Wetenschappers hebben olifanten zowel individueel en als groep aan een intelligentietest onderworpen en de resultaten zijn verbluffend. De dieren blijken veel slimmer dan gedacht. Met name op sociaal gebied: ze werken samen en begrijpen ook de logica achter de samenwerking. Bovendien kwamen de dieren gezamenlijk tot oplossingen waar zelfs de onderzoekers niet aan gedacht hadden.
Op dit moment worden de chimpansee en dolfijn als meest intelligente dieren gezien, maar daar kan de olifant met een gerust hart aan worden toegevoegd, zo blijkt uit het onderzoek dat in het blad Proceedings of the National Academy of Sciences verscheen. “Het maatschappelijk karakter van olifanten is heel complex,” vertelt onderzoeker Joshua Plotnik. “Sociale groepen bestaan uit matriarchale kuddes (een ouder vrouwtje is de baas) en verschillende familiebanden tussen leden. Samenwerking is waarschijnlijk het meest nodig om gezamenlijk te zorgen voor jongen.” Er zijn meerdere gevallen bekend van olifanten die in het wild samenwerkten. Bijvoorbeeld om een gevallen soortgenoot overeind te helpen of om een jong te beschermen.
Experiment
De onderzoekers besloten uit te zoeken hoe ver die samenwerking gaat en of de dieren het idee achter samenwerken ook echt begrepen. Ze zetten een experiment op: twee schalen met lekkers werden op enige afstand achter een volleybalnet geplaatst. Het net voorkwam dat de dieren dicht bij de schalen konden komen. Om het eten te bemachtigen, moesten de olifanten tegelijkertijd aan een touw trekken. Als er maar één trok, werkte het niet.
It takes two…
Twaalf olifanten (zowel mannetjes als vrouwtjes) ondergingen de test. Al snel hadden de dieren door dat ze echt met z’n tweeën moesten zijn om bij het eten te komen. Daarom wachtten ze soms tot wel 45 seconden op een partner om de puzzel te kraken. En als de wetenschappers de tweede olifant niet loslieten, bleef het andere dier gewoon staan: hij wist dat hij het niet alleen kon.
WIST U DAT…
Eigen methode
Twee olifanten wisten de onderzoekers te verbazen door met een geheel eigen methode te komen. “We waren verbaasd dat de jongste olifant, Neua Un, haar voet gebruikte om het touw vast te houden waardoor haar partner al het werk moest doen. Ik had daar van tevoren niet aan gedacht en Neua Un leek er toevallig achter te komen, maar het geeft wel aan hoe flexibel olifanten zijn.” De olifant JoJo was ook zeer snugger. Hij weigerde naar het volleybalnet te wandelen als er niet direct een tweede olifant meeging. “Misschien had hij geleerd dat hij als hij alleen zou gaan, zou falen.”
Er zijn meer dieren die samenwerken, maar volgens de onderzoekers zijn ze daartoe voorgeprogrammeerd. Olifanten werken niet alleen samen: ze begrijpen het ook. “We zijn geneigd te denken dat olifanten en mensen sterk verschillen,” merkt expert Satoshi Hirata op. “Maar de onderzoeksresultaten laten zien dat we bepaalde sociale vaardigheden met olifanten delen.”