Wat al langer werd vermoed, is nu door wetenschappers bevestigd: de egel loopt echt het risico om uit te sterven.
De egel – een geliefde en charmante verschijning in onze tuinen – neemt nu officieel in heel Europa af. Dat is de sombere conclusie van een nieuwe studie, gepubliceerd in Nature. In de meest recente update van de Europese Rode Lijst classificeert de Internationale Unie voor Natuurbescherming (IUCN) de egel daarom als ‘bijna bedreigd’.
De Rode Lijst van de IUCN bestaat uit zeven categorieën die de status van bedreigde diersoorten aangeven. De eerste is uitgestorven, wat betekent dat er geen levende exemplaren meer bestaan. De categorie uitgestorven in het wild verwijst naar soorten die alleen in gevangenschap overleven. De volgende categorieën geven de ernst van de bedreiging aan: kritiek bedreigd duidt op een zeer hoog risico op uitsterven, terwijl bedreigd en kwetsbaar aangeven dat de soort ernstig of in gevaar is. Bijna bedreigd verwijst naar soorten die binnenkort meer bescherming nodig kunnen hebben. Tot slot is er de categorie minst zorgwekkend, die betrekking heeft op soorten die momenteel stabiel zijn en geen directe bedreigingen ondervinden.
Uit het onderzoek blijkt dat de egelpopulatie in de afgelopen 10 jaar flink is afgenomen. In verschillende Europese landen, zoals Zweden, Noorwegen, Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk, is meer dan 30 procent van de egels verdwenen. “Ik vind het heel treurig en zorgwekkend dat een dier dat zo geliefd en populair is, zoals de egel, uit het wild verdwijnt”, aldus onderzoeker Sophie Lund Rasmussen. “Het is een soort waar veel mensen om geven, dus wat zegt dit over de staat van de natuur in het algemeen?”
Rol in ecosysteem
Egels zijn niet alleen schattige bezoekers in onze tuinen, maar spelen ook een cruciale rol in ons ecosysteem. Ze helpen bij het bestrijden van plagen, zoals slakken en insecten, en dragen bij aan de biodiversiteit. Hun afname heeft dus niet alleen gevolgen voor de soort zelf, maar ook voor de gezondheid van onze leefomgeving.
Factoren
De afname van de egelpopulatie is te wijten aan verschillende menselijk veroorzaakte factoren. Verkeer is bijvoorbeeld een belangrijke oorzaak, aangezien het jaarlijks tot de dood van een derde van de egels leidt. Daarnaast zijn intensieve landbouw en woningbouw verantwoordelijk voor het vernietigen van hun natuurlijke leefgebieden. Ook gebeuren er veel ongelukken met egels in onze tuinen. Zo ontdekten de onderzoekers dat de oudste egel ter wereld, Thorvald, die 16 jaar oud was, werd gedood door hondenbeten. Bovendien blijkt uit onderzoek dat bepaalde robotmaaiers ook een gevaar voor egels vormen.
Maatregelen
Volgens de IUCN loopt de egel het risico om uit te sterven, tenzij er actie wordt ondernomen om deze negatieve trend te stoppen. En ook wij kunnen daar ons steentje aan bijdragen.“Onze tuinen zijn de plek waar we de egels kunnen helpen”, benadrukt Lund Rasmussen. “Omdat ze dicht bij ons leven, kunnen we de het publiek leren hoe ze hun tuinen egelvriendelijk kunnen maken. Op die manier kunnen we de leefomstandigheden en de kans op overleven van deze charmante en waardevolle dieren verbeteren.” Er zijn al verschillende initiatieven in gang gezet om egels te helpen, zoals het bouwen van egelspecifieke onderkomens in tuinen en campagnes om automobilisten bewust te maken van de risico’s op de weg.
Omdat we helaas veel informatie missen over de afname van de Europese egel, zijn de onderzoekers van plan om aanvullende gegevens te verzamelen. “Ik heb mijn leven en onderzoek gewijd aan het beschermen van egels en het achterhalen van de redenen voor hun sterke achteruitgang, en hoe we dit kunnen stoppen”, stelt Lund Rasmussen. “Daarom voel ik me vereerd om als expert te zijn aangesteld voor het verzamelen van de gegevens die nodig zijn om de ernst van de situatie van de Europese egel vast te stellen. Dit is de eerste stap naar het opzetten van initiatieven die kunnen helpen voorkomen dat de egel uitsterft.”
