Wij mensen stemmen onze bewegingen op elkaar af: we stappen of klappen tegelijk. Lang werd gedacht dat alleen wij mensen dat deden, maar nu hebben onderzoekers ontdekt dat ook makaken het doen.
De onderzoekers leerden de makaken om met één hand op een knop te drukken. Zodra de apen dat onder de knie hadden, werden ze tegenover een andere aap gezet die ook geleerd had om op de knop te drukken. Zo konden ze elkaar en elkaars bewegingen zien. Het experiment – en dan met name het moment waarop de makaken op de knop drukten – werd gefilmd. De onderzoekers herhaalden daarop hun experiment. Maar dit keer kreeg de aap geen andere aap te zien, maar zag deze een filmpje van een andere aap die – met verschillende snelheden – herhaaldelijk op een knop drukte. In een derde experiment zagen en hoorden de apen andere apen niet.
Resultaten
Uit het onderzoek blijkt dat de apen hun bewegingen – sneller of langzamer op de knop drukken – afstemden op die van hun partner. Het maakte daarbij niet uit of ze de partner daarbij in levende lijve of op een videoband zagen. De apen slaagden er het best in om hun bewegingen op elkaar af te stemmen wanneer ze elkaar konden zien en horen.
Niet aangeleerd
De onderzoekers benadrukken dat het onmogelijk is dat de apen het afstemmen op elkaars bewegingen tijdens het experiment geleerd hebben: uit eerdere experimenten is gebleken dat het heel moeilijk is voor apen om bewuste synchronisatie van bewegingen te leren. “De redenen waarom apen synchronisatie van bewegingen vertoonden, zijn niet duidelijk,” zo schrijven de onderzoekers in het blad Scientific Reports. “Het kan een belangrijk aspect van ander sociaal gedrag zijn dat belangrijk is om in het wild te overleven.”
Zoals gezegd kunnen ook mensen hun bewegingen op elkaar afstemmen. Onderzoekers gaan ervan uit dat dat belangrijk is voor de interactie tussen mensen en een gevoel van binding reflecteert. Lang niet alle mensen zijn echter even goed in het afstemmen op elkaars bewegingen. Mensen met autisme en echopraxie (zij doen bewegingen van anderen onwillekeurig na) bijvoorbeeld. Wellicht kan het onderzoek met de apen licht werpen op het ontstaan van dit gedrag.