Wereldwijd dronken kinderen in 2018 gemiddeld bijna een kwart meer gezoete drankjes dan drie decennia geleden. En deze toename valt samen met een stijging van overgewicht onder jongeren.
Ongezonde voeding is tegenwoordig gemakkelijk en alom verkrijgbaar. En dat geldt ook voor suikerrijke drankjes, zoals frisdrank, energiedrankjes en limonade. In een nieuwe, wereldwijde analyse hebben onderzoekers de drinkgewoonten van jongeren uit 185 landen onder de loep genomen. En daaruit blijkt dat kinderen tegenwoordig veel meer ongezonde drankjes nuttigen dan in het verleden.
Studie
Ongezonde voeding, vooral het drinken van suikerrijke dranken, speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van obesitas. Het is dan ook heel belangrijk om te meten hoeveel van dergelijke dranken kinderen en tieners drinken. Helaas zijn recente gegevens over de inname ervan onder jongeren in veel landen nog niet beschikbaar. Om dit aan te pakken, hebben onderzoekers gegevens gebruikt van de Global Dietary Database, die meer dan 1.200 nationale en subnationale dieetonderzoeken uit 185 landen omvat. Van deze gegevens bevatten 450 onderzoeken uit 118 landen informatie over de inname van suikerrijke dranken. Suikerrijke dranken werden gedefinieerd als elk drankje met toegevoegde suikers en minstens 50 kcal per 237 gram. Dit omvatte zowel commerciële als zelfgemaakte dranken, zoals frisdrank, energiedranken, vruchtendranken en limonade.
Bijna een kwart
Uit de bevindingen blijkt dat kinderen in 2018 gemiddeld bijna een kwart (23 procent) meer suikerrijke dranken consumeerden dan in 1990 het geval was. Over het algemeen drinken jongens en meisjes ongeveer evenveel gezoete dranken. Wel blijkt de consumptie hoger onder tieners, mensen die in steden wonen en kinderen van ouders met een lagere opleiding. Bovendien blijkt dat jongeren bijna twee keer zoveel suikerrijke dranken nuttigen dan volwassenen.
Regionale verschillen
Jongeren drinken wereldwijd gemiddeld zo’n 3,6 porties suikerrijke dranken per week. Maar de onderzoekers ontdekten ook opvallende regionale verschillen. In Zuid-Azië is de consumptie bijvoorbeeld slechts 1,3 porties per week, terwijl het in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied kan oplopen tot 9,1 porties per week. Bovendien blijkt uit het onderzoek dat kinderen en tieners in 56 landen – samen goed voor 238 miljoen jongeren, oftewel 10 procent van de wereldwijde jeugd – gemiddeld zeven of meer porties per week drinken.
In 2018 waren de landen waar jongeren wereldwijd de meeste suikerrijke dranken consumeerden Mexico (10,1 porties per week), gevolgd door Oeganda (6,9), Pakistan (6,4), Zuid-Afrika (6,2) en de Verenigde Staten (6,2). De grootste stijging tussen 1990 en 2018 vond plaats in Sub-Sahara Afrika. Hier steeg de gemiddelde wekelijkse inname met 106 procent tot 2,17 porties per week, een verontrustende trend die volgens de onderzoekers extra aandacht vereist. Deze bevindingen laten zien dat er gerichte en effectieve beleidsmaatregelen nodig zijn om de consumptie van suikerrijke dranken te verminderen, vooral in gebieden waar de inname al zorgwekkend hoog is.
De resultaten zijn tamelijk zorgelijk. “Suikerrijke dranken dragen bij aan gewichtstoename en verhogen het risico op obesitas,” waarschuwt eerste auteur Laura Lara-Castor. “Hoewel kinderen vaak geen diabetes of hart- en vaatziekten ontwikkelen op jonge leeftijd, kunnen deze dranken wel aanzienlijke gezondheidsproblemen veroorzaken naarmate ze ouder worden. Deze studie onderstreept hoe belangrijk het is om gerichte voorlichting en beleidsmaatregelen te nemen om vroegtijdig het gedrag te veranderen en de schadelijke effecten van suikerrijke dranken op jonge leeftijd te voorkomen.”
Suikertaks
Hoe? In de afgelopen jaren hebben veel regeringen wereldwijd maatregelen getroffen, zoals belasting op suikerrijke dranken (de welbekende suikertaks). Ook wordt er gekeken of de verkoop op scholen kan worden teruggedrongen. Dergelijke maatregelen staan in veel landen echter nog in de kinderschoenen en worden bovendien tegengewerkt door agressieve reclame van grote bedrijven en de globalisering van de voedselindustrie. Toch benadrukt de huidige studie volgens de onderzoekers de dringende noodzaak voor beleidsmaatregelen en voorlichtingscampagnes die specifiek gericht zijn op het verminderen van de suikerrijke drankconsumptie onder jongeren en het bevorderen van gezondere keuzes.
De onderzoekers hopen dat de bevindingen, gepubliceerd in The BMJ, landen wakker schudden. “Onze bevindingen zouden in bijna elk land alarmbellen moeten doen afgaan,” zegt onderzoeker Dariush Mozaffarian. “De inname en trends die we zien vormen een aanzienlijke bedreiging voor de volksgezondheid, een probleem dat we kunnen en moeten aanpakken om een gezondere bevolking in de toekomst te waarborgen.”
