Ook de zeespiegel voor de Nederlandse kust stijgt (en dat gaat steeds sneller!)

Sinds de jaren negentig stijgt de zeespiegel met zo’n 2,7 millimeter per jaar. Dat is ruim anderhalf keer zo snel als in de zeventig jaar daarvoor.

De stijging van de zeespiegel wordt vaak in één adem genoemd met klimaatverandering. En dat is ook niet zo gek. Het smelten van het ijs op de poolkappen zorgt namelijk voor een significante wereldwijde zeespiegelstijging. Zo is in de twintigste eeuw de zeespiegel al zo’n 13 centimeter gestegen. Maar hoeveel merken we daar eigenlijk in ons eigen landje van?

Dat de wereldwijde zeespiegel stijgt, is niets nieuws. De vraag is echter of we dezelfde trend ook langs de Nederlandse kust zien. “Een gemiddelde zeespiegelstijging wereldwijd zegt niet per se iets over de stijging aan onze kust,” legt onderzoeker Riccardo Riva uit. Wat elders in de oceaan gebeurt, hoeft niet per se invloed te hebben op ons kleine stukje Noordzee. In principe kan hier alles gebeuren.”

Honderd jaar
Om te bepalen of de zeespiegel voor de Nederlandse kust tegenwoordig ook sneller stijgt, bestudeerde Riva met zijn collega’s meetgegevens van acht verschillende getijdestations (onder meer die van Maassluis, Delfzijl en Vlissingen) die al honderd jaar lang metingen uitvoeren. Dat is overigens best bijzonder. “Nergens ter wereld vindt je zoveel stations op zo’n kleine afstand van elkaar, die ook nog eens onafgebroken gegevens van de afgelopen honderd jaar genereren,” aldus Riva.

Getijdestations
Vervolgens ontwikkelden de onderzoekers een nieuwe methode om de snelheid van de zeespiegelstijging nauwkeurig te bepalen. Iets dat nog niet zo eenvoudig is. Tussen de meetstations bestaan er namelijk grote verschillen. “Metingen van de zeespiegel in een getijdestation gaan – als je het hele jaar in ogenschouw neemt – behoorlijk op en neer,” legt Riva uit. “Dat komt onder meer door veranderingen van de wind, de luchtdruk en door het getij. Met dat in het achterhoofd ontwikkelden wij een nieuwe methode die met deze variabelen rekening houdt. Op die manier filterden wij ruis uit de metingen.”

Ook hier stijgt de zeespiegel
De onderzoekers komen in hun studie, gepubliceerd in het toonaangevende tijdschrift Environmental Research Letters, tot een eenduidige conclusie. En dat is dat ook wij niet ontkomen aan een zeespiegelstijging. Sinds het midden van de jaren negentig is de zeespiegel voor de Nederlandse kust met zo’n 2,7 millimeter per jaar gestegen. En dat is een stuk sneller dan voorheen. Zo blijkt uit de gegevens dat de zeespiegel in de zeventig jaar hiervoor met gemiddeld 1,7 millimeter per jaar steeg. Kortom, de zeespiegel stijgt tegenwoordig ruim anderhalf keer zo snel als in de zeven decennia hiervoor. Het is voor het eerst dat een significante versnelling ontdekt is in data van getijdestations langs de Noordzee.

Zorgen
Een prangende vervolgvraag is of we nu naar aanleiding van deze bevindingen ons zorgen moeten maken. “Dat is een vraag voor politici,” stelt Riva. “Wel raad ik andere laaggelegen gebieden in de wereld aan om zo snel mogelijk meetapparatuur aan te schaffen, en langdurige metingen te verrichten. Nauwkeurige kennis van de snelheid van de zeespiegelstijging is namelijk heel belangrijk, voor zowel de korte termijn – denk daarbij aan de zandsuppletie langs de Nederlandse kust, het spuiten van extra zand op het strand of op de zeebodem – als de lange termijn, waarbij we ons kustgebied zo moeten aanpassen dat we de zeespiegelstijging het hoofd kunnen bieden.”

Daarnaast blijft het hier waarschijnlijk niet bij. Zo wordt voorspeld dat de wereldwijde zeespiegel in de toekomst zeer waarschijnlijk zal blijven stijgen. Het betekent dat we mogelijk genoodzaakt worden – zeker aangezien Nederland onder zeeniveau ligt – om rigoureuze maatregelen te nemen. Nederlandse wetenschappers bekeken bijvoorbeeld enkele jaren geleden of een immense dam ons mogelijk tegen de verwachte zeespiegelstijging zou kunnen beschermen.