Ook oude mummies leden aan aderverkalking

mummie

Wetenschappers hebben ontdekt dat ook zeer oude mummies uit verschillende gebieden wereldwijd aan aderverkalking leden. Het wijst erop dat aderverkalking – een belangrijke doodsoorzaak in de ontwikkelde wereld – niet alleen het resultaat is van ons vette eten en gebrek aan beweging.

Onderzoekers onderwierpen 137 mummies aan een CT-scan. De mummies waren afkomstig van vier continenten. Ook waren ze bijzonder oud: het waren jagers en verzamelaars.

Overal
Ongeacht waar de mummies vandaan kwamen: de onderzoekers vonden in elke bestudeerde populatie wel sporen van aderverkalking terug. “Dit is geen ziekte die enkel onder moderne omstandigheden kan ontstaan,” concludeert onderzoeker Caleb Finch. Aderverkalking lijkt in plaats daarvan simpelweg bij het ouder worden te horen. “Zelfs een man uit de Bronstijd, die zo’n 5000 jaar geleden leefde had verkalkte aderen,” benadrukt Finch, verwijzend naar de overbekende IJsman Ötzi.

Egyptenaren
Het is niet voor het eerst dat onderzoekers aderverkalking bij mummies aantreffen. Eerder bestudeerden wetenschappers al Egyptische mummies. Toen moesten ze ook concluderen dat deze aan aderverkalking leden. Het probleem met de Egyptenaren is echter dat zij over het algemeen alleen mensen uit de koninklijke familie en hoge ambtenaren mummificeerden. Dit onderzoek kon dus geen antwoord geven op de vraag of aderverkalking in alle lagen van de bevolking voorkwam. Ook bleef onduidelijk of aderverkalking vroeger wereldwijd een probleem was. Om daar meer over te weten te komen, verzamelden de onderzoekers nu mummies uit culturen waarin ook de gewone man werd gemummificeerd. Bovendien waren de mummies afkomstig uit vier verschillende klimaten en hielden ze er totaal verschillende diëten op na.

Eén van de onderzochte mummies. Deze mummie is afkomstig uit Peru. Foto: Thompson et al, published Online First in The Lancet, 10 March, 2013.
Eén van de onderzochte mummies. Deze mummie is afkomstig uit Peru. Foto: Thompson et al, published Online First in The Lancet, 10 March, 2013.

Ouderen
In 34 procent van de mummies troffen de onderzoekers sporen van aderverkalking aan. Wat hierbij opviel, was dat aderverkalking vaker voorkwam bij mensen die op latere leeftijd waren gestorven. Dat schrijven de onderzoekers in het blad The Lancet.

WIST U DAT…

…Ötzi de IJsman lactose-intolerant was?

Leefstijl
Aderverkalking zorgt in ontwikkelde landen voor veel gezondheidsproblemen. Onderzoekers dachten altijd dat een gebrek aan beweging en een ongezond dieet aderverkalking in de hand werkten. Dit onderzoek verandert onze kijk op de aandoening. “Ons onderzoek laat zien dat we allemaal het risico lopen op aderverkalking: ongeacht van welk ras je bent, welk dieet en welke levensstijl je erop nahoudt,” vertelt onderzoeker Gregory Thomas. Dat wil niet zeggen dat we nu weer met een gerust hart ongezond kunnen eten en op de bank kunnen blijven hangen. Want uiteindelijk zijn dat wel factoren die aderverkalking kunnen verspoedigen. Maar: “De gegevens die we onder mensen uit prehistorische culturen verzameld hebben dwingen ons om buiten de box te denken en op zoek te gaan naar andere factoren die hartziekten kunnen veroorzaken.” “We denken dat onze resultaten suggereren dat ons begrip van de oorzaken van aderverkalking incompleet is,” voegt onderzoeker Randall Thompson toe. “En dat aderverkalking op een bepaalde manier samenhangt met het verouderingsproces.”

De onderzoekers hopen de mummies in de toekomst verder te onderzoeken. Wellicht kunnen ze zo achterhalen welke rol chronische infecties, ontstekingen en genen spelen als het gaat om aderverkalking.

Bronmateriaal

"Mummy CT scans show preindustrial hunter gatherers had clogged arteries" - University of Southern California (via Eurekalert.org).
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Thompson et al, published Online First in The Lancet, 10 March, 2013.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd