Borstkanker komt veel meer voor dan vroeger en daar zijn nog maar deels verklaringen voor. Mogelijk hebben onderzoekers nu een nieuwe oorzaak gevonden in de vorm van bijna tweehonderd stoffen die zijn aangetroffen in verpakkingsmateriaal.
Het gaat om chemicaliën in zogenoemde voedingscontactmaterialen (FCM’s), letterlijk dus al het materiaal dat in aanraking komt met voedsel. Dat is niet alleen een melkpak of colablikje, maar ook cellofaan of zelfs de messen of machines waarmee voedsel wordt verpakt. In de meeste landen zijn deze materialen goed onderzocht op onder meer de mate waarin ze kankerverwekkend zijn.
Gemiste kans
Maar kennelijk is dat niet goed genoeg gebeurd, want het Food Packaging Forum ontdekte bijna tweehonderd stoffen die mogelijk de kans op borstkanker vergroten. “Deze studie is belangrijk omdat hij aantoont dat er een enorme kans ligt om blootstelling aan chemicaliën, die borstkanker veroorzaken te voorkomen”, aldus Jane Muncke, directeur van het Food Packaging Forum. “Dat we het aantal kankergevallen kunnen verminderen door minder gevaarlijke chemicaliën te gebruiken in het dagelijks leven, is onderbelicht en verdient veel meer aandacht”, vindt ze.
Belangrijke database
De onderzoekers vergeleken een lijst van mogelijk borstkankerverwekkende stoffen van het Silent Spring Institute met hun eigen database van eventueel schadelijke chemicaliën in voedselcontactmaterialen. Daaruit kwamen 189 mogelijk borstkankerverwekkende stoffen naar voren die zijn aangetroffen in verpakkingsmateriaal. Het gaat om 143 chemicaliën in kunststoffen en 89 in papier of karton.
“Dankzij onze database konden we de aanwezigheid van deze gevaarlijke chemische stoffen in voedselcontactmaterialen vaststellen”, legt hoofdonderzoeker Lindsey Parkinson uit. “Deze database brengt belangrijke informatie samen uit duizenden gepubliceerde wetenschappelijke studies over chemicaliën in voedselcontactmaterialen in één enkele en gemakkelijk doorzoekbare plek.”
61 stoffen
Als de vergelijking wordt beperkt tot de meest recente studies van de afgelopen paar jaar, is er bewijs van blootstelling aan 76 vermoedelijk borstkankerverwekkende stoffen uit voedselverpakkingen die over de hele wereld zijn gekocht, waarvan 61 uit kunststoffen afkomstig zijn. Bij normaal dagelijks gebruik wordt iedereen voortdurend blootgesteld aan deze chemicaliën, concluderen de onderzoekers.
Die zeggen ook dat bestaande wet- en regelgeving daarom tekortschiet. De voedselcontactmaterialen die zijn onderzocht, hebben ze de afgelopen jaren gekocht in gebieden met strikte wetten, zoals de EU en de VS. “Onze bevindingen wijzen uit dat chronische blootstelling van de gehele bevolking aan vermoedelijk borstkankerverwekkende stoffen uit FCM’s de norm is en benadrukken een belangrijke, maar momenteel te weinig bestudeerde, kans op preventie”, besluiten de auteurs.
Borstkanker is de meest voorkomende kankersoort bij vrouwen. Een op de zeven vrouwen in Nederland krijgt er ooit mee te maken. Er zijn een aantal risicofactoren, die een rol spelen, zoals alcoholgebruik (zelfs een paar glazen per week vergroten al de kans op de ziekte). Ook overgewicht tijdens en na de overgang, weinig lichaamsbeweging en roken zijn risicofactoren, die te vermijden zijn. Oorzaken waar je weinig aan kunt doen zijn kort of helemaal geen borstvoeding geven en weinig of geen kinderen krijgen of pas op latere leeftijd. Een vroege eerste menstruatie en een late menopauze vergroten eveneens de kans. Tenslotte is er ook nog een deel het gevolg van erfelijke aanleg.