Het verhaal der mensachtigen wordt continu herschreven.
Er wordt op dit moment intensief onderzoek gedaan naar de evolutie van de mens. Dat gebeurt onder meer in Eurazië. Helaas zijn fossiele resten van mensachtigen daar relatief schaars. Om toch een beeld te kunnen krijgen van de evolutie die deze mensachtigen hebben doorgemaakt, wordt dan ook vaak gekeken naar andere sporen die ze hebben achtergelaten: stenen gereedschappen, bijvoorbeeld. Dat laatste is ook wat een internationaal team van onderzoekers nu in India heeft gedaan. Ze bestudeerden een verzameling van maar liefst 7000 stenen objecten die in het zuiden van India zijn teruggevonden en deden een opmerkelijke ontdekking.
Vuistbijl
Om te begrijpen wat de onderzoekers precies hebben ontdekt, moeten we even terug naar het begin. Zo’n 1,7 miljoen jaar geleden zouden de eerste mensachtigen Afrika verlaten hebben. En zij brachten een zogenoemd ‘kerngereedschap uit het Vroeg-paleolithicum’ met zich mee: de vuistbijl. Maar de ontwikkeling van deze mensachtigen stond natuurlijk niet stil. En ook hun gereedschappen veranderden door de jaren heen. Zo werd in het Midden-Paleolithicum de Levalloistechniek geïntroduceerd: een nieuwe techniek om kleinere stenen gereedschappen te maken.
Midden-Paleolithische cultuur
Aangenomen wordt dat dergelijke geavanceerdere technieken pas tussen 140.000 en 90.000 jaar geleden in Zuid-Azië (en dus ook India) hun intrede deden. En aangezien de eerste moderne mensen rond die tijd uit Afrika kwamen zetten, gingen veel onderzoekers ervan uit dat zij de Midden-Paleolithische cultuur naar onder meer India brachten.
7000 objecten
Terug naar de 7000 objecten die in het zuiden van India zijn ontdekt en opnieuw zijn geanalyseerd. De objecten getuigen samen van een verandering: gaandeweg gingen de mensachtigen in plaats van de vuistbijl uit het Vroeg-Paleolithicum geavanceerdere Midden-Paleolithische gereedschappen gebruikten. Tot zover niets nieuws. Maar nu komt het: de ontdekkingen suggereren dat de Midden-Paleolithische gereedschappen reeds tussen 172.000 en 385.000 jaar geleden in India gebruikt werden. Dus lang voordat de eerste moderne mensen uit Afrika kwamen zetten.
Implicaties
Wat betekent dat nu precies voor de evolutie van de mens? Dat is nog een beetje gissen. Zo is onbekend welke mensachtige deze stenen gereedschappen tot zo’n 385.000 jaar geleden maakte. Het lijkt weinig aannemelijk dat het om onze voorouders gaat. Steeds meer onderzoeken suggereren weliswaar dat zij Afrika eerder verlieten dan gedacht, maar er is geen reden om aan te nemen dat ze 385.000 jaar geleden al door India strompelden. Het maakt de ontdekking echter niet minder interessant. Want als het geen moderne mensen waren, hebben we blijkbaar dus te maken met andere mensachtigen die zeker 172.000 jaar geleden al vrij geavanceerde gereedschappen konden maken.
De onderzoekers gooien met hun studie een steen in de toch al zo woelige vijver die de ‘oorsprong der mensheid’ heet. Grote uitdaging zal nu zijn om duiding te geven aan al deze reuring.