Het gemorrel aan de tijd blijkt verre van bevordelijk voor onze gezondheid.
Twee keer per jaar verzetten we de klok: op de laatste zondag van maart zetten we de klok een uur vooruit en op de laatste zondag van oktober zetten we hem weer een uur terug. Steeds meer mensen pleiten echter voor het afschaffen van deze tijdsveranderingen. Vooral de overgang naar de zomertijd in het voorjaar leidt vaak tot frustratie omdat we dan een uurtje minder kunnen slapen. Maar het probleem gaat verder dan dat. Een recente studie laat zien dat de start van de zomertijd bij veel mensen ook resulteert in een ongezonde levensstijl.
De zomertijd werd op 30 april 1916, middenin de Eerste Wereldoorlog, voor het eerst ingevoerd om stroom te besparen maar verdween weer na de Tweede Wereldoorlog. Tot de oliecrisis uitbrak en er opnieuw bezuinigd moest worden op energie. Tussen 1974 en 1981 werd in bijna alle Europese landen de zomertijd, waarbij de klok een uur vooruit wordt gezet, weer ingesteld. Daardoor zouden de lampen minder lang hoeven te branden, wat stroom scheelt. Maar hoewel gloeilampen toen zeker een stuk minder zuinig waren dan de ledlampen van nu, was ook toen al enigszins omstreden hoeveel het nu echt uitmaakte. In onze tijd zou het zelfs weleens averechts kunnen werken, aangezien de verwarming langer aan moet in de ochtend en de airco langer staat te loeien in de avond.
Dat we niet staan te springen om in het voorjaar de tijd te verzetten, schuiven de meeste mensen niet onder stoelen of banken. In een nieuwe studie hebben onderzoekers sociale mediadata van X (voorheen Twitter) geanalyseerd om te kijken hoe mensen reageren op de invoering van de zomertijd. Ze ontdekten dat het aantal tweets over de verstorende effecten van de tijdsverandering ongeveer twaalf uur nadat de zomertijd in was gegaan, sterk toenam. Daarnaast steeg ook nog eens het aantal negatieve tweets aanzienlijk. Kortom, de meeste mensen lijken weinig enthousiast over de invoering van de zomertijd.
We snacken meer en sporten minder
Daarnaast onderzocht de studie twee verschillende gedragingen rond de invoering van de zomertijd: de consumptie van snacks en bezoekjes aan sportscholen. En uit de bevindingen blijkt dat we meer ongezonde snacks gaan eten en minder naar de sportschool gaan. Het effect op de calorie-inname blijkt groter in de avond en op bewolkte dagen. Bezoekjes aan de sportschool nemen vooral af bij leden die verder weg wonen en bij de leden die de sportschool toch al niet vaak bezoeken.
Vermoeidheid
Opvallend genoeg blijkt dat de overgang van zomertijd naar de wintertijd géén invloed heeft op de consumptie van ongezonde snacks. Deze bevindingen tonen aan hoe vermoeidheid door dat uurtje minder slaap tijdens de invoering van de zomertijd de zelfbeheersing vermindert, wat resulteert in ongezondere eetgewoonten. “Onze studie laat zien dat de start van de zomertijd een best groot obstakel vormt,” zo schrijven de onderzoekers. “Dit betekent dat beleidsmakers moeten overwegen om het verzetten van de klok af te schaffen. Ook zouden er vooral rond de invoering van de zomertijd meer campagnes moeten zijn die gezond eten en bewegen aanmoedigen.”
Afschaffen?
Beleidsmakers debatteren al lange tijd over de vraag of we het klokverzetten moeten afschaffen, en zo ja, of we dan het beste de zomertijd of de wintertijd kunnen behouden. Slaapwetenschappers pleiten voor de wintertijd, omdat dit het beste past bij de biologische ritmes van mensen. Aan de andere kant zijn veel winkeliers voorstander van een permanente zomertijd, omdat langere avonden gunstig zijn voor hun bedrijf. Het is daarom cruciaal om de gevolgen van het huidige beleid goed te begrijpen, zodat beleidsmakers, managers en de gewone burger beter geïnformeerd kunnen worden.
Koop geen snacks
Al met al legt deze studie de negatieve effecten van de zomertijd bloot. Volgens de onderzoekers is het dan ook belangrijk dat we manieren vinden om beter met zelfbeheersing om te gaan tijdens de overgang naar zomertijd. De onderzoekers adviseren bijvoorbeeld om rond die tijd geen ongezonde snacks in te slaan. Ook kunnen fitnessleden hun trainingen in de buurt van het fitnesscentrum plannen om het makkelijker te maken om na de tijdsverandering te blijven sporten. Ook kunnen spotscholen een steentje bijdragen, door bijvoorbeeld speciale evenementen te organiseren om mensen te stimuleren om te blijven komen.
Deze studie sluit zich aan bij eerdere onderzoeken die de nadelen van de zomertijd belichten. Eerdere studies hebben bijvoorbeeld al aangetoond dat in de week na de invoering van de zomertijd het risico op hart- en vaatziekten met 24 procent stijgt. Ook lopen mensen vaker verwondingen op, neemt het risico op een beroerte met 8 procent toe en hebben mensen meer last van psychische problemen, met een stijging van 11 procent in het aantal depressies. Deze bevindingen benadrukken de noodzaak om de impact van de zomertijd grondig te heroverwegen en te zoeken naar oplossingen die zowel de gezondheid als het welzijn ten goede komen.
