De padden zijn inmiddels 33 procent kleiner dan hun voorouders die amper een eeuw geleden op het eiland werden losgelaten.
De keelpad is een grote amfibiesoort afkomstig uit Afrika. Je kunt ‘m met name vinden in zuidelijk Afrika, in de buurt van plassen, stuwmeren en beken, maar schuwt ook niet voor de stad. In 1922 werd de pad opzettelijk naar het eiland Mauritius verhuisd en van daaruit in 1927 op het Franse eiland Réunion losgelaten. En nu, nog geen honderd jaar later, verbazen onderzoekers zich over de merkwaardige evolutie die het dier ondergaat.
Introductie
Dat de pad op zowel Mauritius als Réunion werd losgelaten, had een goede reden. Op het eerste eiland had men nogal last van opdringerige kevers en op Réunion van malaria-dragende muggen. En dus werd de keelpad ingezet om daar korte metten mee te maken. Ondertussen onderging ook de pad zelf enkele transformaties. Want, amper een eeuw nadat de keelpad op de eilanden werd vrijgelaten, zijn de padden nu zo’n 33 procent kleiner dan hun voorouders.
Maar niet alleen hun totale lichaamsgrootte is aanzienlijk afgenomen. Ook de achterpoten blijken een stuk korter. De onderzoekers houden hier enkele verschillende verklaringen op na. Zo zou dit kunnen komen door veranderingen in hun voortplantingsstrategie. Ook kan het te maken hebben met de afwezigheid van inheemse roofdieren die het op de pad voorzien hebben. Of misschien is de behoefte om zich te verspreiden op het eiland niet langer een belangrijke drijfveer. Een soortgelijke trend zien we bij verschillende eilandvogels, die in de loop van de tijd hun vermogen om te kunnen vliegen, verloren. Vliegen kost namelijk veel energie. En als het niet per se nodig is om te vliegen, kunnen vogels die energie goed voor andere doeleinden gebruiken.
Eiland-syndroom
Dat de keelpad op Mauritius bepaalde veranderingen ondergaat, is op zichzelf niet heel verrassend. Het is een bekend fenomeen dat ook wel het ‘eiland-syndroom’ wordt genoemd. Grote dieren worden kleiner en kleine dieren worden groter. Wat dacht je bijvoorbeeld van een dwergolifant op Sicilië of een reuzenhamster op Mallorca? “Het eiland-syndroom betekent dat grote dieren van het vaste land kleiner zullen worden naarmate ze zich, na verloop van tijd, aanpassen aan het leven op een eiland,” legt onderzoeksleider James Baxter-Gilbert uit. “We zien dit terug in historische gegevens. Denk bijvoorbeeld aan het uitgestorven Kretenzische dwergnijlpaard en de uitgestorven Kretenzische mammoet. Tegelijkertijd zien we dat oorspronkelijk kleine soorten tot reuzen uitgroeien, zoals de onverschrokken dodo die alleen op Mauritius voorkwam.” Bovendien is gebleken dat er meer amfibieën op eilanden kleiner van stuk zijn geworden. “In de loop van miljoenen jaren hebben we dit bij veel geslachten gezien,” vertelt Baxter-Gilbert.
Snel
Toch is er nu iets radicaal anders. Wat het huidige geval namelijk zo uitzonderlijk maakt, is de extreem korte tijd waarin de keelpad kromp. Normaal gesproken vinden veranderingen van de lichaamsgrootte plaats gedurende een lange evolutionaire periode die wel duizenden of miljoenen jaren in beslag neemt. Maar de keelpad lijkt er haast bij te hebben. “We hebben in de studie vastgesteld dat de keelpad in amper een eeuw tijd een stuk kleiner is geworden,” gaat Baxter-Gilbert verder. “Dit roept vragen op over de evolutionaire mechanismen die deze verandering aansturen.”
Wat hier precies aan ten grondslag ligt, is in nevelen gehuld. Maar dat het bijzonder merkwaardig is, staat buiten kijf. Volgens Baxter-Gilbert is de studie een fascinerende eerste stap in ons begrip over hoe het uitzetten van de pad in een nieuw gebied, zijn biologie heeft kunnen veranderen. “We zijn nu van plan om de mechanismen te onderzoeken die achter deze veranderingen zitten,” zegt Baxter-Gilbert. “Het lijkt erop dat er nog veel te leren valt.”
