Lekker fris aan de slag in de ochtend, menig werknemer begint de dag op kantoor vol goede moed. En productief. Maar tegen het eind van de dag is er van die actieve werkhouding weinig meer over. Op één dag van de week is de effectiviteit zelfs helemaal ver te zoeken.
Onderzoekers uit Texas hebben uitgezocht op welke momenten werknemers het minst productief zijn. Absoluut dieptepunt is de vrijdagmiddag. En niet alleen omdat we dan massaal aan de borrel gaan.
Aantal kliks
De Amerikanen gebruikten een nieuwe methode om data te verzamelen waarmee ze konden aantonen dat werknemers inderdaad minder actief zijn en meer fouten maken in de middag en op vrijdag. Je begrijpt dat die combinatie – vrijdagmiddag dus – helemaal funest is.
Tot die conclusie kwamen de onderzoekers door gedurende twee jaar te kijken naar het computergebruik van 789 kantoormedewerkers bij een groot energiebedrijf in Texas.
“De meeste studies naar productiviteit gebruiken zelfrapportage van werknemers, evaluaties van leidinggevenden of draagbare technologie, maar die kunnen subjectief en invasief zijn”, vertelt professor Mark Benden uit Texas. “Wij hebben in plaats daarvan gekeken naar computergebruik – zaken als typsnelheid, het aantal typfouten en de muisactiviteit – om zo objectieve data te verkrijgen op het gebied van computerwerk.”
De vrijdagdip
De onderzoekers vergeleken vervolgens de gebruikspatronen op de verschillende dagen van de week en op verschillende tijdstippen. “We ontdekten dat het computergebruik toenam gedurende de week en dan flink inzakte op vrijdag”, vertelt onderzoeker Taehyun Roh. “Mensen typten meer woorden, bewogen hun muis vaker, klikten en scrolden meer van maandag tot en met donderdag, en dan een stuk minder op de laatste dag van de werkweek.”
Maar de kantoortijgers waren ook op de andere werkdagen niet altijd even productief. ’s Middags nam het computergebruik af. “Werknemers waren minder actief in de middag en maakten meer typfouten, vooral op vrijdag”, klinkt het. “Dit is in lijn met eerder onderzoek dat aantoonde dat het aantal taken dat werknemers afmaakten, gestaag toeneemt van maandag tot en met woensdag en dan afneemt op donderdag en vrijdag.”
Minder werken
Dat is natuurlijk niet wenselijk. Als we toch op kantoor zitten, is het wel zo fijn als we ook het een en ander voor elkaar krijgen. Dus wat kunnen we hieraan doen? Gewoon maar thuisblijven op vrijdagmiddag? Dat is eigenlijk wel wat de onderzoekers adviseren. Ze pleiten voor flexibelere werktijden, meer thuiswerken en een vierdaagse werkweek. We zouden er allemaal gelukkiger en productiever van worden, is de gedachte.
In Nederland werkt vier op de tien werknemers weleens thuis. Sinds de coronacrisis is het op de kantoren een stuk rustiger geworden. Ook maken veel mensen 9-urige werkdagen om de laatste dag van de week – of een andere dag – vrij te kunnen nemen. Veel managers willen hun medewerkers echter liever vaker op kantoor zien. Daar is dus geen goede reden voor.
Minder stress, meer werkgeluk
“Eerdere studies hebben al uitgewezen dat mensen die vanuit huis werken of minder dagen per week werken minder stress hebben, doordat ze niet hoeven te reizen, minder last hebben van de kantoorpolitiek en minder afgeleid worden. En dus zijn ze tevredener met hun werk”, legt Benden uit. “Deze afspraken geven werknemers meer tijd met hun gezin en zorgen voor een betere werk-privébalans. Daardoor is er minder conflict binnen het gezin en hebben mensen meer tijd om te sporten en voor andere hobby’s. Dat verbetert weer hun fysieke en mentale gezondheid.”
En er zijn nog meer voordelen. Het scheelt elektriciteit en doordat werknemers minder forenzen bespaar je CO2-uitstoot. “Onze bevindingen kunnen leiders van bedrijven stimuleren om hun werkweek anders in te delen en zo de prestaties te optimaliseren en de werkvloer te verduurzamen”, klinkt het.
Eerder schreven we al over een onderzoek uit het Verenigd Koninkrijk dat aantoonde dat de vierdaagse werkweek eigenlijk alleen maar voordelen heeft. Het betrof het grootste experiment ooit naar het onderwerp: 61 bedrijven met in totaal een kleine 3000 werknemers deden eraan mee. Zij kregen het voor elkaar – onder meer door korter te vergaderen met een duidelijkere agenda – om met een werkdag minder per week (iets) meer omzet te draaien. Bovendien waren de werknemers een stuk gelukkiger: ruim 70 procent rapporteerde minder burn-outklachten en bijna 40 procent zei minder gestrest te zijn dan voor het onderzoek begon. Het ziekteverzuim ging met 65 procent omlaag en het verloop daalde met 57 procent. Ruim 60 procent gaf aan dat het nu makkelijker was om een balans te vinden tussen werk en privé. Ook verbeterde hun psychische en fysieke gezondheid.
Veel werknemers worden gelukkiger en ervaren minder stress doordat ze (gedeeltelijk) kunnen thuiswerken. De grote vrees van werkgevers is dat thuiswerkers minder productief zijn. Je kunt ze minder goed in de gaten houden dus wie garandeert dat ze niet gewoon zitten te Netflixen? Een studie van Stanford University ontkracht dat idee. Gedurende negen maanden onderzochten de Amerikaanse wetenschappers 16.000 werknemers. Thuiswerken vergrootte hun productiviteit met gemiddeld 13 procent. Deze toename kwam onder meer doordat ze meer telefoontjes konden plegen, omdat de omgeving stiller was. Ook werkten ze meer minuten per dienst, doordat ze minder pauze namen en zich minder vaak ziek meldden. Het uitvalpercentage was fors lager en de werknemers rapporteerden een verbeterde werktevredenheid.
