Ontplofte megaster laat kleurrijke bende achter: spectaculaire beelden van de resten van de Vela-supernova

Geweldige foto’s van de grote telescoop in Chili laten een kleurrijk geheel zien van de mysterieuze overblijfselen van de Vela-supernova.

Dit prachtige kleurentapijt toont de spookachtige restanten die na de ontploffing van een gigantische ster rondsuizen. Het kosmische schouwspel is ongelooflijk gedetailleerd vastgelegd door de VLT Survey Telescope van de European Southern Observatory (ESO) in Chili.

Kosmische draden
De op het eerste gezicht vrij chaotische structuur van roze en oranje wolken en draden van kosmische stof is het enige dat is overgebleven, nadat een gigantische ster ongeveer 11.000 jaar geleden door een krachtige explosie ophield te bestaan. Wanneer dit soort superzware sterren het einde van hun leven bereiken, gaat dat bepaald niet zachtzinnig. Het eindigt voor zulke hemellichamen met een immense knal. Zo’n spectaculaire uitbarsting noemen we een supernova. Ze veroorzaken schokgolven die door het omringende gas heen bewegen, comprimeren en uitzetten. Hierdoor ontstaan er draadachtige structuren zoals te zien op de afbeeldingen. Er komt hierbij een geweldige lading energie vrij, die de gasstructuren helder laat glanzen op de gevoelige plaat.

Fotogeniek
Deze afbeelding bestaat uit maar liefst 554 miljoen pixels – gemaakt met de 268 miljoen pixel Omegacam-camera op de VLT Survey Telescoop – en laat een uiterst gedetailleerd beeld zien van de Vela-supernovarest, genoemd naar het zuidelijke sterrenbeeld Zeilen (Vela). Samen met de sterrenbeelden Kiel (Carina), Achtersteven (Puppis) en Kompas (Pyxis) maakt Zeilen deel uit van het klassieke sterrenbeeld Schip Argo – wat tegenwoordig geen officieel sterrenbeeld meer is. Er passen meer dan negen volle manen in deze hele afbeelding, en de hele wolk is zelfs nog groter dan op de afbeelding te zien is. Aangezien dit overweldigende supernova-overblijfsel op ‘slechts’ achthonderd lichtjaar afstand van de aarde ligt, is dit een van de meest bekende en fotogeniekste supernovaresten.

Neutronenster
Toen de zware ster explodeerde, werden de buitenste lagen van het hemellichaam de kosmos ingeschoten. Deze materie zie je terug in de spectaculaire gasslierten die we hier waarnemen. Een kleine bol – van ongeveer tien kilometer – met een extreem hoge dichtheid is wat er overbleef na de ineenstorting van de kern van de reuzenster. Hier zijn de protonen en elektronen door de enorme kracht van de implosie samengesmolten tot neutronen – een neutronenster. Een luciferdoosje aan neutronenstermaterie zou op aarde zo’n drie biljoen kilo wegen. De zwaartekracht op het oppervlak van een neutronenster is tweehonderd miljard keer zo sterk als op aarde.

De neutronenster in het Vela-supernovarestant – die niet op de foto te zien is, maar iets verder naar links ligt – is een pulsar die met een krankzinnige snelheid van meer dan tien omwentelingen per seconde om zijn eigen as draait.

Deze afbeelding is een mozaïek van waarnemingen die zijn gemaakt met de groothoekcamera OmegaCAM van de VLT Survey Telescope (VST), die is ondergebracht bij de ESO-sterrenwacht op Paranal in Chili. De camera met 268 miljoen pixels kan foto’s maken door verschillende filters die licht van verschillende kleuren doorlaten. In deze specifieke afbeelding van het Vela-overblijfsel zijn vier verschillende filters gebruikt, hier weergegeven door een combinatie van magenta, blauw, groen en rood.

De Vela-supernovaresten. Foto: ESO/VPHAS+ team

Duik hier dieper in de hoogtepunten van de extreem gedetailleerde foto met twaalf plaatjes waar verschillende onderdelen van de prachtige roze, paarse, oranje en blauwe gaswolken en felle sterren je aanstaren:

De twaalf hoogtepunten van de overblijfselen van de Vela-supernova. Foto: ESO/VPHAS+ team

Er is ook een YouTube-video vrijgegeven waarop de afbeeldingen tot leven komen:

Bronmateriaal

"ESO captures the ghost of a giant star" - ESO

Afbeelding bovenaan dit artikel: ESO/VPHAS+ team

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd