En niemand weet hoe dat komt.
Op 18 februari bereikt het zee-ijs rond Antarctica het jaarlijkse zomerminimum (zie kader hieronder). Op die dag zagen satellieten zo’n 2,15 miljoen vierkante kilometer zee-ijs liggen rond het continent. Het lijkt heel wat, maar het is bijzonder weinig.
Sterker nog: het is slechts één keer eerder voorgekomen dat satellieten zo weinig zee-ijs rond Antarctica zagen liggen, aldus onderzoekers. Dat record werd vorig jaar gevestigd, toen er in maart slechts 2,07 miljoen vierkante kilometer ijs werd gemeten.
Verandering
Onderzoekers houden de omvang van het zee-ijs rond Antarctica al sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw in de gaten. En in tegenstelling tot het zee-ijs in het Arctische gebied, bleek het zee-ijs rond Antarctica over het algemeen genomen toe te nemen. Gemiddeld kwam er sinds 1979 zo’n 1,7 procent zee-ijs per decennium bij. Maar in 2016 keerde het tij. “Sinds augustus 2016 ligt de zee-ijsbedekking ver onder het gemiddelde,” aldus onderzoeker Phil Reid.
2017-2018
In 2017 lag er aan het eind van de winter slechts 18,05 miljoen vierkante kilometer zee-ijs, terwijl in 2012, 2013 en 2014 in dezelfde periode nog recordbrekend grote hoeveelheden zee-ijs werden gemeten (in 2014 ging het om meer dan 20 miljoen vierkante kilometer zee-ijs). Na die voor het zee-ijs slechte winter van 2017 volgde dus en tamelijk heftige zomer waarin Antarctica er nipt in slaagde om iets meer zee-ijs in stand te houden dan in de zomer van 2017.
De nieuwe satellietgegevens suggereren dat de in 2016 ingezette trend – als je daar in zo’n vroeg stadium al van kunt spreken – doorzet. Het roept interessante vragen op. Want wat is de drijvende kracht achter de variaties die we nu zien? Onderzoekers weten het niet. “Complexe interacties en feedback-processen tussen het ijs, de atmosfeer en de oceaan spelen een rol en die variëren met het seizoen en de locatie,” vertelt onderzoeker Rob Massom. Volgens hem is het doorgronden van die processen een topprioriteit voor onderzoekers. “Het is een opwindende uitdaging voor pool- en klimaatonderzoek.”
