Overal zijn micro- en nanoplastics te vinden, waaronder in ons drinkwater. Maar met behulp van een speciaal oplosmiddel kunnen bijna al deze deeltjes uit het water worden gefilterd.
Nanoplastics zijn overal om ons heen te vinden: in de lucht, drijvend in de zee en rivieren en zelfs op Antarctica. Maar het is inmiddels duidelijk dat plastic niet alleen in de natuur terechtkomt, maar ook in ons eigen lichaam. Nanoplastics zijn al gevonden in menselijke darmen, bloedvaten, longen, placenta en moedermelk. En het is waarschijnlijk dat ook andere organen niet gespaard blijven. Wetenschappers zoeken dan ook naarstig naar manieren om korte metten te maken met deze vervuilende plastics. En een nieuw onderzoeksteam lijkt daar nu in te zijn geslaagd.
Nanoplastics
Naast microplastics zijn er ook nanoplastics, die nog veel kleiner zijn. Nanoplastics zijn zelfs kleiner dan de diameter van een gemiddelde mensenhaar, waardoor ze met het blote oog niet te zien zijn. Ze komen voornamelijk via eten en drinken in ons bloed en dus in ons lichaam terecht. Wetenschappers onderzoeken momenteel hoe schadelijk nanoplastics precies zijn. Inmiddels worden ze al wel gelinkt aan hart- en longaandoeningen bij mensen.
Water
Hoewel nanoplastics dus mogelijke gezondheidsrisico’s met zich meebrengen, blijven ze zich nog steeds onopgemerkt ophopen in onze wateren. “Nanoplastics kunnen de balans van aquatische ecosystemen verstoren en in de voedselketen terechtkomen, wat risico’s oplevert voor zowel wilde dieren als mensen,” zegt onderzoeker Piyuni Ishtaweera. “We zoeken dan ook naar manieren om nanoplastics uit water te filteren.”
Mizzou
De uitdaging is om een betaalbare manier te vinden om nanoplastics uit het water te verwijderen zonder het water te verontreinigen. En dit is waar Mizzou in beeld komt. Dit is een nieuw ontwikkelde methode waarbij een oplosmiddel wordt gebruikt om plastic deeltjes te vangen, zodat het water schoon achterblijft. En zoals het er nu naar uitziet, biedt dit mogelijk een effectieve oplossing voor het dringende probleem van plasticvervuiling. Zo slaagden de onderzoekers erin om dankzij Mizzou 98 procent van de microscopische plastic deeltjes uit water te filteren.
Zo werkt het
Hoe dit precies werkt? “Onze aanpak maakt gebruik van een speciaal oplosmiddel om plastic deeltjes uit een groot volume water te halen,” legt onderzoeker Gary Baker uit. Aanvankelijk drijft het oplosmiddel op het wateroppervlak, vergelijkbaar met olie op water. Nadat het met water is gemengd en weer gescheiden, komt het oplosmiddel terug naar het oppervlak, waarbij het de nanoplastics in zijn moleculaire structuur meeneemt. In het laboratorium verwijderen de onderzoekers het oplosmiddel vol nanoplastics eenvoudig met een pipet, waardoor er schoon en plasticvrij water overblijft.
Natuurlijke ingrediënten
De onderzoekers benadrukken dat ze waterafstotende oplosmiddelen op basis van natuurlijke ingrediënten gebruiken. “Deze oplosmiddelen zijn samengesteld uit veilige, niet-giftige stoffen,” onderstreept Ishtaweera. “En omdat ze water afstoten, voorkomen ze extra vervuiling van waterbronnen. Dit maakt ze tot een zeer duurzame oplossing.” Daarnaast merkt Ishtaweera op dat de nieuwe methode zowel in zoetwater als in zoutwater goed werkt.
Opschalen
De resultaten zijn veelbelovend. Want mogelijk hebben onderzoekers hier een hele doeltreffende manier gevonden om vervuilende nanoplastics uit water te filteren. Toch zijn de onderzoekers er nog niet. “Op dit moment weten we nog niet precies hoeveel deze oplosmiddelen precies kunnen opnemen,” zegt Baker. “In toekomstig onderzoek willen we de maximale capaciteit van het oplosmiddel vaststellen. Ook zullen we kijken naar manieren om de oplosmiddelen te recyclen, zodat ze, indien nodig, meerdere keren hergebruikt kunnen worden.” Ook willen de onderzoekers verder bestuderen hoe ze het hele proces op grotere schaal kunnen toepassen, zodat het geschikt wordt voor het reinigen van grotere wateren zoals meren en uiteindelijk oceanen.
De studie biedt mogelijk een veelbelovend oplossing voor één van de meest uitdagende milieuproblemen van onze tijd. Daarnaast vormt het ook een fundament voor verder onderzoek en de ontwikkeling van geavanceerde waterzuiveringstechnologieën. En zo doen we weer een belangrijke stap naar schoner water, wat hopelijk ook zal helpen om de hoeveelheid nanoplastics die we binnenkrijgen flink terug te schroeven.
