Twee uitbarstende vulkanen en een lavameer dat de perfecte spiegel vormt: na een uitgebreide analyse van NASA is het inmiddels duidelijk dat er voor wetenschappers van alles te ontdekken valt op de pizzamaan van Jupiter.
Io, één van de manen van Jupiter, zit vol met verrassingen. Dit is toch echt wel de overkoepelende conclusie die wetenschappers lijken te maken nadat ze de data van twee scheervluchten hebben geanalyseerd. Zo werden tijdens de eerste scheervlucht afgelopen december een aantal globale foto’s gemaakt door de ruimtesonde Juno. Deze beelden zijn vooral bijzonder, omdat ze zijn gemaakt van heel dichtbij: ‘slechts’ 1500 km tot het oppervlak. Tijdens een latere scheervlucht van Juno in februari werden er wéér bijzonder foto’s gemaakt van Io. Deze keer waren op de foto’s twee enorme rookpluimen te zien, wat waarschijnlijk wijst op vulkanische activiteit. Wetenschappers van NASA hebben nu de eerder verkregen data van deze twee scheervluchten verder geanalyseerd. Ook zijn op basis van deze data twee animaties gemaakt. Hoofdonderzoeker Scott Bolton heeft de resultaten hiervan gepresenteerd tijdens de European Geophysical Union General Assembly op woensdag 16 april in Wenen.
Lavameer
De nieuwe animaties spreken met name tot de verbeelding. De eerste animatie betreft het lavameer; Loki Patera. Bolton voegt toe: “We hebben een aantal close-ups weten te maken van een lavameer dat langer is dan 200 kilometer. Dit meer noemen we ook wel Loki Patera. Op de beelden kan je bijzondere eilandjes zien die zich in het midden van dit meer bevinden. Het meer zelf bestaat mogelijk uit magma en is omrand met warm lava. Onze instrumenten vingen een spectaculaire reflectie op van het meer, wat suggereert dat sommige delen van het oppervlak van Io zo glad zijn als glas. Dit doet ons denken aan glas van obsidiaan dat we soms op aarde tegenkomen.” Op de tweede animatie is Steeple Mountain te zien; het beste beschreven als een gigantische berg.
Galileo
Het maken van mooie kiekjes van Jupiter’s pizzamaan is natuurlijk erg leuk en het resultaat mag er ook zeker zijn. Toch is dat niet de belangrijkste reden waarom Juno naar dit gebied is getrokken. De ruimtesonde heeft namelijk als belangrijke missie om meer te weten te komen over de grootste planeet van ons zonnestelsel: Jupiter. Het hoofddoel van deze missie is om onder het dikke wolkendek van Jupiter te gluren en meer inzicht te geven in hoe de gasreus in elkaar steekt, ontstaan en geëvolueerd is. Met name de totstandkoming van Jupiter blijkt nog steeds een groot raadsel voor wetenschappers: tijdens een eerder onderzoek daalde de ruimtesonde Galileo af in de atmosfeer van Jupiter om daar te zoeken naar water. Echter vond deze vooral véél warmere temperaturen dan voorspeld en een bijzonder droge lucht. Bolton sluit af: “De ruimtesonde (Galileo, red.) heeft fantastisch werk verricht, maar de data (wat betreft de hoeveelheid water in de atmosfeer, red.) kwamen totaal niet overeen met wat we hadden voorspeld. Dankzij recente metingen met de MWR (een instrument aan boord van Juno, red.) kunnen we nu vaststellen dat Galileo zich destijds in een ongebruikelijk droge, woestijnachtige regio bevond.”
En zo helpt Juno onderzoekers om steeds meer puzzelstukjes op hun plaats te leggen; niet alleen als het gaat om Jupiter, maar ook om de intrigerende manen die deze gasreus rijk is.
