Op heterdaad betrapt! Zo stal ruimtesonde OSIRIS-REx wat materiaal van planetoïde Bennu

Op de vrijgegeven beelden is te zien hoe de sonde Bennu steeds dichter nadert en het gruis vervolgens in het rond vliegt.

In de nacht van dinsdag op woensdag daalde de Amerikaanse ruimtesonde OSIRIS-REx naar het oppervlak van planetoïde Bennu af. Het doel? Bodemmateriaal verzamelen van de verre planetoïde dat vervolgens, wanneer het over een paar jaar hier op aarde wordt afgeleverd, aan een grondige inspectie onderworpen zal worden. Ondertussen weten we dat de sonde met succes wat materiaal van Bennu heeft opgeslurpt. En daar zijn nu ook beelden van!

Beelden
De beelden zijn vervaardigd door de SamCam: de camera waar het ruimtevaartuig mee uitgerust is en die de afdaling van OSIRIS-REx nauwlettend in de gaten heeft gehouden. Op de beelden is te zien hoe OSIRIS-REx het oppervlak van Bennu steeds dichter nadert. Vervolgens tikt de ronde bemonsteringskop het oppervlak voor slechts zes luttele seconden aan, binnen een meter van de beoogde landingslocatie. Daarna stijgt het ruimtevaartuig weer rap op.

82 foto’s
Hieronder zijn de betreffende beelden te bewonderen. De korte video bestaat uit 82 losse foto’s gemaakt met de SamCam waarbij er telkens 1,25 seconden tussen de frames zit. Alle foto’s zijn gemaakt gedurende een periode van ongeveer vijf minuten. De eerste foto is vervaardigd op het moment dat OSIRIS-REx zich op ongeveer 25 meter boven het oppervlak van Bennu bevond. De laatste is gemaakt op 13 meter hoogte, toen de sonde alweer een halfminuutje op de terugweg was.


Beelden van de bemonstering van OSIRIS-REx op Bennu.

De bemonsteringsarm van het ruimtevaartuig – het Touch-And-Go Sample Acquisition Mechanism (TAGSAM) genoemd – is onderin op de beelden te zien. De ronde kop aan het einde van de TAGSAM is het enige gedeelte van OSIRIS-REx dat tijdens de bemonstering het oppervlak van Bennu kortstondig aantikte. Bij het eerste contact lijkt de sonde enkele poreuze rotsen te verpletteren. Een seconde later vuurt het ruimtevaartuig een fles gevuld met stikstofgas af, waardoor het bodemmateriaal van Bennu wordt opgeroerd. Dit gruis springt in het rond en wordt vervolgens, in slechts enkele seconden, door de sonde opgeslurpt. Daarna start de sonde wederom zijn stuwraketten, waarna OSIRIS-REx zich met 40 cm/sec terugtrekt en opstijgt.

Goede gezondheid
Het team bevestigt dat OSIRIS-REx momenteel in ‘goede gezondheid’ verkeert en de missie geheel volgens het boekje is verlopen. De vraag is alleen of er voldoende bodemmateriaal van Bennu is verzameld. Dat zal ergens in de komende week bekend worden. De onderzoekers willen met 90 procent zekerheid vastellen dat er 60 gram of meer materiaal verzameld is. Mocht dat toch minder zijn, dan zit er mogelijk nog een tweede bemonstering in het vat en zal OSIRIS-REx wederom naar het oppervlak van Bennu afdalen. Aangezien het ruimtevaartuig uitgerust is met drie flessen stikstofgas, zou OSIRIS-REx een tweede poging kunnen ondernemen als er tijdens de eerste bemonstering toch te weinig materiaal verzameld is. De Amerikaanse sonde zal dan in een gebied genaamd Osprey landen; een ander relatief rotsvrij gebied in een krater nabij Bennu’s evenaar.

Meer over Bennu
Bennu is een met keien bezaaide planetoïde die zich op meer dan 300 miljoen kilometer van de aarde bevindt. De planetoïde heeft de vorm van een tol en heeft een diameter van bijna 500 meter. Je vraagt je misschien af waarom wetenschappers zo geïnteresseerd zijn in deze specifieke rondzwevende ruimterots. Dat zit zo. De afstand tussen Bennu en de aarde is momenteel nog behoorlijk groot. Maar daar komt de komende decennia verandering in. Zo zal Bennu in 2060 op een afstand die slechts twee keer groter is dan de afstand tussen de aarde en de maan langs onze thuisplaneet scheren. En afgaand op wat we nu van de planetoïde weten, is er zelfs een piepkleine kans (1 op 2700) dat deze ergens tussen 2175 en 2196 op de aarde klapt. Bennu staat dan ook bekend als een zogenaamde potentieel gevaarlijke planetoïde. En daarom willen onderzoekers maar wat graag meer over deze ruimtebrok te weten komen. Want volgens de meeste wetenschappers is het nooit vroeg genoeg om slimme strategieën uit te denken voor het geval een planetoïde toch op ramkoers met de aarde komt te liggen.

De hoop is natuurlijk dat er wel genoeg materiaal verzameld is. In dat geval zal OSIRIS-REx in maart 2021 aan zijn lange reis terug naar de aarde beginnen. De monsters zullen vervolgens in 2023 op aarde arriveren. En hopelijk zal dit ons helpen om de oorsprong van ons zonnestelsel beter te gaan begrijpen. Overigens is het niet voor het eerst dat er bodemmateriaal van een planetoïde is verzameld. Hayabusa2, de ruimtesonde die rond Ryugu cirkelde, ging OSIRIS-REx al voor. Eind dit jaar zal Hayabusa2 het ongerepte materiaal van Ryugu op aarde afleveren. En dit zal ons ongetwijfeld meer inzicht geven in de samenstelling van planetoïden en de rol die zij in ons zonnestelsel en het ontstaan van leven spelen.

Bronmateriaal

"OSIRIS-REx TAGs Surface of Asteroid Bennu" - NASA

Afbeelding bovenaan dit artikel:

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd