Wetenschappers hebben een onderzeese, acht kilometer grote inslagkrater ontdekt die ontstond precies rond de tijd dat de dinosauriërs verdwenen. Toeval?
Zo’n 66 miljoen jaar geleden stormde een enorme ruimtesteen af op de aarde, liet een grote onderzeese inslagkrater achter en zorgde voor veel doem en verderf. En nee, we hebben het niet over de bekende meteoriet die naar verluid het einde van het dinotijdperk inluidde en de Chicxulubkrater creëerde. Onderzoekers zijn op een voorheen onbekende inslagkrater gestuit die precies rond dezelfde tijd is ontstaan. De ontdekking dwingt wetenschappers te heroverwegen hoe de dinosauriërs precies aan hun einde zijn gekomen.
Nadir-krater
Onderzoeker Uisdean Nicholson ontdekte de inslagkrater, die de Nadir-krater is genoemd, enigszins per toeval toen hij de zeebodem voor de kust van Guinee in West-Afrika bestudeerde. “Ik heb in mijn leven veel seismische gegevens geanalyseerd, maar ik had nog nooit zoiets gezien,” herinnert Nicholson zich. “In plaats van een vlakke ondergrond, vond ik een 8,5 kilometer lange depressie onder de zeebodem, met zeer ongebruikelijke kenmerken. Het heeft het er alle schijn van dat het hier om een inslagkrater gaat, veroorzaakt door een meteoriet.”
Meteoriet
Het onderzoeksteam vermoedt dat de onderzeese Nadir-krater is gevormd door een meteoriet die ongeveer 66 miljoen jaar geleden op de aarde afstevende – rond dezelfde tijd dat de planetoïde die de Chicxulubkrater vormde op onze planeet insloeg en de dinosaurussen wegvaagde. En dat is interessant. Want dit zou betekenen dat de onfortuinlijke dinosaurussen niet één, maar meerdere meteorieten om hun oren geslingerd kregen. Volgens het team valt het niet uit te sluiten dat beide meteorieten terug te voeren zijn naar één oorspronkelijke ouder-planetoïde, die lang geleden door een botsing gefragmenteerd is. Misschien wachten er zelfs nog wel meer inslagkraters op ontdekking. “Nu we een ‘broertje’ van Chicxulub hebben gevonden, roept dat een intrigerende vraag op,” stelt onderzoeker Veronica Bray. “Misschien bestaan er wel nog meer.”
Eigenschappen
De Nadir-krater is ongeveer acht kilometer groot en is waarschijnlijk veroorzaakt door een grote ruimtesteen van zeker 400 meter. Daarmee kan de neergestorte meteoriet zich meten met planetoïde Bennu die met behulp van ruimtevaartuig OSIRIS-REx is bestudeerd. Uit de berekeningen blijkt verder dat de energie die bij de impact vrijkwam op het moment dat de Nadir-krater werd gevormd, ongeveer 1000 keer groter moet zijn geweest dan de tsunami veroorzaakt door de reusachtige uitbarsting van de onderzeese Tonga-vulkaan afgelopen januari.
Gevolgen
Wat de gevolgen van een meteoriet van dat kaliber voor onze aarde kunnen zijn geweest? Hoewel de 400 meter grote ruimtesteen een stuk kleiner was dan de meteoriet die de Chicxulubkrater vormde – die ongeveer 15 kilometer groot was – moet ook de Nadir-meteoriet een verwoestende nasleep hebben gehad, zo vermoeden de onderzoekers na bestudering van computersimulaties. “Het veroorzaakte een tsunami van meer dan 900 meter hoog, naast een aardbeving met een kracht van meer dan 6,5 op de schaal van Richter,” denkt Bray. “Hiermee heeft de Nadir-meteoriet een aanzienlijke bijdrage geleverd aan de lokale verwoesting.”
Inzichten
Hoewel de voorlopige simulaties verder verfijnd moeten worden, bieden de bevindingen uit de studie belangrijke nieuwe inzichten. “Het is ongelofelijk opwindend dat er nu een tweede inslagkrater is ontdekt die rond de tijd van de Krijt-Paleogeen massa-extinctie is ontstaan,” aldus onderzoeker Sean Gulick. “Het bestaan ervan vereist dat we de mogelijkheid van een meteorieten-regen die de aarde tegen het einde van het Krijt bombardeerde, moeten overwegen.”
De onderzoekers zijn van plan tijdens toekomstig onderzoek in de zeebodem te boren. Op deze manier willen ze bevestigen dat het echt om een inslagkrater gaat die gevormd is door een meteoriet. Daarnaast willen ze het exacte tijdstip van de inslag verder verfijnen. Hoewel de seismische gegevens aangeven dat de krater rond het uitsterven van de dinosaurussen is gecreëerd, hopen de onderzoekers door middel van verdere analyses de precieze leeftijd van de Nadir-krater achterhalen.
