De een stemt vol overtuiging op de VVD, terwijl de ander al decennia zweert bij GroenLinks. Het zegt iets over hoe je in het leven staat en dat is terug te zien in de hersenen, tonen onderzoekers aan.
Conservatieve kiezers hebben namelijk een iets grotere amygdala dan progressieve kiezers. Iets dergelijks is al eens aangetoond, maar de onderzoekers namen een tien keer zo grote en meer diverse steekproef dan in de oorspronkelijke studie is gebeurd, om de bevindingen te bevestigen.
Genuanceerde verschillen
Er bleken ook verschillen, op basis van iemands economische en sociale ideologie – die niet noodzakelijkerwijs op één lijn liggen. Je kunt namelijk economisch wat rechtser zijn en sociaal-cultureel links. Dan stem je bijvoorbeeld D66. En zelfs dat verschil is terug te zien in de hersenen. De relatie tussen politieke ideologie en hersenstructuur ligt dus genuanceerd.
“Het was echt een verrassing dat we de amygdalabevinding repliceerden”, reageert hoofdonderzoeker Diamantis Petropoulos Petalas van The American College of Greece en lid van het HotPoliticsLab aan de Universiteit van Amsterdam. “Eerlijk gezegd verwachtten we geen van deze bevindingen te herhalen.”
Robuuster resultaat
Waarom was dat dan zo bijzonder, vroegen we Petropoulos. “We waren verrast, omdat politieke neurowetenschap nog een relatief jong vakgebied is, en consistente replicaties in grote, diverse steekproeven niet gebruikelijk zijn. De oorspronkelijke studie die de grootte van de amygdala koppelde aan conservatisme werd uitgevoerd in een andere politieke context, namelijk in het Verenigd Koninkrijk, met een veel kleinere steekproefomvang. Het repliceren van dit resultaat in Nederland, een meerpartijenstelsel met een complexer politiek landschap, was onverwacht. De consistentie van het verband tussen de amygdala en conservatisme in zulke verschillende politieke omgevingen maakt de bevinding robuuster en toont aan dat deze neurale relatie mogelijk algemener toepasbaar is dan we aanvankelijk dachten”, legt hij uit aan Scientias.nl.
Beroemde studie op herhaling
De nieuwe studie, die een beroemde studie met 90 Britse studenten uit 2011 wilde herhalen, gebruikte bestaande MRI-hersenscans van 928 personen tussen de 19 en 26 jaar met een representatief opleidingsniveau en politieke identiteit. Omdat Nederland een meerpartijenstelsel heeft, kon de studie, die door het HotPoliticLab aan de Universiteit van Amsterdam werd uitgevoerd, ook hersenstructuren vergelijken langs het continuüm van links naar rechts, in tegenstelling tot het tweepartijenstelsel in het VK.
De onderzoekers koppelden de hersengegevens aan een vragenlijst over de politieke voorkeur van de deelnemers, met vragen over hun sociale en economische identiteit (bijvoorbeeld hoe ze zichzelf zien op een schaal van progressief naar conservatief, en met welke politieke partij ze zich identificeren), en vragen over hun sociale en economische ideologie (bijvoorbeeld waar ze staan in verschillende sociale en economische kwesties, zoals vrouwen- en lhbti-rechten, inkomensongelijkheid en winstbelasting). “We zien ideologie als een complex, multidimensionaal product. Het omvat verschillende attitudes over sociale en economische zaken, evenals de identificatie met progressieve of conservatieve idealen. Het gaat echt niet alleen om links of rechts”, vertelt Petropoulos.
VVD’ers en SGP’ers
En de onderzoekers ontdekten interessante verbanden. “Onze studie toonde aan dat personen die zich met conservatievere partijen identificeerden vaker een iets groter amygdalavolume hadden. Kiezers van partijen zoals de VVD en SGP hadden gemiddeld meer grijze stof in de amygdala vergeleken met kiezers van progressieve partijen zoals GroenLinks en D66. De verschillen zijn subtiel maar significant, wat aangeeft dat er een meetbare relatie bestaat tussen politieke ideologie en hersenstructuur. Het is echter belangrijk om te benadrukken dat, hoewel deze structurele verschillen bestaan, ze zeer klein zijn en waarschijnlijk interacteren met een reeks andere factoren om politiek gedrag vorm te geven”, aldus de onderzoeker. Het verband tussen conservatief zijn en de hoeveelheid grijze stof in de amygdala was bovendien drie keer kleiner dan in de oorspronkelijke studie.
Behoefte aan veiligheid
Petropoulos heeft wel een verklaring voor de grotere amygdala bij conservatieve mensen. “De amygdala controleert de perceptie en het begrip van bedreigingen en risico’s, dus het is logisch dat mensen die daar gevoeliger voor zijn meer behoefte aan veiligheid hebben, wat typisch aansluit bij meer conservatieve ideeën in de politiek.”
Maar hoe complex het verband is, blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat deelnemers die zich identificeerden met de SP, die radicaal linkse economische ideeën heeft maar meer conservatieve sociale waarden, gemiddeld meer grijze stof in de amygdala hadden dan mensen die op andere progressieve partijen stemden.
De fusiforme gyrus
De onderzoekers gingen ook op zoek naar verbanden tussen politieke identiteit en andere hersengebieden. Daaruit bleek dat conservatieve mensen meer grijze stof hebben in de rechter fusiforme gyrus, een hersengebied in de temporale kwab dat essentieel is voor visuele en cognitieve functies.
“De rechter fusiforme gyrus is een hersengebied dat betrokken is bij het verwerken van complexe visuele informatie, waaronder sociale herkenning, evenals de perceptie en categorisatie van gezichtsuitdrukkingen”, aldus Petropoulos. “In onze studie vonden we een positieve associatie tussen het grijze stofvolume en zowel economisch als sociaal conservatisme. Een mogelijke verklaring is dat de hersenen informatie over sociale en economische kwesties kunnen weergeven door middel van associaties, dat wil zeggen door ideologie te koppelen aan bepaalde gezichten van politici die die ideologie vertegenwoordigen”, legt Petropoulos uit. “Alleen al de herinnering aan het gezicht van een politicus zou bijvoorbeeld de fusiforme gyrus een beetje kunnen laten oplichten.”
Belangrijk voor democratische samenleving
Al met al, was de onderzoeker bijzonder in zijn nopjes met de studie. “Het meest verrassende aspect was hoe consistent het verband tussen de omvang van de amygdala en conservatisme bleek te zijn, zelfs in een politieke context met meerdere partijen zoals in Nederland. Bovendien was de ontdekking van een relatie tussen politieke ideologie en de fusiforme gyrus onverwacht. Terwijl de amygdala vaak is besproken in relatie tot politieke overtuigingen, heeft de fusiforme gyrus in deze context niet zoveel aandacht gekregen. Dat we een significante associatie vonden tussen dit gebied en conservatisme zorgt voor een beter begrip van hoe onze hersenen sociale en politieke informatie verwerken. Deze bevindingen benadrukken de complexiteit van de neurale basis van politieke ideologie en tonen aan dat meerdere hersengebieden bijdragen aan hoe we onze politieke overtuigingen vormen en handhaven”, klinkt het.
“In een democratische samenleving, waar geïnformeerd debat en consensus cruciaal zijn, kan het begrijpen van deze biologische invloeden ons helpen betere manieren te vinden om te communiceren over ideologische grenzen heen”, besluit de onderzoeker.
