Op die manier willen ze de leerstoornis beter beschrijven en zorgen voor een consistente ondersteuning voor iedereen die ermee te maken heeft.
Dyslexie heeft door de jaren heen verschillende definities gehad. Deze verwarrende en complexe geschiedenis zorgt ervoor dat het voor kinderen met dyslexie, of voor kinderen die wel gediagnosticeerd zijn maar geen passende hulp krijgen, vaak een kwestie van geluk is of ze de juiste ondersteuning ontvangen. Volgens nieuw onderzoek is de eerste stap om dit probleem aan te pakken, het herdefiniëren van de term ‘dyslexie’.
Stellingen
De onderzoekers verzamelden 58 internationale experts op het gebied van dyslexie – waaronder academici, gespecialiseerde leraren, onderwijspsychologen en mensen met dyslexie – om te stemmen over verschillende belangrijke stellingen over de leerstoornis. Deze stellingen behandelden zes belangrijke onderwerpen: de definitie van dyslexie, de relatie tussen dyslexie en intellectuele vermogens, de oorzaken van dyslexie, het voorkomen van andere stoornissen, de veranderende invloed van dyslexie gedurende het leven en veelvoorkomende misverstanden. 42 uitspraken kregen de goedkeuring van meer dan 80 procent van de groep. Deze uitspraken werden daarna gebruikt om de nieuwe definitie van dyslexie te formuleren.
Nieuwe definitie
De nieuwe definitie luidt:
– Dyslexie betreft een reeks problemen met de verwerking van informatie die het leren lezen en spellen beïnvloeden;
– Bij dyslexie kunnen sommige of alle aspecten van geletterdheid lager zijn dan verwacht op basis van leeftijd, onderwijs en andere prestaties;
– Ongeacht de taal of leeftijdsgroep, zijn problemen met leesvloeiendheid en spellen belangrijke signalen van dyslexie;
– Dyslexie is niet één vast patroon, maar varieert in ernst van persoon tot persoon;
– Hoe dyslexie zich ontwikkelt, wordt beïnvloed door verschillende genetische en omgevingsfactoren;
– Dyslexie kan ook andere vaardigheden beïnvloeden, zoals wiskunde, leesbegrip of het leren van een nieuwe taal;
– De meeste voorkomende cognitieve moeilijkheid bij dyslexie is de verwerking van geluiden in woorden, zoals fonologisch bewustzijn, verwerkingssnelheid en geheugen. Deze fonologische problemen verklaren echter niet altijd alle verschillen die we zien;
– Andere factoren, zoals werkgeheugen, verwerkingssnelheid en spelling, kunnen ook bijdragen aan de impact van dyslexie;
– Dyslexie komt vaak voor samen met andere ontwikkelingsstoornissen, zoals taalstoornissen, dyscalculie, ADHD en coördinatiestoornissen.
Duidelijk en eenduidig
Volgens de onderzoekers is het heel belangrijk dat er een eenduidige definitie komt. “Een duidelijke definitie van een leerstoornis zoals dyslexie moet onderzoekers en praktijkprofessionals helpen om consistent te bepalen wat wel of niet onder ‘dyslexie’ valt, wat de grenzen van de diagnose zijn en welke aspecten belangrijk zijn bij de beoordeling”, legt Julia Carroll, professor psychologie aan de Universiteit van Birmingham en onderzoeksleider van de studie, uit. “Onze nieuwe definitie behoudt de focus op de problemen met lezen en spellen in relatie tot leeftijd, vaardigheden en onderwijsverwachtingen. Volgens de laatste bevindingen benadrukken we dat fonologische verwerking een directe oorzaak van dyslexie is, maar dat andere factoren ook bijdragen aan de variatie in de symptomen. Daarnaast wijzen we op de hoge frequentie van het gelijktijdig voorkomen van dyslexie en andere ontwikkelingsstoornissen.”
Beoordelingen
In een tweede studie van dezelfde groep, gepubliceerd in het Dyslexia Journal, onderzochten de onderzoekers hoe dyslexiebeoordelingen verbeterd kunnen worden, beginnend met de nieuwe definitie. Het proces dat door het expertpanel werd goedgekeurd, bestaat uit vier belangrijke stappen zodra een kind problemen vertoont met lezen, spellen of schrijven die het dagelijks functioneren beïnvloeden:
Fase 1: Overweeg en sluit andere mogelijke oorzaken uit die de lees-, spelling- of schrijfproblemen zouden kunnen verklaren.
Fase 2: Verzamel meer informatie en bied, indien nodig, snel extra ondersteuning aan. Let goed op waarschuwingssignalen en mogelijke indicaties voor blijvende moeilijkheden.
Fase 3: Observeer, documenteer en beoordeel hoe het kind reageert op de gegeven ondersteuning.
Fase 4: Als de reactie op de ondersteuning uitblijft of onvoldoende is, verwijs dan voor een uitgebreide beoordeling door een gespecialiseerde leraar of psycholoog met de juiste expertise.
Uiteindelijk hopen de onderzoekers dat er door de vernieuwde definitie en de hierboven beschreven fasen, meer duidelijkheid kan komen over de diagnose en de bijbehorende ondersteuning, wat uiteindelijk ook de toegang tot hulp voor kinderen met dyslexie zal verbeteren.
