Oerdrift beïnvloedt platonische vriendschap

Nieuw onderzoek wijst erop dat onze oerinstincten invloed hebben op vriendschappen tussen man en vrouw.

Vriendschappen tussen mannen en vrouwen zijn vrij nieuw. Tegelijkertijd is de drang om een partner te vinden en ons voort te planten al stokoud. Onderzoekers vroegen zich af of het beeld dat wij van onze relatie met iemand van het andere geslacht hebben niet onbewust beïnvloed wordt door die oerdrift. Om dat uit te zoeken, zetten ze een studie op.

Platonische liefde: 'louter geestelijke, van al het zinnelijke ontdane liefde'. Foto: Allen Skyy (cc via Flickr.com).
Hypothese
Als hun hypothese – onze oerdriften beïnvloeden onze relatie met een vriend van het andere geslacht – zou kloppen, dan mochten de onderzoekers een aantal dingen verwachten. Bijvoorbeeld dat mannen zich vaker aangetrokken zullen voelen tot hun vrouwelijke vrienden dan vrouwen tot hun mannelijke vrienden. Dat komt doordat mannen meer gefocust zijn op succes op korte termijn: seks met een vrouw. Vrouwen zijn meer gericht op succes op lange termijn: een stabiele relatie met een goede man die ook goed is voor zijn nageslacht. Ten tweede mocht men verwachten dat mannen de interesse die hun vrouwelijke vrienden in ze zouden hebben, zouden overschatten. Mannen hebben daar een handje van. Dat is logisch: ze kunnen de interesse beter overschatten, dan onderschatten. Want in het laatste geval lopen ze een kans om seks te hebben mis en in het eerste geval lopen ze hooguit een blauwtje. Dat laatste is evolutionair gezien natuurlijk veel minder erg. Ook verwachtten de onderzoekers dat mannen zich niet minder tot een vrouwelijke vriend aangetrokken voelen wanneer zij of die vriend een relatie had. Ook verwachtten de onderzoekers dat vrouwen die geen relatie hadden zich sneller aangetrokken zouden voelen tot een mannelijke vriend dan vrouwen die wel een relatie hadden. Dat laatste komt weer voort uit het verlangen naar een stabiele relatie.

Toetsen
Met behulp van verschillende experimenten waarin proefpersonen vragen over hun relaties beantwoordden, toetsten de onderzoekers hun hypothese en de aannames die daaruit voortkwamen. Zo ontdekten ze dat jongvolwassen mannen zich inderdaad vaker dan jongvolwassen vrouwen tot hun vriend aangetrokken voelden. Ook bleken mannen te overschatten hoe aantrekkelijk hun vrouwelijke vriend ze vond. Vrouwen onderschatten hoe aantrekkelijk hun mannelijke vriend ze vond. Ook bleken vrouwen die een relatie hadden inderdaad minder snel geneigd te zijn om met hun mannelijke vriend op date te gaan. Vrouwen die geen relatie hadden, stonden daar wel vaker voor open. Voor mannen maakte het niet uit of zij (of hun vrouwelijke vriend) een relatie had: zij wilden ongeacht die relatie altijd even graag met de vrouw op date.

Voordelen

De kans dat er enige spanning ontstaat, is dus groot. En die spanning kan wel eens negatief uitpakken. Waarom zouden mannen en vrouwen er dan toch nog van die ‘gemengde’ vriendschappen op nahouden? “De vriendschappen hebben meer voor- dan nadelen,” vertelt onderzoeker April Bleske-Rechek. “Vrouwen stellen bijvoorbeeld dat hun vriendschap met mannen emotioneel minder van ze vergt dan hun vriendschappen met vrouwen.”

Conclusies
De conclusie is duidelijk. De strategieën die mannen en vrouwen ontwikkeld hebben om hun kans op gezond nageslacht te vergroten, beïnvloeden hun kijk op vriendschappelijke relaties met het andere geslacht. “De seksuele strategieën van mannen bevatten een sterker verlangen naar ‘casual seks‘,” zo vertelt onderzoeker April Bleske-Rechek aan Scientias.nl. Ook blijkt uit het onderzoek wel dat enige spanning tussen vrienden niet ongewoon is. “Mannen en vrouwen voelen zich vaak tot hun vrienden aangetrokken.” En uit het onderzoek blijkt ook dat de aantrekkingskracht vaker als een last dan als een lust wordt gezien. “Zowel mannen als vrouwen (jongvolwassenen en ouderen) zagen seksuele aantrekkingskracht vaker als een nadeel dan als een voordeel, maar er waren er ook die het als een voordeel zagen. Aantrekkingskracht kan een prijs hebben. We ontdekten namelijk dat mannen en vrouwen die zich meer tot hun vrienden aangetrokken voelden vaak ook minder tevreden waren met hun huidige liefdesrelatie.”

Evolueren
De driften en strategieën die we hebben om die driften werkelijkheid te laten worden, spelen ons dus parten. Maar is het niet aannemelijk dat we ons door de jaren heen evolueren tot een soort die beter in staat is om vriendschappen met het andere geslacht te onderhouden? “Zullen mannen en vrouwen door de jaren heen zich minder aangetrokken gaan voelen door hun vrienden, zeker als die vrienden aantrekkelijk zijn en op een leeftijd zijn waarop ze zich kunnen voortplanten? Ik kan me dat wel voorstellen. Zeker als het gaat om de aantrekkingskracht die mannen voor hun vrouwelijke vrienden voelen.”

Er is dus nog helemaal geen reden om de vriendschap tussen man en vrouw af te schrijven. “Mannen en vrouwen voelen zich vaak tot hun vrienden aangetrokken en soms wordt een vriendschap meer dan dat en soms verdwijnt de vriendschap omdat mensen bezweken zijn voor de aantrekkingskracht die ze ervoeren. Maar dat betekent niet dat mannen en vrouwen geen gelijkwaardige vriendschap kunnen aangaan.”

Bronmateriaal

"Benefit of burden? Attraction in cross-sex friendship" - Sagepub.com
Interview met onderzoeker April Bleske-Rechek
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Greg Peverill-Conti (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd