Veel stadsmensen kennen het wel: een dagje naar het strand is soms precies wat je nodig hebt. Voor de een is het een leuk uitje, voor de ander een mentale reset. Onderzoekers uit Hongkong vonden daar een nieuwe reden bij: de lucht in steden bevat levende, mogelijk besmettelijke Candida-gisten, die aan de kust niet voorkomen.
Het onderzoek, gepubliceerd in Environmental Science & Technology Letters, wijst erop dat de stedelijke omgeving een bron kan zijn van luchtgedragen schimmelinfecties, wat voor strandbezoekers een extra reden kan zijn om af en toe naar de kust te gaan.
Candida
Candida-gisten zijn een groep veelvoorkomende microben die gewoon op je huid en in organen zitten. Onder bepaalde omstandigheden kunnen ze echter overgroeien en vaginale schimmelinfecties of spruw, een infectie van het mondslijmvlies, veroorzaken. Zulke infecties verspreiden zich meestal via direct contact of lichaamsvloeistoffen.
Uit eerder onderzoek bleek dat Candida-DNA in de lucht voorkomt, wat een teken is dat de gist zich misschien door de lucht kan verspreiden. Daarom gingen onderzoeker Ling Nathanael Jin en haar team na of er levende, besmettelijke Candida-stammen aanwezig zijn in luchtmonsters uit steden en kustgebieden.
Een jaar lang verzamelden de onderzoekers maandelijks luchtmonsters in Hongkong en op een nabijgelegen dunbevolkte locatie aan de Zuid-Chinese Zee. In twaalf stedelijke monsters vonden ze drie Candida-soorten die door de Wereldgezondheidsorganisatie als schimmelpathogenen worden beschouwd. De kustmonsters bevatten daarentegen geen detecteerbare hoeveelheden Candida. Volgens de onderzoekers wijst dit verschil erop dat de gist in de lucht afkomstig is uit industriële of stedelijke gebieden.
Resistente en ziekmakende soorten
Wat ook opviel was dat sommige stedelijke monsters soorten bevatten die resistent zijn tegen veelgebruikte antischimmelmiddelen. Volgens de onderzoekers kan die resistentie te maken hebben met overmatig gebruik van deze middelen, blootstelling aan verontreinigende stoffen zoals zware metalen, of stijgende luchttemperaturen in steden.
Bovendien bleek de genetische samenstelling van een van deze in de lucht verspreide stammen sterk te lijken op die van Candida-monsters afkomstig van geïnfecteerde personen. Dat suggereert dat deze luchtgedragen stammen mogelijk besmettelijk zijn.
Verspreiding via de lucht
De manier waarop Candida zich door de lucht verspreidt, hangt af van de deeltjes waaraan de gist vastzit. Ze ontdekten dat de soorten in stedelijke lucht vooral voorkwamen op piepkleine deeltjes van 2,1 tot 7 micrometer. En dat is belangrijk, zulke kleine deeltjes kunnen makkelijk worden ingeademd en diep in de neus of luchtwegen belanden. Op die manier kunnen de schimmels zich mogelijk in de longen nestelen.
Voor mensen met een verzwakt immuunsysteem is dat extra riskant, omdat soorten zoals C. albicans en C. parapsilosis longinfecties kunnen veroorzaken. De lucht is dus niet alleen een drager van deze microben, maar ook een mogelijke directe route naar infectie van gevoelige weefsels.
De onderzoekers stellen dat hun werk de lang bestaande aanname ter discussie stelt dat Candida vooral via direct contact wordt overgedragen. In plaats daarvan presenteren ze de gist als een opkomende, via de lucht verspreide ziekteverwekker. Wel plaatsen ze een kanttekening: er is meer onderzoek nodig om te achterhalen waar Candida in stedelijke gebieden vandaan komt en om precies te begrijpen hoe besmettelijk deze luchtgedragen deeltjes zijn.
