Met name mensen woonachtig in het Middellandse Zeegebied zullen zich in de lente en zomer moeten voorbereiden op hevigere bosbranden.
Hevige en intense natuur- en bosbranden vonden in voorgaande jaren nog relatief ver weg plaats, denk aan Australië en de Verenigde Staten. Maar ook Europa ontkomt er nu niet meer aan. Wetenschappers hebben in een nieuwe studie ontdekt dat door de opwarming van de aarde ook ons eigen continent steeds vaker in vuur en vlam zal staan. We zijn gewaarschuwd.
2021
Vorig jaar merkten we al dat met name het zuiden van Europa geteisterd werd door hevige bosbranden. Het was voornamelijk te wijten aan extreem hoge temperaturen en uitzonderlijke droogte. In de Italiaanse havenstad Syracuse, gelegen in het zuidoosten van Sicilië, steeg het kwik zelfs tot een recordbrekende 48,8 graden Celsius: de hoogste temperatuur ooit gemeten op Europees grondgebied.
Branden in Europa
In een nieuwe studie hebben onderzoekers het brandrisico voor verschillende Europese gebieden in kaart gebracht. En de studie onthult een ongekende verandering op het Europese continent. Zo blijkt dat de kans op bosbranden met name in de lente en zomer fors is toegenomen. En hoewel de getroffen gebieden zich zowel in het zuiden, midden en noorden van Europa bevinden, zal met name het Middellandse Zeegebied gebukt gaan onder intensere branden.
De reden is dat veel gebieden in Zuid-Europa, waaronder het Middellandse Zeegebied, geconfronteerd worden met extremere omstandigheden die branden kunnen aanwakkeren. Deze ongunstige omstandigheden komen steeds vaker voor als gevolg van toenemende hittegolven en droogtes, zoals we vorig jaar ook al zagen gebeuren.
Koolstofputten
Kortom, de gebieden in Europa waar de kans op brand het grootst is, is in Zuid-Europa. En dat heeft verstrekkende gevolgen. “Hier vinden we namelijk bossen en koolstofputten die essentieel zijn voor de regulering van het klimaat,” aldus onderzoeker Jofre Carnicer. “De bossen op het Europese continent absorberen ongeveer 10 procent van de totale uitstoot van broeikasgassen per jaar. Concreet vangen ze jaarlijks ongeveer 360 miljoen ton CO2 op. Dat is meer dan de uitstoot van bijvoorbeeld Spanje, die goed is voor een uitstoot van zo’n 214 miljoen ton CO2.”
Met koolstofputten worden dynamische (permanente of tijdelijke) opslagplaatsen van CO2 aangeduid. Het opgeslagen CO2 levert dan – tijdelijk of permanent – geen bijdrage meer aan klimaatverandering. Je moet bijvoorbeeld denken aan een groeiend bos (doordat het groeit, vangt het dynamisch CO2 af, in tegenstelling tot bijvoorbeeld een volgroeid bos dat geen koolstofput, maar koolstofreservoir wordt genoemd). De grootste koolstofput op aarde zijn overigens geen bossen, maar is de oceaan. Bijna veertig procent van de CO2 die sinds de industriële revolutie door verbranding van fossiele brandstoffen in de atmosfeer terecht is gekomen, is door de oceaan opgenomen.
Volgens de onderzoekers bedreigen de Europese bosbranden deze belangrijke koolstofputten dus aanzienlijk. En dat is slecht nieuws. Het betekent dat ze niet meer in staat zullen zijn om voldoende CO2 te absorberen en het klimaat te koelen. “Gebieden als de Pyreneeën, het Iberisch en Cantabrisch Gebergte in Spanje, de Alpen, het Centraal Massief in Frankrijk, de Italiaanse Apennijnen, de Karpaten in Midden-Europa, de Balkan, de Kaukasus en het Pontisch Gebergte in het zuidoosten van Europa worden het meest door brand bedreigd,” somt Carnicer op.
Uitdaging
De toename van het brandrisico vormt een uitdaging voor de ontwikkeling en toepassing van de nieuwe Europese bosbouwstrategie. Het doel is namelijk dat de bosbouw- en landbouwsector tegen 2030 jaarlijks zo’n 310 miljoen ton CO2 minder uitstoten. De vraag is echter of dat haalbaar is, als het brandrisico in veel gebieden toeneemt. “De toename van het brandrisico kan een snelle decarbonisatie in gevaar brengen,” aldus Carnicer. “Zeker als er geen doeltreffende manieren worden bedacht om deze risico’s te beperken.”
Bovendien zou de toename van het brandrisico op zijn beurt klimaatverandering weer kunnen versnellen. Het is eigenlijk een vicieuze cirkel, waarbij een veranderend klimaat leidt tot omstandigheden waardoor er gemakkelijker branden ontstaan en de branden vervolgens weer bijdragen aan een verdere klimaatverandering. “In deze context is het drastisch terugdringen van onze CO2-uitstoot in de komende twee decennia essentieel om het brandrisico in Europa én wereldwijd te verminderen,” besluiten de onderzoekers.
…onderzoekers al eerder stelden dat zonder ingrijpende maatregelen 74 procent van al het land op aarde ten prooi zal vallen aan natuurbranden? Het laat zien hoe groot de invloed van klimaatverandering is. Lees hier verder!
