkaar heeft weten te krijgen om zelfstandig een witte haai binnen twee minuten te doden. Voorheen was al bekend dat orka’s in groepen op witte haaien jagen. Ze doen dit, omdat witte haaien beschikken over een vetrijke lever waar orka’s dol op zijn.
In zijn eentje
Maar nu is door onderzoekers dus ook een orka gespot die het in afwezigheid van soortgenoten aandurfde een witte haai aan te vallen. En vervolgens ook nog eens succesvol was. Een primeur. Wetenschapper Alison Towner heeft meegewerkt aan het onderzoek. Ze laat weten: “Dit gedrag hebben we nog nooit eerder gezien. Het is bijzonder indrukwekkend en het benadrukt hoe vaardig orka’s kunnen zijn in het jagen op grotere dieren.” Het onderzoek is gepubliceerd in het blad African Journal of Marine Science.
Afgeslacht
De onderzoekers hebben de ontdekking kunnen doen, doordat ze al een tijdlang twee orka’s volgen nabij de kust van Zuid-Afrika: Port en Starboard. Deze twee orka’s vormden voorheen een vaste groep, maar splitsen zich sinds enige tijd soms op. Tijdens het observeren van Starboard was het ineens raak. Mede-wetenschapper Esther Jacobs was op de boot. Ze vertelt: “Toen we aankwamen bij Mossel Bay’s Seal Island rook het al naar leverolie van witte haaien. Hierdoor wisten we dat er eerder al een witte haai ten onder was gegaan; deze vonden we later op het strand. Tijdens het observeren van Starboard zagen we echter ineens de vin van een (levende) witte haai naar boven komen. We waren enthousiast dat we een haai hadden gevonden, tot het moment dat Starboard in rap tempo aan kwam zwemmen en de haai voor onze ogen te grazen nam. Het was een ongelofelijk indrukwekkend moment.” Teamlid Primo Micarelli vult aan: “Ik heb de afgelopen twee decennia kunnen zien hoe enorm groot de impact van orka’s is op de witte haaien die leven nabij Zuid-Afrika. Het moment dat Starboard langs onze boot zwom met de lever van een witte haai was onvergetelijk.”
Ecosysteem
Het team van Towner maakt zich inmiddels grote zorgen om de gevolgen die de nieuwe jachttechnieken van de orka zullen hebben op de voedselketens in het gebied. Towner legt uit: “Dankzij de observatie weten we nu dat orka’s niet meer in groepen hoeven te jagen. Ze kunnen nu dus ook zelfstandig in rap tempo een witte haai doden. Dankzij dit gedrag worden witte haaien in rap tempo verdreven uit bepaalde gebieden. Uiteindelijk kan dit leiden tot grote veranderingen in het aanwezige ecosysteem. Orka’s leren inmiddels zo snel dat de wetenschap het moeilijk vindt om dit bij te houden.”
Het onderzoek wijst er dus vooral op dat de aanwezigheid van orka’s met grote gevolgen gepaard gaat. De wetenschappers opperen dan ook het idee om binnenkort na te gaan denken over nieuwe strategieën om de witte haai in het gebied te kunnen behouden. Micarelli sluit af: “Ik vind orka’s fantastisch en ik heb erg veel respect voor deze dieren. Ondanks dat begin ik me inmiddels echt zorgen te maken: als orka’s zo doorgaan kunnen ze de balans flink aantasten in de kustgebieden waar witte haaien voorkomen.”
