Onderzoekers ontrafelen de geruststellende kracht van teddyberen (en stellen gekscherend voor ze tijdens de volgende klimaattop uit te delen)

De goede, oude teddybeer; wie had ‘m vroeger niet? Voor veel kinderen – en volwassenen – een heuse steun en toeverlaat. Dus… waarom deze knuffels niet inzetten tijdens zware crisisonderhandelingen om de boel in goede banen te leiden?

De teddybeer is in menig huishouden nog wel ergens te vinden, of het nou op zolder in een oude doos, op je eigen slaapkamer of in de armen van je kind is. In de psychologie wordt de teddybeer bovendien gezien als een ‘transitieobject’ bij uitstek: de beer biedt steun, comfort en veiligheid en kan zelfs lastige situaties gemakkelijker maken. En dat kan weleens goed van pas komen bij delicate onderhandelingen, zoals tijdens klimaattoppen, aldus onderzoekers.

De psychologie achter de teddybeer
Al verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat teddyberen een belangrijke rol spelen bij het beheersen emoties. Dat komt omdat ze over het vermogen beschikken ons gerust te stellen wanneer we moeilijke situaties meemaken. “Teddyberen zijn één van ’s werelds meest favoriete knuffels die interessante psychologische voordelen bieden,” zo schrijven Anne Sophie Tribot and Nicolas Mouquet in een e-mail. “Kinderen kunnen zich tot de knuffel wenden om troost en veiligheid te vinden wanneer hun ouders er niet zijn. Met andere woorden, kinderen beheersen de stress van het gescheiden zijn van bijvoorbeeld hun moeder door steun te zoeken bij een knuffel.” Kortom, de teddybeer stelt gerust en leidt af van stressvolle situaties. Daarom worden ze ook wel in ziekenhuizen en door politieagenten uitgedeeld. “Het helpt bij het herstellen van een trauma of om onaangename gevolgen van sociale uitsluiting te verzachten,” leggen Tribot en Mouquet uit.

Kenmerken
Dat teddyberen dus een geruststellende kracht hebben, weten we. Maar waaróm is dit zo? Is dit toe te schrijven aan bepaalde uiterlijke kenmerken (zoals de grootte, haarlengte, diameter van de ogen, etc.)? “Tot nu toe zijn er nog maar heel weinig studies gedaan naar de fysieke en sensorische kenmerken van teddyberen – en hoe deze eigenschappen hun geruststellende kracht beïnvloeden,” aldus Tribot en Mouquet. “Ons doel was dus om vast te stellen of bepaalde fysieke en sensorische kenmerken daaraan bijdragen.”

Experiment
Onderzoekers voerden een experiment uit in dertien Franse steden, waarin ze foto’s en kenmerken verzamelden van enkele honderden teddyberen die door duizenden deelnemers waren meegebracht. Met behulp van vragenlijsten werden de fysieke, olfactorische en kinesthetische kenmerken (zachtheid, hanteerbaarheid, etc.) geëvalueerd. Vervolgens werden de deelnemers gevraagd de geruststellende kracht van hun eigen beer te vergelijken met acht andere exemplaren.

Emotionele band
Het onderzoek leidt tot enkele interessante ontdekkingen. Ten eerste bleken alle deelnemers structureel de geruststellende kracht van hun eigen teddybeer te overschatten, wat het sterke effect van de emotionele band illustreert. Anders gezegd, de meest geruststellende teddybeer is die van jezelf. “Ons onderzoek onthult dat de emotionele band die je met je knuffel hebt, een hele overheersende factor is,” zeggen Tribot en Mouquet. “Deze emotionele band wordt gecreëerd en versterkt wanneer we communiceren en levensgebeurtenissen delen met een teddybeer.”

Groot en zacht
Maar dat is niet het enige. “We hebben ook kenmerken gevonden die een belangrijker rol spelen bij de perceptie van comfort,” vervolgen de onderzoekers. “En die liggen in een combinatie van visuele, olfactorische en vooral kinesthetische kenmerken.” Uit de bevindingen blijkt namelijk dat fysieke en sensorische kenmerken van teddyberen kunnen bijdragen aan hun geruststellende effect. Zo ging bijvoorbeeld de voorkeur van de meeste deelnemers uit naar exemplaren die er schattig uitzagen, lekker roken en gemakkelijk te hanteren waren. Ook zal het je waarschijnlijk niet verbazen dat grote en zachte teddyberen het meest geruststellendst van allemaal bleken te zijn.

Woman Carrying Bear Plush Toy Inside Store
Grote teddyberen vallen bij iedereen in de smaak.

Wat de onderzoekers daarnaast ontdekten, is dat de teddybeer niet gerelateerd blijkt te zijn aan geslacht of leeftijd. De mate waarin de knuffel dus als troostend wordt ervaren, verandert niet in de loop van iemands leven en wordt ook niet vertekend door genderstereotypering – in tegenstelling tot andere objecten gerelateerd aan kindertijd (zoals poppen of brandweerwagens). Kortom: de teddybeer is voor iedereen.

Volwassenen
Dat de teddybeer dus niet leeftijdsgebonden is, is opvallend. “Hoewel je zou denken dat als we volwassen zijn geworden we geen behoefte meer aan knuffels hebben, heeft een recent onderzoek aangetoond dat veel mensen hun favoriete knuffeldier uit hun kindertijd bewaren,” vertellen Tribot en Mouquet. “Sterker nog, 40 procent van hen gaf aan nog steeds met hun knuffeldier aan hun zijde te slapen. Dit illustreert dat leeftijd er dus niet toe doet. Dit lijkt misschien verrassend, aangezien pluchen knuffels over het algemeen worden geassocieerd met de kindertijd. Maar deze resultaten laten zien dat we ons hele leven lang gevoelig blijven voor hun geruststellende kracht.”

Klimaattop
De nieuwe inzichten kunnen weleens van pas komen bij de volgende klimaattop. Die conclusie klinkt misschien een beetje gekscherend. Maar eerlijk gezegd zijn er onderhandelingen geweest waarbij je strijdende partijen waarschijnlijk liever met dan zonder een teddybeer had gezien. “Aangezien teddyberen angstgevoelens en ongerustheid verminderen, ook bij volwassenen, kun je je voorstellen dat het uitdelen van deze knuffels voorafgaand aan een delicate onderhandeling zou helpen de situatie te ontspannen en spanningen te verlichten,” zo denken Tribot en Mouquet. “Het kan de situatie ook op een positieve manier ‘ontwrichten’, omdat je niet verwacht een teddybeer tegen te komen tijdens een serieuze gebeurtenis. Het kan dan ook interessant gedrag bij de deelnemers opwekken. Bovendien zorgt interactie met een object of een dier dat als schattig wordt ervaren ook voor meer ontspanning en concentratie. Dat zien we bijvoorbeeld ook met puppy’s en kittens. Het voordeel van teddyberen is echter dat het heel gemakkelijk is om voor ze te zorgen!”

Implicaties
Maar bovenal zijn de resultaten uit de studie van groot belang voor psychologen en kinderartsen, die teddyberen gebruiken voor therapeutische doeleinden, zo schrijven Tribot en Mouquet. “De studie maakt het makkelijker om de beste teddyberen te kiezen om kinderen te begeleiden wanneer ze moeilijke emoties moeten overwinnen. Daarnaast benadrukt het de relevantie van de teddybeer als een krachtig transitieobject, aangezien het zowel bij de voorkeuren van jongens als meisjes past en kan worden gebruikt bij zowel kinderen als volwassenen. Het toont aan dat het gebruik van de teddybeer in de experimentele psychologie veel voordelen en veelbelovende mogelijkheden heeft.”

Al met al zijn de onderzoekers er in hun studie in geslaagd de geruststellende kracht van de teddybeer te ontrafelen: die geruststellende kracht is simpelweg het resultaat van de combinatie van een innige emotionele band én de manier waarop ze eruit zien, ruiken en voelen. Of we overigens echt tijdens de volgende klimaattop politici met een teddybeer onder hun arm zullen zien lopen, is nog de vraag. Maar wellicht dat het de uitkomst van de onderhandelingen best weleens positief zou kunnen beïnvloeden. Wie niet waagt, wie niet wint.

Bronmateriaal

"the secret of the comforting power of teddy bears" - University of Montpellier

Interview met Anne Sophie Tribot and Nicolas Mouquet
Afbeelding bovenaan dit artikel:

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd