In het bejaardenhuis is een kunstheup meer regel dan uitzondering. En ook osteoporose is op hogere leeftijd een veelvoorkomend probleem. Ons skelet is vrij zwak. Maar hoe komt dat? Doordat we steeds minder zijn gaan bewegen, zo stellen onderzoekers.
Wanneer je ons skelet vergelijkt met dat van mensachtigen die lang geleden leefden of met het skelet van moderne primaten dan valt het je direct op. Ons skelet is aanzienlijk lichter, maar ook veel fragieler. Maar hoe komt dat?
Recent
Nieuw onderzoek suggereert nu dat ons skelet pas vrij recent fragiel is geworden. “Tot onze verrassing zien we dat onze voorouders en familieleden – die in een natuurlijke omgeving leefden – botten met een heel grote dichtheid hadden,” vertelt onderzoeker Brian Richmond. “En zelfs de eerste leden van onze soort – die zo’n 20.000 jaar geleden leefden – hadden botten die ongeveer net zo’n grote dichtheid hebben als de botten van andere moderne soorten. Maar deze dichtheid neemt drastisch af in recente tijden.”
Landbouw
Ons skelet werd lichter en fragieler toen we stopten met jagen en verzamelen en in plaats daarvan landbouw gingen bedrijven. De onderzoekers trekken die conclusie op basis van een uitgebreid onderzoek. Ze verzamelden de botten van mensen die lang geleden door jagen en verzamelen aan hun eten kwamen en vergeleken die met botten van de eerste landbouwers en botten van niet-menselijke primaten. Uit het onderzoek blijkt dat de landbouwers een aanzienlijk lagere botmassa hadden dan de jagers en verzamelaars.
Levensstijl
Het suggereert dat het fragiele skelet van de mens nauw verband houdt met deze verandering in levensstijl. In plaats van rond te zwerven en actief te zoeken naar en jagen op voedsel, gingen mensen zich settelen en op één plek voedsel verbouwen dat vervolgens ook vrij gemakkelijk geoogst kon worden. “Ons onderzoek toont aan dat de botten van moderne mensen een beperktere dichtheid hebben dan we in verwante soorten zien en het maakt dan niet uit of we kijken naar de botten van mensen die in een industriële samenleving wonen of landbouwers die fysiek veel actiever zijn,” vertelt onderzoeker Habiba Chirchir. “In beide gevallen is de dichtheid van de botten beperkt. Wat wij wilden weten, is of dit een kenmerk is dat al vroeg in de evolutie van de mens ontstond en dus onze soort definieert.”
Het onderzoek kan ook handvaten bieden voor het bestrijden van gezondheidsproblemen die nu veel voorkomen en te maken hebben met dat fragiele skelet. Denk bijvoorbeeld aan osteoporose of slijtage van de heupen. “Ik denk dat al op jonge leeftijd veel fysiek actief zijn en bewegen de botten van niet-menselijke primaten en menselijke jagers en verzamelaars sterker maakte,” stelt onderzoeker Timothy Ryan. Mogelijk is dat ook één van de manieren waarop we ons skelet steviger kunnen maken.