‘Onveilig gevoel maakte mensen sociaal’

Geloof het of niet, maar er was een tijd dat onze voorouders helemaal niet zo sociaal waren. Maar waarom veranderde dat eigenlijk? En hoe?

Dat zijn vragen die onderzoekers al heel lang bezighouden. Sommige wetenschappers bedachten dat de voorouders van mensen eerst in tweetallen samen gingen werken en later hun groep uitbreidden. Zo zouden de eerste samenlevingen zijn ontstaan.

WIST U DAT?

Onderzoek
Onderzoeker Susanne Shultz en haar collega’s wilden daar wel eens meer over weten en startten een onderzoek. Ze begonnen met vast te stellen welke factoren onze voorouders er tot aan zetten om sociaal gedrag te gaan vertonen. Vaak wordt er gedacht dat mensen voor het eerst samen gingen werken, omdat het nodig was. Bijvoorbeeld omdat hun omgeving veranderde en ze niet genoeg voedsel hadden. De onderzoekers testten die hypothese door 217 soorten primaten te bestuderen. Maar opvallend genoeg bleek er geen verband te zijn tussen omgevingsfactoren en de manier waarop de apen hun samenleving organiseerden.

Voorouders
De omgeving was dus niet de doorslaggevende factor. Dan moest het iets te maken hebben met de voorouders van de primaten. En dat vermoeden werd bevestigd: het gedrag van de moderne primaten bleek inderdaad overeen te komen met dat van de voorouders. Maar hoe hadden zij dat gedrag ontwikkeld? De onderzoekers achterhaalden dat met een model waarin ze op zoek gingen naar een scenario waarin de minste evolutionaire veranderingen zouden leiden tot een sociale samenleving. Wat was daarvoor het beste uitgangspunt? Leefden primaten eerst in kleine groepen van twee en breidden die groepen zich later uit of ging het niet zo stapsgewijs?

WIST U DAT?

…de Aziatische olifant een echte sociale netwerker is?

Niet in paren
De onderzoekers moeten in het blad Nature concluderen dat de primaten niet eerst in paren gingen samenwerken. In plaats daarvan vormden ze groepjes waarin zowel mannen als vrouwen zaten. Dat sociale gedrag zou zo’n 52 miljoen jaar geleden ontstaan zijn. En de primaten hadden een goede reden voor dat sociale gedrag. Ze leefden niet meer voornamelijk ‘s nachts, maar juist meer overdag. ‘s Nachts jagen is fijner in je eentje, maar overdag is het fijn om de bescherming van soortgenoten te hebben. Vandaar dat de primaten ervoor kozen om in grotere groepen op te trekken.

Hoewel het onderzoek er solide uitziet, is nader onderzoek hard nodig. De conclusie van de wetenschappers is namelijk deels in strijd met de theorieën die onderzoekers er op dit moment op nahouden. En voordat die theorieën aangepast of verworpen worden, is het goed om te weten dat de onderzoekers op het juiste spoor zitten. Deze studie krijgt dan ook ongetwijfeld nog een vervolg.

Bronmateriaal

"How Humans Became Social" - Sciencemag.org
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Ed Yourdon (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd