Spoiler alert: de luiaard overleeft de aanval niet alleen, hij weet de katachtige zelfs te slim af te zijn.
Luiaards zijn langzaam en zachtaardig, behalve wanneer ze snel en niet zo zachtaardig moeten zijn. Dat is de les van een nieuwe video die onlangs is vrijgegeven. Op het filmpje is te zien hoe een ocelot het op een luiaard heeft voorzien. Maar die laat zich op zijn beurt niet zomaar oppeuzelen – en weet de ocelot zelfs af te schrikken!
Filmpje
Hieronder is het één minuut durende filmpje te bewonderen. De video is vervaardigd met behulp van een cameraval die in het Ecuadoraanse Amazonegebied werd geïnstalleerd. De camera is opgesteld bij een zogenoemde ‘saladera’, waar veel dieren uit de Amazone zich met mineralen die zich hier in de bodem bevinden, voeden.
Te zien is hoe een ocelot (een kleine katachtige) een luiaard probeert te vangen en te doden. “Hij probeert de luiaard van achteren in de nek te grijpen,” zegt onderzoeker Anthony Di Fiore. Maar de luiaard bijt verrassend agressief van zich af. Met een paar wilde zwaaibewegingen weet hij de ocelot zelfs doeltreffend op afstand te houden. “In het tweede deel van de video is te zien hoe de luiaard van de ocelot weg beweegt,” vervolgt Di Fiore. Hangend aan de boomstam over de bosbodem verlaat hij de scène. “De ocelot volgt, maar de luiaard let goed op en laat hem niet te dichtbij komen,” aldus Di Fiore.
Luiaard
Het filmpje geeft een heel andere kijk op de luiaard, een dier dat vaak als traag en lui wordt geschetst. Maar zoals nu blijkt, kunnen deze vriendelijke goedzakken ook heel strijdlustig én vlug zijn (als ze moeten).
Zeldzaam
Di Fiore is enorm opgetogen dat het bizarre tafereel op beeld is vastgelegd. “Dit is een superinteressante video,” zegt hij. “Het is namelijk één van de weinige keren dat zowel een luiaard als een ocelot op één van onze geplaatste cameravallen is verschenen.” Di Fiore bestudeert al bijna 30 jaar primaten in het Ecuadoriaanse Amazonegebied. In het afgelopen decennium plaatste hij bij meerdere saladeros cameravallen, in de hoop dat deze het doen en laten van verschillende apen zouden vastleggen. Maar dat hij er nu ook in geslaagd is om een luiaard én een ocelot op beeld te vereeuwigen, had hij nooit voor mogelijk gehouden.
Momentopname
“Zowel luiaards als ocelots zijn moeilijke dieren om te bestuderen,” legt Di Fiore uit. “Ze zijn stil, ongrijpbaar en moeilijk in het wild te vinden en te observeren. De nieuwe video geeft daarom een interessante momentopname van verschillende aspecten van beide soorten. Het toont de relatie tussen een prooi en roofdier die zelden is gezien. Bovendien zijn luiaards overwegend nachtdieren en toch zien we hem op de video overdag actief. Het filmpje benadrukt daarnaast het risico dat in bomen levende dieren – zoals luiaards – nemen wanneer ze naar de bosbodem afdalen.”
eDNA
Op dit moment heeft Di Fiore geen plannen om in de toekomst meer luiaards te bestuderen. Wel zegt hij dat hij en zijn team tegenwoordig steeds meer experimenteren met eDNA (zie kader) om beter te documenteren welke dieren saladeros bezoeken.
Naast het DNA dat in onze cellen zit, is er ook zoiets als environmental DNA (of kortweg eDNA). Dit is DNA dat aan een organisme ontsnapt is en vrij in de leefomgeving van dat organisme rondzwerft. eDNA kan op heel veel verschillende manieren vrijkomen, bijvoorbeeld middels oude, dode cellen die hun inhoud loslaten, al zou eigenlijk elk biologisch materiaal een bron van eDNA zijn. In de afgelopen jaren is eDNA al aangetroffen in water, sneeuw en aarde. En met name in water wordt aan de hand van dit eDNA bijvoorbeeld al gekeken welke soorten waar voorkomen en hoe bepaalde vispopulaties ervoor staan. Vergeleken met wat men in rivieren en meren vindt, is het monitoren van lucht echter veel moeilijker. Dat komt omdat het DNA in de lucht verdund wordt. Toch blijkt de nieuw ontwikkelde methode tot verrassend goede resultaten te leiden. Vorig jaar nog, bewezen onderzoekers dat door lucht te bemonsteren er voldoende DNA verzameld kan worden om de dieren in de buurt te identificeren. En dat zou weleens een revolutie teweeg kunnen brengen in de manier waarop we de biodiversiteit in kaart brengen.
Luiaards blijken, zoals de video nu aantoont, dus zeker van de partij. Daarnaast heeft Di Fiore in voorbereidende studies met behulp van eDNA ook al twee verschillende luiaardsoorten geïdentificeerd. En wie weet: misschien trakteert de luiaard die in het filmpje de ocelot versloeg de saladera nog wel een keer op een bezoekje. Als dat zo is, zullen de camera’s wachten.
