Ondanks de enorme CO2-uitstoot vliegen we deze zomer weer massaal naar alle uithoeken van de wereld. In coronatijd beloofden we nog beterschap – de Veluwe is ook mooi – maar van die goede voornemens is weinig terechtgekomen. Wat al die langeafstandsreizen doen met het milieu? Niet veel goeds, blijkt uit nieuw Brits onderzoek.
De wetenschappers van de Universiteit van Leeds maken duidelijk wat de werkelijke klimaatimpact is van mensen die afstanden afleggen van meer dan 80 kilometer. Hoewel dit soort afstanden minder dan 3 procent van het totaal uitmaken in het Verenigd Koninkrijk, zijn ze goed voor 70 procent van alle CO2-uitstoot door personenvervoer. Het wordt nog erger als je kijkt naar internationale reizen. Die vormen slechts 0,4 procent van het totaal, maar zijn verantwoordelijk voor 55 procent van alle emissies. Volgens de onderzoekers heeft het dan ook meer effect om het langeafstandsreizen aan te pakken dan je te richten op lokale reizen of woon-werkverkeer.
Enorme impact
Hoofdonderzoeker Zia Wadud zegt daarover: “De impact van langeafstandsreizen is inderdaad erg groot. Dat ongeveer 3 procent van onze reizen verantwoordelijk is voor 60 procent van de afgelegde kilometers en 70 procent van de emissies, toont aan hoe belangrijk dit soort trips zijn in de strijd tegen klimaatverandering. Verontrustend is dat het langeafstandsreizen, vooral per vliegtuig, toeneemt, al biedt het ook kansen.” Je weet dan immers waar nog veel winst te behalen valt.
Nieuwe manier van meten
De onderzoekers hebben daarom een nieuwe maatstaf ontwikkeld waarmee ze kunnen berekenen welke soort reizen het best kunnen worden veranderd om tot een maximale reductie van de CO2-uitstoot te komen, terwijl zo weinig mogelijk mensen daar last van hebben. Daaruit blijkt bijvoorbeeld dat als alle autoritten van minder dan 13 kilometer voortaan te voet of met de fiets zouden worden gedaan, de CO2-uitstoot met ruim 9 procent zou afnemen in het Verenigd Koninkrijk. Dat betekent echter dat meer dan de helft van alle reizen anders zou moeten. Een veel te grote ingreep dus, die veel te veel mensen treft.
Neem je daarentegen alle vluchten van minder dan 1600 kilometer en maak je daar treinritten van, dan daalt de CO2-uitstoot met 5,6 procent, maar wordt slechts 0,17 procent van de reizen beïnvloed. Dan ontstaat er alweer een iets haalbaarder cijfer. Nog beter wordt het als je iedereen die nu vliegt, oplegt om jaarlijks nog maar één retourvlucht naar het buitenland te maken, omdat daar maar relatief heel weinig mensen last van hebben.
Probleem negeren
De onderzoekers benadrukken dat het maar suggesties zijn, bedoeld om ons te laten beseffen wat de impact is van onze langeafstandsreizen. Onderzoeker Muhammad Adeel voegt toe: “Hoewel inspanningen om lokale reizen op duurzamere manieren uit te voeren zeker positief zijn, lossen we het probleem daarmee niet op. We krijgen door de luchtvaartemissies uit de nationale statistieken weg te laten, zoals momenteel in bijna alle landen het geval is, geen compleet beeld van de uitstoot en negeren een groot deel van het probleem.”
Minder vliegen
De onderzoekers hopen dan ook dat hun bevindingen beleidsmakers aansporen om te kijken hoe ze de impact van reizen op het milieu het beste kunnen verminderen. Ook mensen zelf krijgen zo meer inzicht in de effecten van hun gedrag op het klimaat. Ze kunnen natuurlijk ook zelf besluiten om niet meer zomaar met het vliegtuig naar de andere kant van de wereld te vliegen. “Het belangrijkste voor zowel beleid als op persoonlijk vlak is dat we prioriteit geven aan het verminderen van langeafstandsreizen, vooral per vliegtuig, om zo de grootste CO2-reductie te realiseren”, besluit Wadud.
Simpel dus en eigenlijk wisten we het al: we moeten minder vliegen. Maar dat geldt zeker ook voor wetenschappers zelf. Zo schreven we eerder over hoeveel CO2-uitstoot zij veroorzaken door allerlei internationale congressen te bezoeken.