Onderwatergrot blijkt slecht wendbare kano van de Maya’s te herbergen

De kano wordt omringd door stoffelijke resten van zowel mensen als dieren en zou al eeuwenlang in de grot liggen. Desalniettemin is de kano nog altijd goed herkenbaar en kunnen onderzoekers onder meer concluderen dat deze niet echt zeewaardig was…

Archeologen ontdekten de kano twee jaar geleden al, tijdens verkennend onderzoek voorafgaand aan de aanleg van een treinspoor in Yucatan (Mexico). De kano bevindt zich in een zogenoemde cenote; een met water gevulde grot (zie kader).

Over de cenotes
Yucatan kent een kalkstenen bodem. Die bodem is heel poreus. Rivieren vind je op het Mexicaanse schiereiland dan ook niet; water dat op het oppervlak belandt, sijpelt door de poreuze kalkstenen bodem heen en stroomt via ondergrondse rivieren naar zee. Op sommige plaatsen is de kalkstenen bodem door al dat sijpelende water echter verweekt en ingezakt, waardoor cenotes zijn ontstaan: met water gevulde holtes. Voor de oude Maya’s waren deze cenotes heilig; ze zagen ze als de ingang naar de onderwereld. En het was dan ook niet ongebruikelijk voor de Maya’s om in deze cenotes (mensen)offers te brengen. Het komt dan ook regelmatig voor dat archeologen in cenotes op stoffelijke resten en andere overblijfselen van de Maya’s stuiten.

En in 2021 stuitten ze in zo’n cenote dus op een goedbewaard gebleven kano. In de afgelopen jaren hebben de onderzoekers die kano verder bestudeerd. Zo hebben ze onder meer de kano opgemeten en monsters van de kano en omgeving genomen. De bevindingen zijn vorige week gepresenteerd, zo maakt het Instituto Nacional de Antropología e Historia (INAH) bekend.

De kano
Het onderzoek heeft onder meer uitgewezen dat de kano zo’n 2.15 meter lang, 45 centimeter breed en 36,5 centimeter diep is. Daarnaast blijkt de morfologie van de boot opvallend te zijn; de boeg en achtersteven zijn opvallend zwaar. De kano moet dan ook slecht wendbaar zijn geweest. Het wijst er volgens de onderzoekers sterk op dat deze boot niet echt gebruikt werd, maar voor rituele doeleinden is vervaardigd.

De kano. Afbeelding: Cultura / INAH.

Stoffelijke resten
Dat idee wordt verder onderschreven door het feit dat de kano omringd wordt door stoffelijke resten van zowel mensen als dieren. Zo stuitten de onderzoekers op een voetbotje dat afkomstig is uit de linkervoet van een vrouw. Maar daarnaast troffen ze ook botten van een hond, kalkoen, arend en gordeldier aan.

Gordeldier
Het gordeldier doet direct denken aan de Maya-god van de onderwereld: L. Deze god draagt op afbeeldingen een mantel die sterk lijkt op het schild van een gordeldier. Het is volgens de onderzoekers dan ook geen toeval dat een gordeldier – dat in principe de adem lang genoeg kan inhouden om zo’n cenote te doorkruisen – dood nabij de kano is teruggevonden. Het gordeldier zou dan ook verwijzen naar de god van de onderwereld zelf en opzettelijk naast de kano zijn neergelegd.

Ook komen de onderzoekers met een nauwkeurigere datering van de kano; waar eerder nog vermoed werd dat deze stamde uit de periode tussen 830 en 950 na Christus moeten de onderzoekers nu concluderen dat deze waarschijnlijk jonger is en in de zestiende eeuw vervaardigd is. Het hint erop dat de Maya’s ook tijdens het contact met de Spanjaarden stug vasthielden aan hun rituelen. Maar de onderzoekers zien zich genoodzaakt wat dat betreft enigszins een slag om de arm te houden. Zo wijzen ze erop dat in de cenote ook microplastics zijn aangetroffen die de datering bemoeilijken. In de nabije toekomst hopen de onderzoekers dan ook nogmaals in de cenote af te dalen en nieuwe monsters van zowel de kano als de omringende resten te verzamelen en deze voor de zekerheid aan de hand van die monsters nog eens te dateren.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Interessant voor jou

Voor jou geselecteerd