Het betekent dat dit mogelijk een voorouderlijke eigenschap is.
Wanneer twee mensen naast elkaar lopen, houden ze onbewust precies hetzelfde ritme aan. Ze zetten tegelijkertijd een stap met dezelfde voet. Lang werd gedacht dat dit iets typisch menselijks was. Maar een studie, gepubliceerd in het vakblad Current Biology, bewijst nu het tegendeel.
Mensen
Mensen houden ervan dingen samen en tegelijkertijd te doen. “We plannen en coördineren bijvoorbeeld opzettelijk bepaalde gelijktijdige bewegingen, zoals tijdens het sporten, dansen en muziek maken,” somt onderzoeker Manon Schweinfurth op. Al eerder is gesuggereerd dat dergelijke ‘gezamenlijke acties’ cruciaal zijn voor ons succes als soort. Samen bereik je immers meer dan alleen. Soms stemmen we echter ook onbewust bewegingen op elkaar af. “We kunnen er in sommige gevallen niets aan doen en coördineren acties zelfs als dat niet nodig is,” zegt Schweinfurth. “Dit is bijvoorbeeld het geval als we samen met iemand wandelen.” Gedacht wordt dat de onbewuste synchronisatie van onze stappen belangrijk is voor de interactie tussen mensen en een gevoel van binding reflecteert.
Chimpansees
Daarentegen blijkt één van onze naaste, levende verwanten, de chimpansee, niet over een soortgelijke voorkeur voor coördinatie te beschikken. Ten minste, niet als het om vrij complexe gezamenlijke acties gaat. Chimpansees kunnen coördineren wanneer ze samen naar een gezamenlijk doel toe werken, zoals wanneer ze aan een touwtje moeten trekken om voedsel te krijgen. Maar we weten eigenlijk nog maar weinig over hun neiging spontaan bepaalde acties met elkaar in overeenstemming te brengen.
Aan de wandel
In een nieuwe studie namen onderzoekers de proef op de som. “We onderzochten of chimpansees spontaan hun acties coördineren in een semi-natuurlijke omgeving,” vertelt Schweinfurth. “In dit geval was die coördinatie dus niet gepland en ook niet het doel.” De onderzoekers registreerden het loopgedrag van chimpansees die in het Chimfunshi Wildlife Orphanage, een Zambiaans opvangcentrum, wonen. De mensapen werden geobserveerd terwijl ze alleen en naast een soortgenoot liepen.
Nadat de onderzoekers het ongestoorde loopgedrag van de chimpansees onder verschillende omstandigheden hadden bestudeerd, komen ze tot een opvallende conclusie. “We ontdekten dat chimpansees onbewust hun stappen synchroniseren wanneer ze naast een soortgenoot lopen,” vertelt Schweinfurth. De studie omvatte zowel mannelijke als vrouwelijke chimpansees van verschillende leeftijden, sommige familie en andere niet. Opvallend genoeg blijkt dat wanneer een chimpansee naast een soortgenoot loopt, hun stappen in 79 procent van de gevallen binnen minder dan 0,5 seconden synchroniseren.
Voorouderlijke eigenschap
Het betekent dat dus ook apen onbewust en onbedoeld precies hetzelfde ritme aanhouden wanneer ze samen aan de wandel gaan. En dat is interessant. We delen dus de sterke neiging om eenvoudige acties te coördineren met een naaste verwante primaat. Dit impliceert dat dit mogelijk een voorouderlijke eigenschap is. “Als we beter gaan begrijpen welke mechanismen we delen met andere soorten, kunnen we ook de evolutionaire oorsprong ervan beter gaan begrijpen,” aldus Schweinfurth.
De studie levert bewijs dat we in ieder geval eenvoudige vormen van coördinatie delen met onze naaste verwanten. “Het verschil in complexere vormen van coördinatie tussen mens en chimpansee is dus waarschijnlijk te verklaren door meer geavanceerde onderliggende mechanismen,” veronderstelt Schweinfurth. “Vervolgonderzoek is nodig om die aan het licht te brengen.”