Ontmoetingen tussen vrouwelijke Gilamonsters blijken verrassend intens en gewelddadig

Het blijkt er veel heftiger aan toe te gaan dan bij ontmoetingen tussen mannetjes. De onderzoekers moesten zelfs ingrijpen om te voorkomen dat de vechtpartij uit de klauwen liep.

Je denkt misschien dat mannetjes over het algemeen ruiger vechten dan vrouwtjes. Maar dat is in ieder geval onder gilamonsters niet het geval. Vrouwelijke gilamonsters blijken verrassend venijnig. Onderzoekers stonden werkelijk versteld van de waargenomen agressie.

Let’s get ready to rumble!
In de studie lieten onderzoekers verschillende volwassen gilamonsters met elkaar vechten. De bedoeling was om gegevens te verzamelen over hun bijtkracht. Ook wilde het team bestuderen in hoeverre het osteoderm (een harde, benige insluiting in de huid onder de vorm van een schub) tijdens gewelddadige ontmoetingen voldoende bescherming biedt.

Meer over gilamonsters
Gilamonsters (Heloderma suspectum) zijn grote, giftige hagedissen, die met name in de droge en dorre woestijnen in de Verenigde Staten voorkomen. Het zijn gemakkelijk te herkennen dieren: het lijf is zwart met rode tot roze vlekken en ze hebben een wratachtige schubbenhuid, veroorzaakt door osteodermen. Bovendien zijn ze uitgerust met enorme tanden. De dikke staart dient als vetopslag voor tijden waarin minder voedsel beschikbaar is. Op deze manier kunnen ze een maand zonder voedsel. Gilamonsters kunnen meer dan 60 centimeter lang worden. En met deze indrukwekkende lengte is het de grootste, inheemse hagedis in de Verenigde Staten. Over het algemeen worden gilamonsters zo’n 30 jaar oud. Het dier is vernoemd naar het gebied van de rivier Gila in Arizona, waar ze ooit veelvuldig voorkwamen.

In alle vier de proeven kregen de vrouwelijke gilamonsters het gelijk met elkaar aan de stok. En het gevecht escaleerde opmerkelijk snel. De ontmoetingen bleken zelfs veel intenser en gewelddadiger dan die tussen mannetjes.

Mannetjes vs vrouwtjes
“Mannetjes worstelen eigenlijk,” legt onderzoeker Kristopher Lappin uit. “Ze kunnen naar elkaar bijten, maar voor zover we weten, bijten ze elkaar niet zo hard dat het echt kwaad kan. Op basis van onze proeven weten we nu dat vrouwtjes elkaar echt moedwillig bijten. Bij drie van de vier ontmoetingen moesten we ingrijpen om te voorkomen dat ze elkaar ernstig zouden verwonden.”

Het gevecht
Voordat de vrouwtjes elkaar aanvielen, maakten ze eerst waarschuwende tongbewegingen. Daarna volgden sissende geluiden, gevolgd door geduw en gekrab, terwijl ze zichzelf groot maakten. En toen ging het gevecht van start. De vrouwtjes grepen elkaar met hun forse tanden en lieten vervolgens niet meer los. In deze toestand draaiden ze in het rond, vergelijkbaar met de zogenaamde ‘dodenrol’ van krokodillen. Telkens wanneer ze op deze manier rond hun as draaiden, werd de proef gestopt en haalden de onderzoekers de vrouwtjes uit elkaar, om ernstig letsel te voorkomen. Geen van de gilamonsters raakte permanent gewond.

Verrast
Hoewel de onderzoekers wel hadden verwacht dat de vrouwtjes agressief zouden zijn, waren ze verrast door hoe snel de situatie escaleerde. Ze hadden niet verwacht dat de gevechten zo intens en gewelddadig zouden zijn. Bovendien waren de gilamonsters die gebeten waren – en dus gif in hun lichaam hadden gekregen – daar een paar dagen behoorlijk naar van. Het duurde enige tijd voordat ze er zowel fysiek als mentaal weer bovenop krabbelden. Gelukkig slaagden ze daar wel in hun eentje in; er was er geen medische tussenkomst nodig om de dieren te genezen.

Reden
De vraag is natuurlijk waarom vrouwtjes zo buitengewoon agressief zijn. We weten dankzij studies naar andere soorten hagedissen dat vrouwtjes agressie vertonen wanneer ze hun territorium of partner verdedigen. Ook als ze moeder zijn geworden en hun jongen beschermen, willen ze nog weleens uithalen. Hoewel dit ook de reden zou kunnen zijn voor gilamonsters, hebben de onderzoekers ook nog een ander vermoeden. Op het menu van het gilamonster staan voornamelijk eieren van vogels of reptielen en ze roven ook nog weleens zoogdiernesten leeg. De waargenomen vrouwelijke agressie is misschien een doeltreffende manier om soortgenoten weg te jagen, om zo kannibalisme te voorkomen.

Genoeg te leren
Of dat inderdaad zo is, zal toekomstig onderzoek moeten uitwijzen. Bovendien valt er überhaupt nog genoeg over deze fascinerende dieren te leren. “Gilamonsters zijn ondanks hun iconische status als grote, giftige hagedissen, grotendeels onderbelicht,” merkt onderzoeksleider Gordon Schuett op. “Interessant is dat bepaalde componenten van hun gif sinds het begin van de jaren 2000 worden gebruikt bij de ontwikkeling van geneesmiddelen voor diabetes type 2. De studie levert nieuwe kennis op over de sociale structuur van deze bedreigde soort.”

Inderdaad, want blijkbaar zijn vrouwelijke gilamonsters in ieder geval naar elkaar niet heel vriendelijk. “Agressie tussen vrouwelijke gilamonsters is een goed voorbeeld van hoe agressief gedrag eruit kan zien en hoe extreem het soms is,” concludeert Lappin. “Het speelt een belangrijke rol in de sociale structuur en voortplanting. We hopen dat er door deze studie meer onderzoek naar dit gedrag gedaan zal worden, zowel bij deze iconische soort als bij andere dieren.”

Bronmateriaal

"New Study: Female Gila Monster Fights Surprisingly Violent" - Cal Poly Pomona
Afbeelding bovenaan dit artikel: Milan Zygmunt van Getty Images (via canva.com)

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd